การวิเคราะห์ความเป็นไปได้เชิงเทคนิคและเศรษฐศาสตร์ในการคัดเลือกทางเลือก เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพของมอเตอร์ไฟฟ้าแรงสูงกรณีศึกษา: โรงงานผลิตน้ำบางเขน การประปานครหลวง

บทคัดย่อ

การประปานครหลวงมีนโยบายในการปรับปรุงและพัฒนาระบบการผลิตและการสูบส่งน้ำให้มีมาตรฐานสูง มีความมั่นคงและมีเสถียรภาพ เพื่อก้าวไปสู่การเป็น Best-in-Class ของการประปาชั้นนำในระดับแนวหน้าของอาเซียน จึงจัดทำแผนงานการปรับปรุงประสิทธิภาพเครื่องจักรและอุปกรณ์ต่างๆ ให้มีความทันสมัยพร้อมใช้งาน และจากการรวบรวมข้อมูลปัญหาการขัดข้องจากประวัติการซ่อมบำรุงมอเตอร์ไฟฟ้าส่งสูบน้ำมอเตอร์ไฟฟ้าแรงสูงชนิดซิงโครนัสเดิม ภายในโรงสูบส่งน้ำ-1 ย้อนหลัง 2 ปีพบว่ามีเหตุชำรุดต้องซ่อมบำรุงถึง 2 ครั้งต้องหยุดทำงานถึง 886 วัน เนื่องจากมีอายุใช้งานมานานกว่า 38 ปี และจากการศึกษาสาเหตุการชำรุดต้องซ่อมบำรุงและข้อมูลทางด้านเทคนิคและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ได้เสนอแนวทางการปรับปรุง 4 ทางเลือก ได้แก่ 1) เปลี่ยนขดลวดของมอเตอร์ไฟฟ้าเดิม 2) เปลี่ยนมอเตอร์ชนิดซิงโครนัสใหม่ 3) เปลี่ยนเป็นมอเตอร์ชนิดเหนี่ยวนำ และ 4) เปลี่ยนเป็นมอเตอร์ชนิดเหนี่ยวนำพร้อมเครื่องปรับความเร็วรอบ การวิเคราะห์ด้วยวิธี AHP พบว่าการเปลี่ยนมาใช้มอเตอร์ชนิดเหนี่ยวนำ เป็นทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดทางด้านเทคนิค เนื่องจากเป็นมอเตอร์ที่มีความทนทาน ใช้งานง่าย บำรุงรักษาน้อย แต่เนื่องจากต้องใช้ค่าใช้จ่ายในการลงทุนสูงดังนั้นจึงจำเป็นต้องวิเคราะห์ทางด้านเศรษฐศาสตร์ ด้วยวิธีการวิเคราะห์หาอัตราผลตอบแทนในการลงทุนส่วนที่เพิ่ม พบว่าทางเลือกที่ 1 เปลี่ยนขดลวดมอเตอร์ซิงโครนัสเดิม เป็นทางเลือกที่มีความเหมาะสมทางด้านเศรษฐศาสตร์ ผลการวิเคราะห์ความไวของการเปลี่ยนแปลง ทั้งในด้านค่าใช้จ่ายการจัดหาและติดตั้งเครื่องจักร ค่าการใช้พลังงานไฟฟ้า ค่าจ้างพนักงานควบคุมเครื่องจักร ในช่วง + 25% ของแต่ละปัจจัย ไม่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงการตัดสินใจ ดังนั้นผลสรุปของงานวิจัยนี้คือหากมีงบประมาณ 12.45 ล้านบาทควรเลือกวิธีการที่มีความเหมาะสมทางเศรษฐศาสตร์คือการเปลี่ยนขดลวดมอเตอร์ไฟฟ้าเดิม แต่หากมีงบประมาณ 29.55 ล้านบาทควรเลือกทางเลือกที่ 3.คือเป็นการเปลี่ยนเป็นมอเตอร์ชนิดเหนี่ยวนำ ซึ่งเป็นวิธีการที่มีความเหมาะสมทางเทคนิคที่สุด