การเปรียบเทียบธาตุผสม และคุณสมบัติเชิงกลระหว่างแร่เหล็กน้ำพี้ จังหวัดอุตรดิตถ์ และแร่เหล็กตำบลบุฮม อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ได้ทำการสืบค้นแหล่งแร่น้ำพี้ที่พบในพื้นที่จังหวัดอุตรดิตถ์ และแหล่งแร่เหล็กตำบลบุฮม อำเภอเชียงคาน  จังหวัดเลย ได้มีการสำรวจ การขุดแร่ แร่ที่ได้นำทดสอบค่าปริมาณร้อยละของเหล็ก (Fe) ทางเคมี  พบว่า  แร่เหล็กน้ำพี้มีธาตุเหล็ก (Fe) เท่ากับ 68.40 แร่เหล็กเหล็กตำบลบุฮม อำเภอเชียงคานมีธาตุเหล็ก (Fe)  เท่ากับ 67.10 โดยการนำแร่ที่ขุดได้มาย่อยแร่  และการถลุง โดยใช้เตาแบบผสมผสานวิธีการแบบโบราณ และขึ้นรูปแท่งโดยวิธีการตีขึ้นรูป  พบว่า เหล็กน้ำพี้มีน้ำหนัก  0.95  กิโลกรัม เหล็กตำบลบุฮม อำเภอเชียงคาน มีน้ำหนัก  1.4  กิโลกรัม  ชิ้นทดสอบของเหล็กทั้ง 2 แหล่งนำมาทดสอบปริมาณธาตุผสม พบว่า ค่าปริมาณธาตุคาร์บอน (C) ของเหล็กน้ำพี้มีร้อยละ 0.0358 จึงทำให้เหล็กมีความเหนียว   สามารถขึ้นรูปได้ดี  นำมาสร้างเป็นผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ได้ แต่ขาดคุณสมบัติด้านการชุบแข็งที่ดี   เช่นเดียวกับเหล็กตำบลบุฮม อำเภอเชียงคาน ซึ่งมีค่าคาร์บอนที่ไม่ต่างกันมาก  ส่วนค่าปริมาณซิลิคอน (Si) ธาตุแมงกานิส (Mn)  และธาตุโครเมียม (Cr)  ของเหล็กน้ำพี้ที่มีมากกว่าเหล็กตำบลบุฮม  อำเภอเชียงคาน  ทำให้มีประสิทธิภาพด้านคุณสมบัติเชิงกลที่ดีกว่า และที่สำคัญในธาตุทองแดง (Cu) เหล็กน้ำพี้มีมากถึงร้อยละเฉลี่ย 0.102  ทำให้เหล็กน้ำพี้ทนต่อการกัดกร่อนที่ดี  ผลที่เกิดจากการหาปริมาณธาตุผสมนี้  ทำให้แร่เหล็กทั้ง 2 แหล่ง  มีความสามารถในการใช้งานเชิงกลของเหล็กที่ดี