การพัฒนาผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุด เพื่อการควบคุมและป้องกันโรคเต้านมอักเสบในโคนม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดในการควบคุมและป้องกันโรคเต้านมอักเสบในโคนม ศึกษาผลของผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดต่อการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียก่อโรคเต้านมอักเสบในโคนม และศึกษาการยอมรับผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุด แบ่งเป็น 4 กลุ่มทดลอง คือ การเสริมสารสกัดจากเปลือกมังคุดที่ระดับร้อยละ 0 5 10 และ 15 ตามลำดับ มีการทดสอบคุณสมบัติ การทดสอบประสิทธิภาพและการทดสอบการยอมรับผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุด ผลการวิจัยพบว่า ผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดมีค่า pH ระหว่าง 6.98-7.21 ค่าความหนืดระหว่าง 1684-2249 เซนติพอยซ์ ค่า pH และค่าความหนืดเพิ่มสูงขึ้นแบบเส้นตรง (p<0.01) ผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดมีค่าร้อยละ 50 Inhibitory concentration (IC50) ลดลงแบบเส้นตรง (p<0.01) เท่ากับ 683.79 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร เมื่อผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดมีค่าสูงขึ้น สำหรับค่าสีของกลุ่มควบคุมมีค่าความสว่างของแสง (L*) สูงสุด คือ 72 (p<0.01) อย่างไรก็ตาม การเสริมผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดร้อยละ 10 และ 5 มีค่าการสะท้อนกลับแสงสีแดง (a*) และแสงสีเหลือง (b*) มีค่าสูงสุด คือ 10.85 และ 56.02 (p<0.01) ตามลำดับ ผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดร้อยละ 10 และ 15 สามารถยับยั้งการเจริญเติบโต Staphylococcus aureus ATCC 6538 และ Staphylococcus epidermidis ATCC 12228 ได้ (p<0.01) มีค่าระหว่าง 14.40±0.23-15.32±0.11 และ 16.62±0.04-18.03±0.58 มิลลิเมตร ตามลำดับ การประเมินการยอมรับผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดโดยมีค่าเฉลี่ยความพึงพอใจโดยรวมเท่ากับ 8.07 คะแนน ดังนั้น การวิจัยนี้เป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับเปลือกมังคุดและสามารถพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ครีมสอดเต้านมโคจากสารสกัดเปลือกมังคุดเพื่อออกสู่ตลาดได้
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2567). มังคุด: ร้อยละ และปริมาณผลผลิตเป็นรายเดือน ระดับประเทศ ภาค และจังหวัด ปี 2566. https://www.oae.go.th/assets/portals/1/fileups/prcaidata/files/percent%20sale%2066(2).pdf
เกสรี กลิ่นสุคนธ์, อุดมลักษณ์ สุขอัตตะ, ประภัสสร รักถาวร, และลลิตา คชารัตน์. (2558, 3-6 กุมภาพันธ์). การประเมินคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระและต้านเชื้อแบคทีเรียของพืชสมุนไพรไทยบางชนิด [การนำเสนอบทความ]. การประชุมวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 53. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพ.
