การตรวจวัดไอออนโลหะโดยใช้สารสกัดจากดอกอินทนิลร่วมกับเทคนิคดิจิทัลอิมเมจคัลเลอริเมตรีบนสมาร์ทโฟน

บทคัดย่อ

แอนโทไซยานินเป็นลิแกนด์ที่สร้างพันธะกับไอออนของโลหะเกิดเป็นสารประกอบเชิงซ้อนที่มีสีสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการตรวจวัดเชิงคุณภาพ และเมื่อใช้เทคนิคดิจิทัลอิมเมจคัลเลอริเมตรีร่วมด้วยก็จะสามารถตรวจวัดเชิงปริมาณได้ ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงสีของสารสกัดเมื่อทดสอบไอออนโลหะที่ความเข้มข้นแตกต่างกันร่วมกับเทคนิคดิจิทัลอิมเมจคัลเลอริเมตรี แอนโทไซยานินได้จากการสกัดดอกอินทนิลด้วยน้ำปราศจากไอออน วิเคราะห์ปริมาณแอนโทไซยานินรวมโดยใช้วิธีพีเอช-ดิฟเฟอเรนเชียล ทดสอบการเปลี่ยนสีของสารสกัดในไอออนโลหะ 12 ชนิด ได้แก่ อลูมิเนียมไอออน โคบอลต์ (II) ไอออน โครเมียม (II) ไอออน คอปเปอร์ (II) ไอออน เฟอร์รัส (II) ไอออน  เฟอร์ริก (III) ไอออน  แมกนีเซียมไอออน แมงกานีส (II) ไอออน โมลิบดีนัม (VI) ไอออน นิลเกิล (II) ไอออน เลด (II) ไอออน และซิงค์ (II) ไอออน ในสภาวะ pH 1-13 วัดค่าความเข้มสีแดง เขียวและน้ำเงิน (Red, Green & Blue; RGB) โดยใช้แอปพลิเคชัน RGB Color Detector สร้างกราฟมาตรฐานความเข้มข้นระหว่างค่าความเข้มสีและความเข้มข้นของสารละลายโลหะ และทดสอบค่าความแม่นในการวิเคราะห์ด้วยสถิติ Paired t-test ผลการศึกษา พบว่า สารสกัดจากดอกอินทนิลมีสีม่วงดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่นสูงสุด (l_max) เท่ากับ 550 นาโนเมตร มีปริมาณแอนโทไซยานินรวม (Total anthocyanin content) เท่ากับ 1.81 mg CGE/ 100 g of FW สารสกัดดอกอินทนิลเปลี่ยนแปลงสีได้ชัดเจนเมื่อทดสอบโคบอลต์ (II) ไอออน โครเมียม (II) ไอออน เฟอร์รัส (II) ไอออน  เฟอร์ริก (III) ไอออน โมลิบดีนัม (VI) ไอออน และ ซิงค์ (II) ไอออน ค่า R² จากกราฟมาตรฐานเทคนิคดิจิทัลอิมเมจคัลเลอริเมตรี เฟอร์รัส (II) ไอออน และเฟอร์ริก (III) ไอออน จากสีแดง เขียวและน้ำเงิน มีค่าตั้งแต่ 0.990 ขึ้นไป และการทดสอบค่าความแม่นในการวิเคราะห์เฟอร์รัส (II) ไอออน และเฟอร์ริก (III) ไอออน ด้วยสถิติ Paired t-test ระหว่างเทคนิคดิจิทัลอิมเมจคัลเลอริเมตรีกับสเปกโทรโฟโตเมตรี พบว่า มีความแม่นไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 99 ซึ่งสามารถนำไปพัฒนาต่อยอดเป็นชุด Test kit สำหรับตรวจหาหรือตรวจวัดปริมาณไอออนของโลหะที่ปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมต่อไปในอนาคต