พฤติกรรมการใช้สารกำจัดวัชพืชของเกษตรกรผู้ปลูกยางพารา ในอำเภอคำตากล้า จังหวัดสกลนคร

Main Article Content

เบญจภรณ์ อ่อนสุระทุม
อรรถศาสตร์ วิเศียรศาสตร์
วิบูล เป็นสุข

บทคัดย่อ

          อำเภอคำตากล้า จังหวัดสกลนคร มีเกษตรกรประกอบอาชีพเกษตรกรรมร้อยละ 90 ซึ่งมีพื้นที่ปลูกยางพารา 39,496 ไร่ เกษตรกรผู้ปลูกยางพาราร้อยละ 90 มีการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชเพื่อดูแลรักษาต้นยางพาราให้สามารถเจริญเติบโตได้ดีขึ้น การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชของเกษตรกรผู้ปลูกยางพารา อำเภอคำตากล้า จังหวัดสกลนคร โดยประชากรในการศึกษา คือ เกษตรกรผู้ขึ้นทะเบียนผู้ปลูกยางพาราในตำบลคำตากล้า ตำบลนาแต้ ตำบลหนองบัวสิม และตำบลแพด อำเภอคำตากล้า จังหวัดสกลนคร จำนวน 2,331 ครัวเรือน กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรของทาโร่ ยามาเน่ ซึ่งได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 341 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ในช่วงเดือนพฤษภาคม – พฤศจิกายน 2563 และทำการวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้สถิติอนุมาน คือ One-way ANOVA ในการทดสอบสมมติฐาน ผลการศึกษา พบว่า เกษตรกรทั้ง 4 ตำบล มีพฤติกรรมก่อนใช้สารกำจัดวัชพืชที่ถูกต้องในภาพรวมไม่แตกต่างกัน คือ เกษตรกรมีการปฏิบัติที่ถูกต้องเป็นบางครั้ง ส่วนพฤติกรรมขณะใช้สารกำจัดวัชพืชในภาพรวม พบว่า เกษตรกรทั้ง 4 ตำบล มีพฤติกรรมขณะใช้สารกำจัดวัชพืชที่ถูกต้องในภาพรวมไม่แตกต่างกัน คือ เกษตรกรมีการปฏิบัติที่ถูกต้องทุกครั้ง และผลการศึกษาพฤติกรรมหลังใช้สารกำจัดวัชพืชที่ถูกต้องในภาพรวม พบว่า เกษตรกรทั้ง 4 ตำบลมีการปฏิบัติที่ถูกต้องทุกครั้ง จากการศึกษาในครั้งนี้จะทำให้เราทราบพฤติกรรมของเกษตรกรในการใช้สารกำจัดวัชพืช ต้องได้รับการดำเนินการควบคุม แก้ไข หากมีความจำเป็นที่ต้องใช้สารเคมีอยู่ ควรมีพฤติกรรมที่ปลอดภัย ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย เพื่อที่ลดจำนวนผู้ป่วยที่เกิดจากการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชของเกษตรกร

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมวิชาการเกษตร. (2542). การกำจัดวัชพืชในสวนยางพารา. ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย. กรุงเทพฯ.

จารุวรรณ ไตรทิพย์สมบัติ, เพลินพิศ จับกลาง, สุวิมล บุญเกิด และ อัญชลี อาบสุวรรณ์. (2557). การศึกษาความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรบ้านห้วยสามขา ตำบลทัพรั้ง อำเภอพระทองคำ จังหวัดนครราชสีมา.

ศรีนครินทร์เวชสาร, 29(5), 429-434.

น้ำเงิน จันทรมณี. (2560). พฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชและประสิทธิผลของการให้อาชีวสุขศึกษาทีมีผลต่อความรูทางด้านความปลอดภัยของเกษตรกรพื้นที่ต้นน้ำจังหวัดพะเยา. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 10(37), 35-45.

ระวี เจียรวิภา. (2562). พืชร่วมในสวนยางพาราทางภาคใต้ของประเทศไทย: ผลกระทบและรูปแบบการปลูกอย่างยั่งยืน. วารสารพระจอมเกล้า, 37(1), 179-189.

วรเชษฐ ขอบใจ, อารักษ์ ดำรงสัตย์, พิทักษ์พงษ์ ปันต๊ะ และ เดช ดอกพวง. (2553). พฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชและระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอร์ในเลือดของเกษตรกรต้นน้ำกรณีศึกษาชาวม้ง จังหวัดพะเยา. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 4(2), 36-46.

สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2553). คู่มือเกษตรกรปลอดโรคสำหรับเกษตรกรและอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

สำนักงานเกษตรอำเภอคำตากล้า. (2561). รายงานผลการดำเนินงานขึ้นทะเบียนและปรับปรับทะเบียนเกษตรกร ปี 2561/2562. (อัดสำเนา)

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2564). ข้อมูลเศรษฐกิจการเกษตร ปัจจัยการผลิตปริมาณและมูลค่าการนำเข้าสารกำจัดศัตรูพืช. สืบค้นเมื่อ 13 สิงหาคม 2564, จาก

https://www.oae.go.th/view/1/%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%95/TH-TH.

Yamane, T. (1973). Statistics: an introductory analysis. New York: New York: Harper & Row.