ณัฐวรรณ วรรณมณี, ภัทรดรา สิริวัฒนาวรกุล, สุกัญญา มูณี, อนงค์นาถ มณีโชติ, วิทวัส หมาดอี, และกุสุมาลย์ น้อยผา. (2564). การศึกษาสารพฤกษเคมีเบื้องต้น ปริมาณฟีนอลิกและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดสมุนไพรเพื่อพัฒนาเป็นเซรั่มสมุนไพรบํารุงมือ. วารสารหมอยาไทยวิจัย, 7(2), 31-44. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ttm/article/view/249560/174285
ณัฐากูร มีเงิน. (2560). การศึกษาความเป็นไปได้ในการวัดระดับกรด-ด่างในเลือดด้วยเทคนิคเชิงแสงและโครงข่ายประสาทเทียม [วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์]. https://kb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2016/11662/1/419756.pdf
พิชชาภรณ์ วันโย, ณัฏฐพงศ์ เจนวิพากษ์, พนิดา วงษ์ปรีดี, และบุญยศ คําจิแจ่ม. (2564). การทดสอบฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดจากใบมะหาดด้วยวิธี DPPH radical scavenging assay. มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์. https://rspg.ksu.ac.th/manage/img_file/yL9AIo46mpf20210923163644.pdf
ภัคญาณี สุดสาร, ปนัดดา ประมาพันธ์, และปรางทิพย์ ตั่นเซ่ง. (2562). การสำรวจเชื้อก่อโรคเต้านมอักเสบในโคนมและความไวต่อยาปฏิชีวนะในจังหวัดสระแก้ว. แก่นเกษตร, 47(ฉบับพิเศษ 2), 1017-1022. https://ag2.kku.ac.th/kaj/PDF.cfm?filename=1641.pdf&id=3884&keeptrack=6
วิลาสินี หอมระรื่น. (2560). แนวทางการใช้ประโยชน์จากเปลือกทุเรียนและเปลือกมังคุดเป็นเชื้อเพลิงเขียวอัดแท่งและปุ๋ย: กรณีศึกษาอำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี [วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์]. https://repository.nida.ac.th/server/api/core/bitstreams/bbf3bad1-f51d-4afe-838c-8438ba90f9ce/content
ศรัณยา ธาราแสวง, สิริมา สายรวมญาติ, สุวรรณา เธียรอังกูร, บุญญาณี ศุภผล, ปิยะวรรณ บูชา, และณุฉัตรา จันทร์สุวานิชย์. (2556). การศึกษาสารสกัดจากสมุนไพรผลพิลังกาสาและเปลือกมังคุดเพื่อใช้เป็นสารกันบูดในผลิตภัณฑ์ยาและเครื่องสำอาง. วารสารอาหารและยา, 20(2), 30-36. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/fdajournal/article/view/138708/103079
สุณีรัตน์ เอี่ยมละมัย, อดุลย์ วังตาล, และจุไรรัตน์ ถนอมกิจ. (2556). มาตรฐานความปลอดภัยอาหารต่อห่วงโซ่การผลิตเพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ความปลอดภัยอาหาร: น้ำนม (รายงานการวิจัย). สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
สุนทรี สมแสง. (2550). การเปรียบเทียบการเปลี่ยนสีของลิ้นจี่ (พันธุ์กวางเจา) ที่ถนอมด้วยความดันสูงยิ่งและความร้อน [วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่]. https://cmudc.library.cmu.ac.th/frontend/Info/item/dc:108559
สุภาพร จ๋วงพานิช, ธวัลรัตน์ เกียรติยิ่งอังศุลี, อภัสรา วรราช, วริษา เกตุพันธุ์, เนาวรัตน์ กำภูศิริ, และพิพัฒน์ อรุณวิภาส. (2561). อุบัติการณ์โรคเต้านมอักเสบชนิดไม่แสดงอาการและความไวของเชื้อก่อโรคต่อยาต้านจุลชีพ กรณีศึกษา: แม่โคนมเลือดสูง ตำบลช่องสาริกา อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี. วารสารสถาบันสุขภาพสัตว์แห่งชาติ, 13(2), 9-15. https://niah.dld.go.th/webnew/images/eJournal/v13/ej_v_13_N_9-15.pdf
อรุษา เชาวนลิขิต และอรัญญา มิ่งเมือง. (2550). ปริมาณแอนโธไซยานินและปริมาณฟีนอลิกทั้งหมดของมังคุดและน้ำมังคุด. วารสารวิทยาศาสตร์ มศว, 23(1), 68-78. https://www.thaiscience.info/journals/Article/SSCJ/10894931.pdf
อุดมลักษณ์ สุขอัตตะ, อุไรวรรณ ดิลกคุณานันท์, ประภัสสร รักถาวร, สิริพร ศิริวรรณ, และพจมาน พิศเพียงจันทร์. (2549, 30 มกราคม – 2 กุมภาพันธ์). การสกัดและการออกฤทธิ์ยับยั้งเชื้อจุลินทรีย์ของสารสกัดจากเปลือกมังคุด [การนำเสนอบทความ]. การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 44. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
Aarestrup, F. M., Wegener, H. C., Rosdahl, V. T., & Jensen, N. E. (1995). Staphylococcal and other bacterial species associated with intramammary infections in Danish dairy herds. Acta Veterinaria Scandinavica, 36(4), 475-487. https://doi.org/10.1186/BF03547662
Ababu, A., Endashaw, D., & Fesseha, H. (2020). Isolation and antimicrobial susceptibility profile of Escherichia coli O157: H7 from raw milk of dairy cattle in Holeta District, Central Ethiopia. International Journal of Microbiology, 1. https://doi.org/10.1155/2020/6626488
Alemu, M., Lulekal, E., Asfaw, Z., Warkineh, B., Debella, A., Abebe, A., Degu, S., & Debebe, E. (2024). Antibacterial activity and phytochemical screening of traditional medicinal plants most preferred for treating infectious diseases in Habru district, North Wollo zone, Amhara region, Ethiopia. PLoS ONE, 19(3), e0300060. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0300060
Barkema, H. W., Schukken, Y. H., & Zadoks, R. N. (2006). Invited review: The role of cow, pathogen, and treatment regimen in the therapeutic success of bovine Staphylococcus aureus mastitis. Journal of Dairy Science, 89(6), 1877–1895. https://doi.org/10.3168/jds.S0022-0302(06)72256-1
CLSI M2-A9. (2006). Performance standards for antimicrobial disk susceptibility tests. Clinical Laboratory Standards Institute.
Di Mambro, V. M., & Fonseca, M. J. V. (2005). Assays of physical stability and antioxidant activity of a topical formulation added with different plant extracts. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 37(2), 287-95. https://doi.org/10.1016/j.jpba.2004.10.030
Fesseha, H., Mathewos, M., Aliy, S., & Wolde, A. (2021). Study on prevalence of bovine mastitis and associated risk factors in dairy farms of Modjo town and Suburbs, central Oromia, Ethiopia. Veterinary Medicine: Research and Reports, 12, 271–283. https://doi.org/10.2147/VMRR.S323460
Ghai, I., & Ghai, S. (2018). Understanding antibiotic resistance via outer membrane permeability. Infection and Drug Resistance, 11, 523–530. https://doi.org/10.2147/IDR.S156995
Horpiencharoen W., Thongratsakul, S., & Poolkhet, C. (2019). Risk factors of clinical mastitis and antimicrobial susceptibility test results of mastitis milk from dairy cattle in western Thailand: Bayesian network analysis. Preventive Veterinary Medicine, 164, 49-55. https://doi.org/10.1016/j.prevetmed.2019.01.014
Kampa, J., Sukolapong, V., Chaiyotwittayakun, A., Rerk-u-suke, S., & Polpakdee, A. (2010). Chronic mastitis in small dairy cattle herds in Muang Khon Kaen. Thai Journal Veterinary edicine, 40(3), 265-272. https://doi.org/10.56808/2985-1130.2236
Kaomongkolgit, R., Jamdee, K., & Chaisomboon, N. (2009). Antifungal activity of alpha-mangostin against Candida albicans. Journal of Oral Science, 51(3), 401-406. https://doi.org/10.2334/josnusd.51.401
Krishnamoorthy, P., Satyanarayana, M. L., & Shome, B. R. (2016). Coagulase negative staphylococcal species mastitis: An overview. Research Journal of Veterinary Sciences, 9, 1-10. https://scialert.net/abstract/?doi=rjvs.2016.1.10
Kvapilík, J., Hanuš, O., Bartoň, L., Klimešová, M. V., & Roubal, P. (2015). Mastitis of dairy cows and financial losses: An economic meta-analysis and model calculation. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 21, 1092–1105.
