การพัฒนาเซนเซอร์สีอย่างง่ายสำหรับการตรวจวัดไอออนโลหะทองแดงและเหล็ก

ผู้แต่ง

  • เกวลี ชอบธรรม
  • ชลดา เดชาเกียรติไกร ธีรการุณวงศ์ -

คำสำคัญ:

colorimetric sensor butterfly pea metal ion anthocyanin

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการพัฒนาเซนเซอร์สำหรับตรวจวัดไอออนโลหะทองแดงและเหล็กในระดับไมโครลิตรด้วยสารสกัดแอนโทไซยานินจากดอกอัญชัน ซึ่งใช้เป็นอินดิเคเตอร์ธรรมชาติ โดยอาศัยหลักการเกิดปฏิกิริยาระหว่างแอนโทไซยานินกับไอออนโลหะเกิดเป็นสารประกอบเชิงซ้อน ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงค่าการดูดกลืนแสงและสามารถมองเห็นการเปลี่ยนสีของสารละลายได้ด้วยตาเปล่า จากผลการศึกษา พบว่า น้ำเป็นสารสกัดดอกอัญชันที่มีค่าการดูดกลืนแสงคงตัวมากกว่าสารสกัดแอลกอฮอล์ โดยสารสกัดแอนโทไซยานินจากดอกอัญชันเมื่อทำปฏิกิริยากับไอออนโลหะทองแดงและเหล็กมีการเปลี่ยนสีชัดเจนที่สุดเมื่อใช้บัฟเฟอร์อะซิเตตความเข้มข้นร้อยละ 0.01 ที่ค่าพีเอช 6 เพราะทำให้โครงสร้างของแอนโทไซยานินมีจำนวนโปรตอนเพิ่มขึ้น ส่งผลให้มีค่าการดูดกลืนแสงเลื่อนไปในช่วงที่มีความยาวคลื่นลดลง และมีการเปลี่ยนสีจากสีน้ำเงินเป็นม่วง เนื่องจากเกิดเป็นไอออนบวกของฟลาวิเลียม การเติมไอออนรบกวนกลุ่มไดวาเลนต์ ยกเว้นกลุ่มคาร์บอเนตที่ส่งผลต่อการรบกวนสีของการตรวจวัดเพียงเล็กน้อย ผลการวิเคราะห์เชิงปริมาณด้วยเซนเซอร์ในระบบสารละลายสอดคล้องกับการวิเคราะห์ปริมาณด้วยเทคนิคอะตอมมิกแอบซอร์พชันสเปกโทรเมตรี นอกจากนี้เมื่อนำสภาวะที่ดีที่สุดจากเซนเซอร์ในระบบสารละลายไปพัฒนาเป็นเซนเซอร์ตรวจวัดโลหะโดยใช้ฐานเป็นกระดาษเคลือบบนกระดาษกรอง พบว่า ให้ผลการวิเคราะห์ไอออนโลหะทองแดงและเหล็กสอดคล้องกับเซนเซอร์ตรวจวัดโลหะทองแดงและเหล็กแบบสารละลาย โดยสามารถตรวจวัดได้ด้วยตาเปล่า นอกจากนี้เซนเซอร์ตรวจวัดไอออโลหะทองแดงและเหล็กที่พัฒนาขึ้นยังประหยัดเวลา ลดต้นทุนในการวิเคราะห์และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

เอกสารอ้างอิง

เกศินี เสาวงจันทร์, และศศิธร มั่นเจริญ. (2019). การพัฒนาเทคนิคการวิเคราะห์ปริมาณเหล็ก (III) โดยใช้สารสกัดแอนโทไซยานินจากธรรมชาติตรวจวัดด้วยสมาร์ทโฟน. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 28(8), 1732-1388.

แก้วกมล มิตรสีดา, และศักดิ์สิทธิ์ จันทร์ไทย. (2558). การหาปริมาณโลหะเหล็ก ทองแดง ตะกั่ว และสังกะสี ในน้ำเม่าโดยเทคนิคเฟลมอะตอมมิกแอบซอร์พชันสเปกโทรเมทรี. วารสารวิจัย มข. (บศ.), 15(1), 32-40.

รวิวรรณ วัฑฒนายน, ซูรายา สะตาปอ, บิสมี ยามา, สาลูมา สมานหมาน, และปิยาภรณ์ วังศิริกุล. (2560). การตรวจวัดไอออนเหล็กโดยใช้แอนโทไซยานินจากกระเจี๊ยบแดง. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 9(2), 97-103.

วรางคณา เขาดี, ภรทิพย์ จางวาง, และวรเชษฐ์ วรรณหลวง. (2563). การตรวจวัดไอออนทองแดงในน้ำโดยใช้กระดาษกรองดัดแปรด้วยสารสกัดจากเปลือกแก้วมังกรสีขาว. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 28(3), 984-996.

สุนันทา ข้องสาย, ปวีณา ปรวัฒน์กุล, รุ่งนภา พิมเสน, แน่งน้อย แสงเสน่ห์, และนงเยาว์ เทพยา. (2016). การตรวจวัดอะลูมิเนียมไอออนอย่างง่ายด้วยเทคนิคการสังเกตด้วยตาเปล่าโดยใช้สารสกัดจากดอกชบาแดง. วารสารวิชชา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 35(1), 92-102.

Chung, C., Rojanasasithara, T., Mutilangi, W., & McClements, D.J. (2016). Enhancement of colour stability of anthocyanins in model beverages by gum arabic addition. Food Chemistry, 201, 14–22.

Dangles, O., & Fenger, J-A. (2018). The Chemical Reactivity of Anthocyanins and Its Consequences in Food Science and Nutrition. Molecules, 23, 1970.

Haq, S.U., Aghajamali, M., & Hassanzadeh, H. (2021). Cost-effective and sensitive anthocyanin-based paper sensors for rapid ammonia detection in aqueous solutions. RSC Advances, 11, 24387-24397.

Khaodee, W., Wongkiti, R.,& Madang, S. (2018). The application of using natural reagent extracted from purple sweet potato for naked-eye detection of copper in water samples. Naresuan University Journal: Science and Technology. 26, 181-188.

Pina, F. (2014). Chemical applications of anthocyanins and related compounds. A source of bioinspiration. J. Agric. Food Chemistry, 62, 6885–6897.

Pina, F., Melo, M.J., Laia, C.A.T., Parola, A.J., & Lima, J.C. (2012). Chemistry and applications of flavylium compounds: A handful of colours. Chemistry Society Reviews, 41, 869–908.

Rawdkuena, S., Fasehab, A., Benjakulc, S., & Kaewprachu, P. (2020). Application of anthocyanin as a color indicator in gelatin films. Food Bioscience, 36, 100603.

Tang, B., He, Y., Liu, J., Zhang, J., Li, J. I., Zhou, J., Ye, Y., Wang, J., & Wang, X. (2019). Kinetic investigation into pH-dependent color of anthocyanin and its sensing performance. Dyes and Pigments, 170, 107643.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-08-24

รูปแบบการอ้างอิง

ชอบธรรม เ. . . ., & เดชาเกียรติไกร ธีรการุณวงศ์ ช. (2022). การพัฒนาเซนเซอร์สีอย่างง่ายสำหรับการตรวจวัดไอออนโลหะทองแดงและเหล็ก. PSRU Journal of Science and Technology, 7(2), 14–29. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/Scipsru/article/view/247858

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย