สังคมพืชป่าชุมชนบ้านตาละวาย อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด

ผู้แต่ง

  • เบญจวรรณ ชิวปรีชา ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
  • พิทักษ์ สูตรอนันต์ ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
  • พิมพรรณ ศุภพรโอฬาร สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 1 (ปราจีนบุรี)
  • ทักษิณ วรศรี ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

คำสำคัญ:

ป่าในเมือง , บ้านตาละวาย , พืชท้องถิ่น

บทคัดย่อ

ป่าชุมชนมีความสำคัญต่อสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชน การเข้าใจระบบนิเวศของป่าจึงเป็นสิ่งจำเป็น การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากหลายชนิดพืชและสังคมพืชป่าชุมชนบ้านตาละวาย อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด ระหว่างเดือนตุลาคม 2565–ธันวาคม 2566 โดยวางแปลงถาวรขนาด 20x50 เมตร จำนวน 3 แปลง แบ่งแปลงย่อยขนาด 10x10 เมตร (รวมทั้งหมด 30 แปลง) ติดรหัสประจำต้นไม้ ระบุชนิดพืช และวัดขนาดต้นไม้ที่มีเส้นรอบวงตั้งแต่ 14 เซนติเมตร ขึ้นไป ผลการศึกษาพบพรรณไม้ 31 วงศ์ 48 สกุล 51 ชนิด ไม่สามารถระบุระดับชนิดได้ 8 ชนิด มีสถานะเป็นพืชหายาก 2 ชนิด คือ พระเจ้าห้าพระองค์ (Dracontomelon dao (Blanco) Merr. & Rolfe) และรงทอง (Garcinia hanburyi Hook. f.) ความหนาแน่นเฉลี่ยต้นไม้มีค่า 158 ต้น/ไร่ ดัชนีความหลากหลายของพรรณไม้บริเวณกลางเขามีค่าสูงที่สุดเท่ากับ 2.905 สังคมพืชที่พบมีความผันแปรไปตามระดับความสูงของพื้นที่ พรรณไม้เด่น ได้แก่ คอแลน (Nephelium hypoleucum Kurz.) มะหาดข่อย (Artocarpus nitidus Trecul var. lingnanensis Jarrett) และสอม (Crypteronia paniculata Blume) ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้เลือกชนิดพรรณไม้เด่นเพื่อฟื้นฟูป่า หรือเร่งการตั้งตัวของพืชไม่ผลัดใบในสังคมมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กฤษฎา ภานุมนต์วาที, และเสวียน เปรมประสิทธิ์. (2566). มูลค่าการกักเก็บคาร์บอนในพื้นที่เสื่อมโทรมจากการปลูกข้าวโพดโดยการฟื้นฟูด้วยระบบการปลูกไม้ 3 ชนิด เพื่อประโยชน์ 4 อย่าง จังหวัดน่าน. Journal of Applied Research on Science and Technology, 22(1), 65-77.

ก่องกานดา ชยามฤต, และวรดลต์ แจ่มจำรูญ. (2559). คู่มือจำแนกพรรณไม้. กรุงเทพฯ: กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.

มรรษมนต์ เอกจิต, วรากร ไม้เรียง, บรรพต กุลสุวรรณม, และมณฑล แผนสท้าน. (2561). การกระจายของรากพืชในพื้นที่ดินถล่ม ลุ่มน้ำแม่พร่อง-แม่พูด บ้านผาตูบ อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์. วิศวกรรมสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร, 15(2), 156-162.

รัฐกร สืบคำ, บุปผา โตภาคงาม, วิทยา ตรีโลเกศ, และสมศักดิ์ สุขจันทร์. (2551). บทบาทของไม้ยืนต้นหลากชนิดต่อการฟื้นฟูดินเสื่อมโทรมบนพื้นที่ลาดเอียง คุณสมบัติทางกายภาพและตะกอนดิน. แก่นเกษตร, 36, 26-33.

ศูนย์ภูมิอากาศ กองพัฒนาอุตุนิยมวิทยา. (2566). ภูมิอากาศจังหวัดตราด. สืบค้นเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2567, จาก http://climate.tmd.go.th/data/province/ตะวันออก/ภูมิอากาศตราด.pdf

สำนักจัดการป่าชุมชน. (2557). ป่าชุมชนรูปแบบการพัฒนาและบริหารจัดการป่าอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ: กรมป่าไม้.

สุธีร์ ดวงใจ, และยงยุทธ ไตรสุรัตน์. (2558). คู่มือการศึกษาป่าไม้ไทย. กรุงเทพฯ: ยูโอเฟ่น.

แหลมไทย อาษานอก. (2559). ความหลากหลายและปัจจัยจำกัดการสืบต่อพันธุ์ตามธรรมชาติของไม้ยืน ต้นในป่าเขาหินปูนเขตร้อน บริเวณท้องที่จังหวัดแพร่ (รายงานผลการวิจัย). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยแม่โจ้.

องค์การบริหารส่วนตำบลประณีต. (2567). สภาพและข้อมูลพื้นฐาน. สืบค้นเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.praneet.go.th/data_12017

อนุชา ทะรา. (2552). การจำแนกสังคมพืชเพื่อการฟื้นฟูป่าเสื่อมโทรมภายหลังการทำสัมปทานป่าไม้ ณ เขากะโลง-เขาขาด จังหวัดตราด. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์, คณะวนศาสตร์, สาขาวนวัฒนวิทยา.

Bhat, J.A., Kumar, M., Neg, A.K., Todaria, N.P., Zubair, A.M., Nazir, A.P., Kumar, A, & Shukla, G. (2020). Species diversity of woody vegetation along altitudinal gradient of the Western Himalayas. Global Ecology and Conservation, 24, 1-17.

Birhanu, L., Bekele, T., Tesfaw, B., & Demissew, S. (2021). Relationships between topographic factors, soil and plant communities in a dry fromontane forest patches of Northwestern Ethiopia.PLOS ONE, 16(3), 1-18.

Bunyavejchewin, S., LaFrankie, J.V., Baker, P.J., Kanzaki, M., Ashton, P.S., & Yamagura, T. (2003). Spatial distribution patterns of the dominant canopy dipterocarp species in a seasonal dry evergreen forest in western Thailand. Forest Ecology and Management, 175(2003), 87-101.

Czaja, J., Wilczek, Z., & Chmura, D. (2021). Shaping the ecotone zone in forest communities that are adjacent to expressway roads. Forests, 12(1490), 1-13.

Happer, K.A., Macdonald, S.E., Burton, P.J., Chen, J., Brosofske, K.D., Saunders, S.C., Buskirchen, E.S., Roberts, D., Jaiteh, M.S., & Esseen, P.A. (2005). Edge influence on forest structure and composition in fragmental landscapes. Conservation Biology, 19(3), 768-782.

Jong, W.D., Liu, J., & Long, H. (2021). The forest restoration frontier. Ambio, 50, 2224–2237.

Salam, M.A., Noguchi, T., & Pothitan, R. (2006). Community forest management in Thailand: current situation and dynamics in the context of sustainable development. New Forests, 31, 273–291.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-12-11

รูปแบบการอ้างอิง

ชิวปรีชา เ., สูตรอนันต์ พ. . ., ศุภพรโอฬาร พ. . ., & วรศรี ท. . (2024). สังคมพืชป่าชุมชนบ้านตาละวาย อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด. PSRU Journal of Science and Technology, 9(3), 25–38. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/Scipsru/article/view/256526

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย