การศึกษาภูมินิเวศด้านการเกษตรของตำบลดงหม้อทอง อำเภอบ้านม่วง จังหวัดสกลนคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจภูมินิเวศการเกษตรด้านแหล่งน้ำและความอุดมสมบูรณ์ดินในพื้นที่ของตำบลดงหม้อทอง อำเภอบ้านม่วง จังหวัดสกลนคร เพื่อจัดทำแผนพัฒนาด้านการเกษตรของตำบลดงหม้อทอง โดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง
เป็นหมู่บ้านที่มีประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพการเกษตร มีเขตพื้นที่ติดต่อกันหรือการใช้ประโยชน์แหล่งน้ำร่วมกัน จำนวน 4 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 1, 5, 7 และ 11 ดำเนินการ
จัดเวทีชาวบ้านโดยมีผู้นำชุมชนหมู่บ้านละ 1 คน และเกษตรกรที่ผู้นำชุมชนคัดเลือกอีกหมู่บ้านละ 4 คน รวมจำนวน 20 คน เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้บริบทด้านการเกษตร การสำรวจภูมินิเวศเกษตรด้านความจุและปริมาณน้ำในฤดูแล้งของแหล่งน้ำ จำนวน 22 แห่ง วิเคราะห์คุณภาพน้ำจำนวน 5 แห่ง และความอุดมสมบูรณ์ของดินจำนวน 11 แปลง พบว่า ส่วนใหญ่ใช้ประโยชน์จากแหล่งน้ำเพื่อเป็นแหล่งอาหารจับสัตว์น้ำ แหล่งน้ำ จำนวน 18 แห่ง มีปริมาตรความจุรวม 6,092,195 ลูกบาศก์เมตร วัดปริมาณน้ำได้ในช่วงฤดูแล้ง (มีนาคม 2562) เท่ากับ 2,405,720 ลูกบาศก์เมตร ใช้น้ำเพื่อการเกษตรในพื้นที่ทั้งหมด 18,884,309 ลูกบาศก์เมตร/ปี ซึ่งความต้องการใช้น้ำสำหรับการเกษตรมีมากกว่าความจุของแหล่งน้ำ
ในพื้นที่ น้ำในแหล่งน้ำมีคุณภาพอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานแหล่งน้ำผิวดินสามารถนำน้ำมาใช้เพื่อการเกษตร และการอุปโภคได้ การศึกษาความอุดมบูรณ์ของดินในพื้นที่ของเกษตรกร พบว่า ดินในพื้นศึกษามีความอุดมสมบูรณ์ต่ำถึงปานกลาง มีค่าความจุในการแลกเปลี่ยนไอออนบวก ปริมาณอินทรีย์ในดินและปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์อยู่ในระดับต่ำถึงปานกลาง ดินเค็มเล็กน้อยถึงปานกลาง มีค่าความเป็นกรดเล็กน้อยถึงด่างจัด ปริมาณโพแทสเซียม
ที่แลกเปลี่ยนได้อยู่ในช่วงระดับต่ำถึงสูง แต่มีปริมาณไนโตรเจนระดับต่ำ ควรมีการบำรุงดินด้วยการใส่ปุ๋ยอินทรีย์ และระหว่างการปลูกพืชควรใส่ปุ๋ยเคมีอย่างเหมาะสมเพื่อส่งเสริม
การเจริญเติบโตและเพิ่มผลผลิต
Article Details
References
บัญชา รัตนีท. (2555). ปุ๋ยอินทรีย์กับการปรับปรุงดินเสื่อมคุณภาพ. มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 4(2), 115-127.
พัชรี ธีรจินดาขจร. (2554). คู่มือการวิเคราะห์ดินทางเคมี. พิมพ์ครั้งที่ 3. ขอนแก่น: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ยงยุทธ โอสถสภา. (บรรณาธิการ). (2558). ดิน ธาตุอาหารและปุ๋ยข้าว. กรุงเทพฯ: สมาคมดินและปุ๋ยแห่งประเทศไทย.
ศิวพันธุ์ ชูอินทร์. (2553). รายงานการวิจัย เรื่อง แนวทางการจัดการคุณภาพน้ำในคลองอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตร (องค์การมหาชน). (2560). คู่มือการจัดการทรัพยากรน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตร (องค์การมหาชน).
สมพร คุณวิชิต, ยุพิน รามณีย์ และ บัญชา สมบูรณ์สุข. (2558). รานงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศกับวิถีชีวิตของมนุษย์: ศึกษาผลกระทบและการปรับตัวของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา. สงขลา: มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร์ คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม
สัมพันธ์ พลันสังเกต, วรากร วิศพันธ์ และ วิภา พลันสังเกต. (2545). รายงานการวิจัย เรื่อง การวิเคราะห์คุณภาพน้ำในแหล่งน้ำเพื่อการประปา มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง. พัทลุง: มหาวิทยาลัยทักษิณ คณะวิทยาศาสตร์
American Public Health Association, American Water Works Association, Water Environment Federation. (2012). Standard methods for the examination of water and wastewater, 22 nd ed. New York: American Public Health Association
Bower, C.A. & Wilcox, L.V. (1965). Soluble Salts, pp. 933-951, In A.I. Page, Ed. Methods of Soil Analysis. Part 2, Chemical and Microbiological Properties, Agronomy No. 9, 2 nd ed. American Society of Agronomy, Madison, WI.
Bray, R.H. and Kurzt, L.T. (1945). Determination of total, organic and available form of phosphorus in soils, Soil Scienc, 59: 39-45.
Chapman, D. D. (1965). Total Exchangeable Bases, pp. 902-904, In A.I. Page, Ed. Methods of Soil Analysis. Part 2, Chemical and Microbiological Properties, Agronomy No. 9, 2 nd ed. American Society of Agronomy, Madison, WI.
Jackson, M. L. (1958). Soil Chemical Analysis. NJ: Prentice-Hall, Inc., Englewmd Cliffs.
Walkley, A. & Black, I. A. (1934). An Examination of Degtjareff method for Determining Soil Organic Matter and a Proposed Modification of the Chromic Acid Titration Method, soil Science, 37, 29-37.