กระบวนการผลิตน้ำส้มควันไม้คุณภาพสูง

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการผลิตน้ำส้มควันไม้ที่มีคุณภาพสูงที่ได้จากการเผาไม้โดยแยกตามชนิด อายุ และความชื้นของเนื้อไม้ ซึ่งเป็นแนวทางสู่การผลิตน้ำส้มควันไม้ที่มีคุณภาพไว้ใช้ในครัวเรือน ในการดำเนินการศึกษานั้นแบ่งการศึกษาเป็น 4 ขั้นตอน โดย ขั้นตอนแรกนั้นเป็นการสร้างเตาเผาถ่านจากถังโลหะขนาด 200 ลิตร ขั้นตอนที่สองเป็นการเผาเพื่อเก็บ น้ำส้มควันไม้ โดยศึกษาไม้ 3 ชนิด คือ ไม้ส้มโอ ไม้ฝรั่ง และไม้มะม่วง เมื่อได้น้ำส้มควันไม้มาแล้วจะเข้าสู่ขั้นตอนที่สามคือการทำน้ำส้มควันไม้ให้บริสุทธิ์ ขั้นตอนที่สี่คือการวิเคราะห์คุณภาพทางกายภาพและทางเคมี เปรียบเทียบกับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนน้ำส้มควันไม้ 659 (2547) เพื่อวัดประสิทธิภาพของน้ำส้มควันไม้
โดยกระบวนการดังนี้ 1.จุดเตาไล่ความชื้น หรือคายความร้อน จะมีกลิ่นเหม็นกรดประเภทเมธาทอลที่อยู่ในเนื้อไม้ อุณหภูมิบริเวณปากปล่องควันประมาณ 70-75 องศาเซลเซียส ใส่เชื้อเพลิงต่อไป ควันมีกลิ่นเหม็นฉุน 2.การเก็บน้ำส้มควันไม้ เผาไปอีกระยะอุณหภูมิบริเวณปากปล่องควัน มีค่าระหว่าง 80-85 องศาเซลเซียส ไม้ที่อยู่ในเตาจะคายความร้อนที่สะสมเอาไว้เพียงพอที่จะทำให้อุณหภูมิในเตาจะเพิ่มสูงขึ้น ในช่วงนี้ค่อยๆ ลดการป้อนเชื้อเพลิงหน้าเตา และเริ่มเก็บน้ำส้มควันไม้ ควบคุมอากาศโดยการหรี่หน้าเตา หรือลดพื้นที่หน้าเตาประมาณ 20-30 ตารางเซนติเมตร สำหรับให้อากาศเข้าเพื่อรักษาระดับของอุณหภูมิในเตาไว้ให้นานที่สุด โดยช่วงที่เหมาะสมกับการเก็บน้ำส้มควันไม้ควรมีอุณหภูมิบริเวณปากปล่องควันประมาณ 85-120 องศาเซลเซียส เนื่องจากเป็นช่วงที่สารในเนื้อไม้ถูกขับออกมา เมื่อควันเปลี่ยนจากควันสีเทาเป็นสีน้ำเงิน ให้หยุดเก็บน้ำส้มควันไม้ อุณหภูมิบริเวณปากปล่องควันประมาณ 100-200 องศาเซลเซียส 3.ทำน้ำส้มควันไม้ให้บริสุทธิ์ นำน้ำส้มควันไม้มาเก็บในถังที่ไม่ใช่โลหะทรงสูง โดยทิ้งไว้ประมาณ 55-72 วัน ไม่ต้องขยับเขยื้อน เพื่อให้น้ำส้มควันไม้ตกตะกอนแบ่งเป็น 3 ชั้น ชั้นบนสุดจะเป็นน้ำมันเบา (Light Oil) มีปริมาณบางๆ บริเวณชั้นผิวหน้าชั้นกลางจะมีมากที่สุดเป็นของเหลวใสสีชา (Wood Vinegar) คือ น้ำส้มควันไม้ และชั้นล่างสุดเป็นของเหลวสีข้นดำ คือ น้ำมันดิน (Tar)
ผลการศึกษา พบว่า กระบวนการผลิตน้ำส้มควันไม้ที่มีคุณสูงที่ได้จากการเผาไม้ตามชนิด อายุ และความชื้นของเนื้อไม้ สามารถเผาไม้ทั้ง 3 ชนิด คือ ไม้ส้มโอ ไม้ฝรั่ง และไม้มะม่วง ที่มีค่าความชื้น ระหว่าง 21%-45% ที่ตัดแล้วตากทิ้งไว้ 10-30 วัน ได้ค่าความเป็นกรด-ด่าง อยู่ในช่วง 2.4-3.4 ค่าความ ความถ่วงจำเพาะเท่ากับ 1.04-1.07 เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนน้ำส้มควันไม้ดิบ (มผช. 659/2547)