McClements, D. J. (2015). Food emulsions: Principles, practice, and techniques. (3rd ed.). CRC Press. https://doi.org/10.1201/b18868
Miller, S. I. (2016). Antibiotic resistance and regulation of the gram-negative bacterial outer membrane barrier by host innate immune molecules. mBio, 7(5), 1-3. https://doi.org/10.1128/mBio.01541-16
Nakchat, O., Nalinratana, N., Meksuriyen, D., & Pongsamart, S. (2014). Tamarind seed coat extract restores reactive oxygen species through attenuation of glutathione level and antioxidant enzyme expression in human skin fibroblasts in response to oxidative stress. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 4(5), 379- 385. https://doi.org/10.12980/APJTB.4.2014C806
Nawawi, N. I. M., Ijod, G., Abas, F., Ramli, N. S., Adzahan, N. M., & Azman, E. M. (2023). Influence of different drying methods on anthocyanins composition and antioxidant activities of mangosteen (Garcinia mangostana L.) pericarps and LC-MS analysis of the active extract. Foods, 12(12), 2351. https://doi.org/10.3390/foods12122351
Newburger, S. H. (1962). A manual of cosmetic analysis. (2nd ed.). Association of Official Analytical Chemists.
Pascu, C., Herman, V., Iancu, I., & Costinar, L. (2022). Etiology of mastitis and antimicrobial resistance in dairy cattle farms in the western part of Romania. Antibiotics, 11(1), 1-12. https://doi.org/10.3390/antibiotics11010057
Pedraza-Chaverri, J., Cardenas-Rodiguez, N., Orozco-Ibarra, M., & Perez-Rojas, J. M. (2008). Medicinal properties of mangosteen (garcinia mangostana). Food and Chemical Toxicology, 46(10), 3227-3239. https://doi.org/10.1016/j.fct.2008.07.024
Rota, M. C., Herrera, A., Martinez, R. M., Sotomayor, J. A., & Jordan, M. J. (2008). Antimicrobial activity and chemical composition of thymus vulgaris, thymus zygis and thymus hyemalis essential oils. Food Control, 19(7), 681-687. https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2007.07.007
Roussel, P., Porcherie, A., ReÂpeÂrant-Ferter, M., Cunha, P., Gitton, C., Rainard, P., & Germon, P. (2017). Escherichia coli mastitis strains: in vitro phenotypes and severity of infection in vivo. PLoS One, 12(7), e0178285. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0178285
SAS. (2002). SAS/STAT User’s Guide, Version 8. (6th ed.). SAS Institute.
Schauer, B., Wald, R., Urbantke, V., Loncaric, I., & Baumgartner, M. (2021). Tracing mastitis pathogens epidemiological investigations of a Pseudomonas aeruginosa mastitis outbreak in an Austrian dairy herd. Animals, 11(2). https://doi.org/10.3390/ani11020279
Steel, R. G., & Torrie, J. H. (1980). Principles and Procedures of Statistics. A biometrical approach. (2nd ed.). McGraw-Hill.
Suhartati, R., Apriyani, F., Khusnul, Virgianti, D. P., & Fathurohman, M. (2019). Antimicrobial activity test of mangosteen leaves ethanol extract (Garcinia mangostana Linn) against Pseudomonas aeruginosa bacteria. Journal of Physics: Conference Series, 1179, 012167. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1179/1/012167
Suriyasathaporn W., Chupia, V., Sing-Lah, T., Wongsawan, K., Mektrirat, R., & Chaisri, W. (2012). Increases of antibiotic resistance in excessive use of antibiotics in smallholder dairy farms in northern Thailand. Asian-Australasian Journal Animal Science, 25(9), 1322-1328. https://doi.org/10.5713/ajas.2012.12023
Zarin, M. A., Wan, H. Y., Isha, A., & Armania, N. (2016). Antioxidant, antimicrobial and cytotoxic potential of condensed tannins from Leucaena leucocephala hybrid-rendang. Food Science and Human Wellness, 5(2), 65-75. https://doi.org/10.1016/j.fshw.2016.02.001
Zhou, H. C., Lin, Y. M., Wei, S. D., & Tam, N. F. Y. (2011). Structural diversity and antioxidant activity of condensed tannins fractionated from mangosteen pericarp. Food Chemistry, 129(4), 1710-1720. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2011.06.036
