การผลิตปุ๋ยชีวภาพจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงชนิดผงที่จับกับไคโตซานเพื่อทดสอบการเจริญเติบโตของข้าวพันธุ์ 5451 (มะลิเวียดนาม)
คำสำคัญ:
จุลินทรีย์สังเคราะห์แสง , ไคโตซาน , ข้าวพันธุ์ 5451 (มะลิเวียดนาม)บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการผลิตปุ๋ยชีวภาพจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงชนิดผง ที่จับกับไคโตซานและทดสอบผลต่อการเจริญเติบโตของข้าวพันธุ์ 5451 (มะลิเวียดนาม) การทดลองเริ่มจากการเตรียมจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง 4 สูตร ได้แก่ 1) จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงก้างปลา 2) จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงเปลือกกุ้ง 3) จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงก้างปลาและเปลือกกุ้ง และ 4) จุลินทรีย์สังเคราะห์แสงไม่ใส่ก้างปลาและเปลือกกุ้ง ผลการวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหาร ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม (NPK) พบว่า สูตรที่ 3 มีปริมาณธาตุอาหารสูงสุด จึงนำมาผสมกับไคโตซานและแปรรูปเป็นผงด้วยวิธีฟรีซดรายน์ ทำการตรวจสอบขนาดอนุภาคของผงปุ๋ยด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด (Scanning Electron Microscope; SEM) พบว่า ผงปุ๋ยที่ผลิตได้มีขนาดอนุภาคประมาณ 11.50-50.69 ไมโครเมตร การทดลองปลูกข้าวดำเนินการในแปลงทดลองขนาด 35×50×10 เซนติเมตร วางแผนการทดลองแบบสุ่มตลอด (CRD) แบ่งเป็น 4 ชุดการทดลองๆ ละ 3 ซ้ำ ได้แก่ ปุ๋ยเคมีทางการค้า ปุ๋ยนาโนทางการค้า ปุ๋ยชีวภาพจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงชนิดผงที่จับกับไคโตซาน และชุดควบคุม (ไม่ใส่ปุ๋ย) มีการฉีดพ่นปุ๋ยที่ระยะเวลา 25 50 และ 75 วัน ผลการทดลอง พบว่า ข้าวทุกชุดการทดลองมีอัตราการรอดตาย 100 เปอร์เซ็นต์ โดยไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P≥0.05) การวัดการเจริญ เติบโตในด้านความสูงและการแตกกอที่อายุ 25 50 และ 75 วัน ส่วนใหญ่ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P≥0.05) เมื่อเก็บเกี่ยวที่อายุ 95 วัน พบว่า องค์ประกอบผลผลิต ได้แก่ จำนวนเมล็ดต่อรวง การแตกกอ จำนวนรวง ความยาวรวง น้ำหนัก 100 เมล็ด และความชื้น ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P≥0.05) ดังนั้นการใช้ปุ๋ยชีวภาพจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงชนิดผงที่จับกับไคโตซาน จึงน่าจะเป็นอีกทางเลือกสำหรับชาวนาเพื่อเพิ่มผลผลิตและมีความปลอดภัย
เอกสารอ้างอิง
จักรพงศ์ วรสาร, และจิรายุส บุตรพรหม. (2559). ผลของไคโตซานที่สกัดจากเปลือกกุ้งต่อการงอกและการเจริญเติบโตของเมล็ดข้าวพันธุ์ กข 41 (รายงานการวิจัย). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
เจตนิพิฐ ปานเพชร. (2555). วิธีการทำนาบก. สืบค้นเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2567, จาก http://www.rakbankerd.com
ชาลิสา สุวรรณกิจ, และกนกเนตร เปรมปรี. (2559). การเปรียบเทียบต้นทุนและผลตอบแทนระหว่างการปลูกข้าวเกษตรอินทรีย์กับเกษตรเคมี. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 9(2), 519-526.
