การศึกษาศักยภาพพื้นที่รองรับน้ำหลากเพื่อเก็บกักน้ำ ไว้ใช้ในฤดูแล้งในลุ่มน้ำชีตอนบน

บทคัดย่อ

การไหลล้นตลิ่งของน้ำส่วนเกินในแม่น้ำต่าง ๆ มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในอนาคต การพัฒนาพื้นที่ราบลุ่มสองฝั่งแม่น้ำให้เป็นพื้นที่รองรับน้ำหลากอย่างเป็นระบบเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการบริหารจัดการน้ำ ดังนั้นโครงการวิจัยนี้จึงได้คัดเลือกลุ่มน้ำชีตอนบนตั้งแต่บริเวณลำน้ำชีในจังหวัดชัยภูมิจนถึงจุดบรรจบกับลำน้ำพองท้ายเขื่อนอุบลรัตน์ในเขตจังหวัดขอนแก่นเป็นพื้นที่ศึกษาโดยเน้นไปที่การวิเคราะห์ศักยภาพปัจจุบันของพื้นที่รองรับน้ำหลากเพื่อบรรเทาอุทกภัยด้วยแบบจำลองเชิงพลวัตและวิเคราะห์ระบบแหล่งน้ำเพื่อประเมินแนวทางการพัฒนาพื้นที่รองรับน้ำหลากเพื่อเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้ง และคัดเลือกพื้นที่รองรับน้ำหลากที่มีความเหมาะสมในการพัฒนา ผลการวิเคราะห์พบว่า พื้นที่รองรับน้ำหลากที่มีศักยภาพในการรองรับน้ำเพื่อบรรเทาอุทกภัยมี 23 แห่ง ความจุรวมเท่ากับ 240.64 ล้าน ลบ.ม. มีความเสี่ยงในการเกิดอุทกภัยในช่วงเดือนกันยายน-ตุลาคมของทุกปี ดังนั้นจึงเสนอให้ปรับการปลูกข้าวนาปีมาเป็นเดือนเมษายนและเก็บเกี่ยวในเดือนกันยายนโดยการใช้น้ำที่เก็บกักในพื้นที่รองรับน้ำหลากของฤดูน้ำหลากปีก่อนหน้าและสามารถปลูกพืชไร่อายุสั้น เช่น ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในช่วงเดือนพฤศจิกายน-มีนาคม ได้