การวิเคราะห์ความเสี่ยงระดับปฏิบัติการ กรณีศึกษาสถานีบรรจุและขนส่งก๊าซหุงต้ม

รัชฎากรณ์ ภู่ห้อย; สุพัฒตรา ศรีญาณลักษณ์

ผู้แต่ง

รัชฎากรณ์ ภู่ห้อย อาจารย์, สาขาวิชาอุตสาหกรรมโลจิสติกส์และซัพพลายเชนระหว่างประเทศ คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเกริก เลขที่ 3 ซ.รามอินทรา 1 แขวงอนุสาวรีย์ เขตบางเขน กรุงเทพฯ 10220
สุพัฒตรา ศรีญาณลักษณ์ อาจารย์, สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการและการจัดการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม 2410/2 ถ.พหลโยธิน เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900

คำสำคัญ:

Failure Mode and Effect Analysis, Risk Priority Number, Liquefied Petroleum Gas filling and transportation station

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้วัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความเสี่ยงของสถานีการบรรจุและขนส่งก๊าซหุงต้มของบริษัทกรณีศึกษา จังหวัดระยอง โดยประยุกต์ใช้เทคนิคการวิเคราะห์สาเหตุของลักษณะข้อบกพร่องและผลกระทบ โดยเริ่มจากการศึกษากระบวนการผลิตโดยใช้แผนภูมิการไหลของกระบวนการ พบว่าจุดที่มีความเสี่ยงในการปฏิบัติงานและวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดขึ้นในแต่ละกระบวนการ โดยเน้นไปที่กระบวนการหลัก คือ การบรรจุก๊าซ การขนส่ง (เก็บเข้าคลัง) และการจัดเก็บถัง ประเมินความรุนแรงของข้อบกพร่อง โอกาสในการเกิดความบกพร่อง และการตรวจจับข้อบกพร่อง เพื่อคำนวณค่าดัชนีความเสี่ยงของข้อบกพร่อง ผลการวิเคราะห์ความเสี่ยงพบว่าความเสี่ยงโดยรวมลดลงอย่างมากจากการใช้มาตรการป้องกัน สามารถลดความเสี่ยงการรั่วไหลระหว่างบรรจุในกระบวนการการบรรจุก๊าซลง 75% ด้วยมาตรการตรวจสอบซีล วาล์วที่เข้มงวด ลดความเสี่ยงในด้านวาล์วบรรจุก๊าซปิดไม่สนิทลง 76% ด้วยการเปลี่ยนวาล์วที่มีคุณภาพสูง ตรวจสอบอุปกรณ์ก่อนการใช้งานทุกครั้ง ลดความเสี่ยงการบรรจุเกินพิกัดลง 78% ด้วยการตรวจสอบและสอบเทียบเซ็นเซอร์แรงดันทุก 6 เดือน สามารถลดความเสี่ยงถังก๊าซตกหล่นหรือพลิกคว่ำจากการขนส่ง (เก็บเข้าคลัง) ถึง 67% และการรั่วไหลจากวาล์วจากการขนส่ง (เก็บเข้าคลัง) ถึง 76% ลดความเสี่ยงของการวางถังซ้อนกันไม่ถูกต้องลง 75% ลดการรั่วไหลของก๊าซในพื้นที่จัดเก็บลง 76% และลดความเสี่ยงของไฟไหม้ลง 67%

เอกสารอ้างอิง

Niyomrath R, Muangmeesri B, Siritongthaworn S, Korbuakaew S, Kaewsaiha P, Prapanapapome P. Application of failure mode and effect analysis (FMEA) on machine maintenance for grinding stone production. Industrial Technology and Engineering Pibulsongkram Rajabhat University Journal 2024;6(3):335-53. (In Thai)

Sharma KD, Srivastava S. Failure mode and effect analysis (FMEA) implementation: a literature review. Journal of Advance Research in Aeronautics and Space Science 2018; 5(1&2):1-17.

Super Engineer. FMEA history. [Internet]. 2024 [cited 2025 Aug 3]. Available from: https://www.superengineer.net/blog/fmea-history.

Liu Y, Kong Z, Zhang Q. Failure modes and effects analysis (FMEA) for the security of the supply chain system of the gas station in China. Ecotoxicology and Environmental Safety 2018; 164:325-30. doi: 10.1016/j.ecoenv.2018.08.028.

Talabgaew S. Application of failure mode and effects analysis (FMEA) for enhancing customer satisfaction. Journal of Technical Education Development 2008; 21(68):24-29. (In Thai)

Techajumlernsuk B. Application of failure mode and effects analysis (FMEA) to enhance the Medication system in hospitals [internet]. Samut Prakan: Faculty of Pharmaceutical Science, Huachiew Chalermprakiet University; 2019 [cited 2025 Aug 3] Available from: https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php? option=article_detail&subpage=article_detail&id=615. (In Thai)

Hosseinpoor S, Dadashi T, Mohammadi A. Comprehensive analysis of hospital solid waste levels and HSE risks using FMEA technique: A case study in northwest Iran. Case Studies in Chemical and Environmental Engineering 2024;9:100646. doi: 10.1016/j.cscee.2024.100646.

Ploypanichcharoen K. Failure mode and effect analysis. Bangkok: TPA Publishing; 2008. (In Thai)

ElLithya MH, Alsamanib O, Salahc H, Opiniond FB, Abdelghani LS. Challenges experienced during pharmacy automation and robotics implementation in JCI accredited hospital in the Arabian Gulf area: FMEA analysis-qualitative approach. Saudi Pharmaceutical Journal 2023;31:101725. doi: 10.1016/j.jsps.2023.101725.

Dadashi T, Hosseinpoor S, Mohammadi A. A comprehensive protocol for evaluating health, safety, and environmental risks of hospital solid waste through FMEA technique. MethodsX 2024;12:102760. doi: 10.1016/j.mex.2024.102760.

Minguito G, Banluta J. Risk management in humanitarian supply chain based on FMEA and grey relational analysis. Socio-Economic Planning Sciences 2023; 87:101551. doi: 10.1016/j.seps.2023.101551.

Inhun K. Prioritization of failure modes by using fuzzy analytic hierarchy process (FAHP): a case study of electronics parts/components manufacturing process [thesis]. Pathum Thani: Thammasat University; 2015. (In Thai)

Athikulrat K, Jangruxsakul S, Plychumpol J. Application of failure mode and effects analysis to reduce wastes power pole production process. Ladkrabang Engineering Journal 2021;38(3):63-76. (In Thai)

Lapjitra P. Use of FMEA (failure mode and effects analysis) to manage the risks of medication system in the inpatient department of Sanom hospital, Surin province. Science and Technology Northern Journal 2022; 3(4): 117-128. (In Thai)

Pedsawang P. Risk analysis of safety in the production process: a case study of medical equipment company [Thesis]. Nakhon Pathom: Silpakorn University; 2019. (In Thai)