โชษิตา เปสตันย์. (2558). งานวิจัยการศึกษาแนวคิดและเปรียบเทียบผลการดำเนินงานของการปลูกข้าวอินทรีย์และการปลูกข้าวใช้สารเคมีในอำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). นครราชสีมา. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
ไทยพีบีเอส. (2567). ตลาดข้าวโลกป่วน หลังอินเดียคัมแบ็ค ไทยเบอร์ 2 ส่งออกข้าว . สืบค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2568, จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/345991
นัทธีรา สรรมณี, ปิยกมล อาจจินดา, และกมลชนก พานิชการ. (2024). อิทธิพลของกระบวนการหมักต่อการปลดปล่อยธาตุอาหารไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม. PSRU Journal of Science and Technology, 8(1), 1–12.
เบญจวรรณ ชิวปรีชา, นภา ตั้งเตรียมจิตมั่น, และเกศราภรณ์ จันทร์ประเสริฐ. (2561). โครงการเปรียบเทียบสมบัติบางประการของข้าวจากนาข้าวอินทรีย์และนาข้าวใช้สารเคมี (รายงานการวิจัย). ชลบุรี: คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
พงศ์ศิรภพ ทองดีรวิสุรเกตุ. (2559). การวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบระหว่างต้นทุนการผลิตและผลตอบแทนการปลูกข้าวของกลุ่มเกษตรก ในจังหวัดกาญจนบุรี (รายงานการวิจัย). นครปฐม: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์.
พอง ญ่า เอกซ์พลอเรอร์. (2568). ข้าวพันธุ์ 5451 คือข้าวอะไร. สืบค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2568, จาก https://th.phongnhaexplorer.com
ภคพล สุราจร, พรไพรินทร์ รุ่งเจริญทอง, กษิดิ์เดช ธีรนิตยาธาร, และศุภชัย อำคา. (2560). การให้ไคโตซาน เพื่อเพิ่มการเจริญเติบโต คุณภาพผลผลิต และปริมาณสารทุติยภูมิในอ้อยปลูกพันธุ์ขอนแก่น 3. แก่นเกษตร, 45(1), 224-229.
ระวีวรรณ สุวรรณศรี, กิตติ บุญเลิศนิรันดร์, สุชาดา บุญเลิศนิรันดร์, และละอองศรี ศิริเกษร. (2559). ผลของไคโตซานและไทอะมีโทแซมต่ออายุการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดเทียนบ้านเกาะ (รายงานการวิจัย). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยgทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ.
รุ่งระวี ศิริบุญนาม, และสุปราณี แก้วภิรมย์. (2562). ผลของกลูตารัลดีไฮด์และแป้งมันสำปะหลังต่อสมบัติและการปลดปล่อยฟอสฟอรัสของปุ๋ยไคโตซานไฮโดรเจล. WICHCHA JOURNAL, 38(2), 42-56.
ศิรสิทธิ์ ศรีนวลปาน, และพรรณี อัศวตรีรัตนกุล. (2559). ผลของไคโตซานต่อปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระและการต้านทานโรคใบไหม้ในข้าวสังข์หยดพัทลุง. วารสารวิชาการและวิจัย มทร.พระนคร, 10(2), 114-124.
สุปราณี งามประสิทธิ์, ยุวดี อินจันทร์, และกิ่งกานท์ พานิชนอก. (2559). ผลของการเคลือบเมล็ดพันธุ์ด้วยไคโตซานและแบคทีเรีย KPS46 ที่มีต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตฝักสดของข้าวโพดหวาน. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 47(2), 521-524.
สุพัตรา เสถียรธีราภาพ. (2563). ผลของการใช้สารเคลือบผิวบริโภคได้ต่อการเปลี่ยนแปลงคุณภาพของกะหล่ำปลีตัดแต่งพร้อมบริโภคระหว่างการเก็บรักษา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
อนัสรูล บากา, จักรกฤษณ์ พูนภักดี, ขวัญตา ขาวมี, และจำเป็น อ่อนทอง. (2565). การใช้ไคโตซานและปุ๋ยเพื่อเพิ่มการเจริญเติบโตผลผลิต และสารเคอร์คูมินอยด์ในขมิ้นชัน. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา, 27(3), 1697-1714.
