กลไกการสร้างความเข้มแข็งและความต้องการทางด้านสวัสดิการชุมชนเมือง สำหรับผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง รูปแบบในการพึ่งพาตนเองและความต้องการทางด้านสวัสดิการชุมชนเมืองสำหรับผู้สูงอายุ มีวัตถุประสงค์สำคัญเพื่อศึกษากลไกในการสร้างความเข้มแข็งของสวัสดิการชุมชนเมืองสำหรับผู้สูงอายุและความต้องการที่แท้จริงของผู้สูงอายุภายในชุมชนซอยโซดา ชุมชนท่าน้ำสามเสน ชุมชนสวนอ้อย เขตดุสิต โดยใช้วิธีการศึกษาเอกสาร การสังเกต การสัมภาษณ์กลุ่ม และการสัมภาษณ์เชิงลึก เป็นเครื่องมือสำคัญในการวิจัยครั้งนี้ แล้วนำมาวิเคราะห์ในลักษณะการบรรยาย จากการวิจัยพบว่ากลไกของทั้งสามชุมชนได้แก่ 1) กลุ่มผู้นำชุมชนที่มีความเข้มแข็งและวิสัยทัศน์ในการพัฒนา 2) เครือข่ายความสัมพันธ์ทั้งภายในและภายนอกชุมชน โดยเครือข่ายภายในชุมชนได้แก่ ระบบเครือญาติและ กลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุข (อสส.) กลุ่มอาสาป้องกันพลเรือน (อปพร.) หรือกลุ่มจิตอาสาต่างๆ ภายในชุมชนเมืองทั้งสาม ขณะที่เครือข่ายความสัมพันธ์ภายนอกชุมชนได้แก่ เครือข่ายภาครัฐ เครือข่ายภาคการศึกษาและเครือข่ายภาคเอกชน 3) วันสำคัญต่างๆ ที่ทำให้สมาชิกชุมชนทั้งหลายได้เข้ามามีส่วนร่วมกับกิจกรรมต่างๆ ของชุมชนอย่างพร้อมเพรียง

จากการศึกษาพบว่าผู้สูงอายุทั้งสามชุมชนมีความต้องการที่มีความใกล้เคียงกัน ทางด้านสาธารณสุขและสุขภาพ ด้านจิตใจของผู้สูงอายุ ด้านสิ่งแวดล้อม ด้านการเงินและรายได้ ซึ่งจากการวิจัยครั้งนี้นำมาซึ่งข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย โดยภาครัฐควรมีการกำหนดทิศทางแผนการพัฒนาผู้สูงอายุ อันมีชุมชนเป็นเครื่องมือสำคัญ ซึ่งมีกลไกต่างๆ ที่ได้จากการศึกษาขับเคลื่อนชุมชนให้เกิดความเข้มแข็งมากยิ่งขึ้น อีกทั้งควรมีการสนับสนุนทีมวิชาการกลางของภาครัฐเผยแพร่องค์ความรู้ทางวิชาการ โดยให้จิตอาสาเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างกิจกรรมหรือประโยชน์ให้แก่ชุมชนแต่ละชุมชน จนเกิดความสามัคคีในชุมชน เนื่องจากผู้สูงอายุส่วนใหญ่ในชุมชนเมืองมักเป็นผู้ว่างงาน รับจ้างหรือค้าขายเล็กน้อยอยู่ภายในชุมชนจึงมีเวลาว่าง ดังนั้นหากสร้างกิจกรรมที่เกิดประโยชน์และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์แก่ชุมชนหรือสังคมส่วนรวม จะทำให้ผู้สูงอายุทั้งหลายกลับมาตระหนักถึงคุณค่าของตนเองและมีความสุขมากยิ่งขึ้นอีกทางหนึ่ง