การประเมินการกักเก็บปริมาณคาร์บอนของป่าชุมชน กรณีศึกษา ป่าชุมชน บ้านแม่มอกใต้ ตำบลแม่มอก อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะภูมิประเทศและลักษณะการผลัดใบของป่าชุมชนเพื่อประเมินปริมาณกักเก็บคาร์บอนจากพื้นที่ป่าชุมชน และเพื่อประเมินศักยภาพมูลค่าทางเศรษฐกิจจากคาร์บอนเครดิตของป่าชุมชนบ้านแม่มอกใต้ หมู่ที่ 6 อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมจากอาสาสมัครหมู่บ้านผู้ดูแลรับผิดชอบป่าจำนวน 7 คน ทำการประเมินปริมาณคาร์บอนเหนือพื้นดินจากพื้นที่เลือกศึกษา 1 ไร่ จากพื้นที่ทั้งหมด โดยประเมินจากสมการแอลโลมิทรี และการวิเคราะห์ศักยภาพมูลค่าทางเศรษฐกิจโดยใช้กรอบการวิเคราะห์ปริมาณการกักเก็บคาร์บอนตามองค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก  ผลการวิจัยพบว่า ป่าชุมชนในพื้นที่ศึกษาเป็นป่าเบญจพรรณบนภูเขามีพื้นที่ทั้งหมด 2,428 ไร่ โดยมีความสูงประมาณตั้งแต่ 180 ถึง 1000 เมตร ที่ระดับน้ำทะเลปานกลาง มีความลาดลงมาทางทิศตะวันตกพร้อมที่ราบระหว่างหุบเขาคั่นกลางอยู่ ลักษณะการเปลี่ยนแปลงการผลัดใบของป่าในช่วงฤดูแล้งจะเริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน และจะผลัดใบมากที่สุดในเดือนมีนาคมโดยจะผลัดใบมากตรงบริเวณที่ความสูงระดับต่ำรวมถึงที่ราบเชิงเขา และสำหรับพื้นที่สูงกว่า 500 ถึง 1,000 เมตร จะมีการผลัดใบน้อยผลการประเมินปริมาณการกักเก็บคาร์บอน ณ ปีฐาน (2567) อยู่ที่ 18.443 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า และในอีก 3, 6 และ 10 ปีข้างหน้า พบว่าจะมีปริมาณการเพิ่มสุทธิก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ 6,919.80, 13,839.60 และ 23,066.00 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่าตามลำดับ คิดเป็นมูลค่าคาร์บอนเครดิตคิดเป็นเงินที่ 2,089,641, 4,179,282 และ 6,965,470 บาท ตามลำดับโดยอ้างอิงราคาซื้อขายตลาดคาร์บอนในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 โดยที่ราคารับซื้อเฉลี่ยอยู่ที่ 301.98 บาทต่อตัน โดยผลการวิจัยชิ้นนี้คาดว่าจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาโครงการคาร์บอนเครดิตระดับชุมชนซึ่งเป็นการส่งเสริมรายได้ของชุมชน การอนุรักษ์พื้นที่ป่าหรือการเสริมศักยภาพให้ท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการลดก๊าซเรือนกระจกในอนาคตต่อไป