Bumee, R., & Srisopa, A. (2024). THE EFFECT OF DIFFERENT MICROBES ON THE CHEMICAL PROPERTIES AND THE MACRONUTRIENT CONTENTS IN LADY FINGER SHOOTS BIO-EXTRACT FERMENTATION. PSRU Journal of Science and Technology, 9(2), 83–94.
Cho, Y., No, H.K., & Meyers, S.P. (1998). Physicochemical characteristics and function properties of various commercial chitin and chitosan products. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 46(9), 3839-3843.
Chuenmathunpaijit, C., Malumpong, C., Thongjoo, C., Chutteang, C., & Romkaew, J. (2021). Effect of high temperature at reproductive stage on seed set, yield and yield components of rice. RMUTSB Academic Journal, 9(1), 1-13.
de Souza, E.J.D., Kringel, D.H., Dias, A.R.G., & da Rosa Zavareze, E. (2021). Polysaccharides as wall material for the encapsulation of essential oils by electrospun technique. Carbohydrate Polymers, 265, 118068.
Jongjitvimol, T., & Urtgam, S. (2018). LANDRACE RICE IN PHITSANULOK PROVINCE. PSRU Journal of Science and Technology, 4(1), 19–27.
Kaenjampa, P., & Tengjaroenkul, B. (2017). Photosynthetic bacteria. Khon Kaen University Journal, 2(4), 1-15.
Kobayashi, M. (2000). Waste Remediation and Treatment Using Anoxygenic Phototropic Bacteria, 1269–1282. Doi: 10.1007/0-306-47954-0_62.
Krivtsov, G.G., Loskutova, N.A., Konyukhova, N.S., Khorkov, E.I., Kononenko, N.V., & Vanyushin, B.F. (1996). Effect of chitosan elicitors on wheat plants. Biot. Bulletin of the Russian Academy of Sciences, 23(1), 16-21.
Muzzarelli, R.A.A., Terbojevich, M., & Cosani, A. (1996). Unspecific activities of lipases and amylases on chitosans. In Chitin Enzymology, 2, 69-82.
Nemati, M., Huda, N., & Ariffin, F. (2017). Development of Calcium Supplement from Fish Bone Wastes of Yellowfin Tuna (Thunnus albacares) and Characterization of Nutritional Quality. International Food Research Journal, 24(6), 2419-2426.
Reddy, K.B.P.K., Awasthi, S.P., Madhu, A.N., & Prapulla, S.G. 2009. Role of cryoprotectants on the viability and functional properties of probiotic lactic acid bacteria during freeze drying. Food Biotechnol, 23, 243-265.
Shahidi, F., & Han, X.Q. (1993). Encapsulation of food ingredients. Food Science and Nutrition, 33(6), 501-547.
Theerak, W., Sumranram, W., & Chanchula, N. (2022). Suitability study of indigenous rice varieties for promoting cultivation in Pathum Thani Province. RMUTSB Academic Journal, 10(1), 89-97.
Trubiano, P.C., & Lacourse, N.L. (1988). Emulsion-stabilizing starches: Use in flavour encapsulation. In: Risch, S.J., & Reineccius, G.A. (Eds), Flavour Encapsulation. Washington D.C.: ACS Symposium Series 370. American Chemical Society, 6(370), 45-54.
Wu, L., Liu, M., & Liang, R. (2008). Preparation and properties of a double-coated slowrelease NPK compound fertilizer with superabsorbent and water-retention. Bioresouce Technology, 99, 547-554.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 2025-12-26 (2)
- 2025-12-25 (1)
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 PSRU Journal of Science and Technology

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและคำสะกดต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PSRU Journal of Science and Technology ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม และ
ผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด
