ผลของค่ากรด-ด่างในดินต่อการปรากฏของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซา
คำสำคัญ:
ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรชา, การสร้างสปอร์, ค่ากรด-ด่างในดินบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค่ากรด–ด่างในดินต่อการปรากฏของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรชาที่ใช้วิธีการล่อเชื้อ โดยใช้ข้าวฟ่างเป็นพืชอาศัย เก็บตัวอย่างดิน จำนวน 30 จุด ในพื้นที่จังหวัดพิษณุโลกและสุโขทัย นำดินทั้งหมดมาผสมกันและปรับค่ากรดด้วยมูลไก่และปรับค่าด่างด้วยปูนขาว แบ่งออกเป็น 3 กรรมวิธี ได้แก่ กรด (pH 4-5) กลาง (pH 6.5-7.5) และด่าง (pH 9-10) แต่ละกรรมวิธีมี 5 ซ้ำ แต่ละซ้ำปลูกต้นกล้าข้าวฟ่าง 5 ต้นต่อกระถาง รดด้วยน้ำบาดาลและปลูกในโรงเรือนนาน 12 สัปดาห์ บันทึกลักษณะการเติบโตของต้นข้าวฟ่าง ความสูง น้ำหนักสด น้ำหนักแห้งส่วนยอดและส่วนราก จำนวนสปอร์ราโดยวิธีการร่อนเปียก และจำแนกชนิดตามลักษณะสัณฐานวิทยาของสปอร์ พบราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรชาทั้งหมดอยู่ในสกุล Acaulospora (7 morphotaxa) โดย Acaulospora sp.06 เป็นชนิดเด่นที่พบในทุกกรรมวิธี ในดินที่มีสภาพเป็นกลางเหมาะสมต่อการเติบโตของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรชาและข้าวฟ่างมากที่สุดทุกตัวบ่งชี้ ได้แก่ การรอดชีวิตหลังย้ายปลูก (ร้อยละ 100) การปรากฏของชนิดราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรชา (4 morphotaxa) จำนวนสปอร์ที่เพิ่มขึ้น (39 เท่า) และการอยู่อาศัยของราในราก (ร้อยละ 53.3) อีกทั้งมีค่าดัชนีของ Shannon-Wiener (H’=1.32) และ Simpson (C=0.72) มากที่สุด ผลการวิจัยแสดงว่า ดินที่มีค่ากรด-ด่างเป็นกลางส่งผลต่อจำนวนสปีชีส์และการปรากฏของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรชา การปลูกล่อเชื้อด้วยข้าวฟ่างเป็นวิธีที่ดีสำหรับแสดงชนิดของราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรชาในสิ่งแวดล้อมที่อยู่อาศัย
เอกสารอ้างอิง
ชญานุช ตรีพันธ์, บุญชนะ วงศ์ชนะ, ศุภลักษณ์ อริยภูชัย, และสุมาลี ศรีแก้ว. (2559). ผลของปุ๋ยชีวภาพไมคอร์ไรซาต่อการเจริญเติบโตของส้มโอหอมหาดใหญ่. วารสารพืชศาสตร์สงขลานครินทร์, 3 ฉบับพิเศษ (I), 24-29.
นิศารัตน์ ทวีนุต, ศิริลักษณ์ แก้วสุรลิขิต, ประไพ ทองระอา, กานดา ฉัตรไชยศิริ, กัลยาณี สุวิทวัส, และภาสันต์ ศารทูลทัต. (2559). การใช้ราอาร์บัสคูลาร์ไมคอร์ไรซาเพื่อเพิ่มการเจริญเติบโตของรากต้นกล้ากล้วยเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ. วารสารพืชศาสตร์สงขลานครินทร์, 3 ฉบับพิเศษ (I), 49-52.
พรรณลดา ติตตะบุตร, และหนึ่ง เตียอำรุง. (2559). การปรับปรุงการผลิตปุ๋ยชีวภาพไมคอร์ไรซาและการตรวจสอบกลไกการเพิ่มผลผลิตของสปอร์ไมคอร์ไรซาที่เป็นผลมาจากการใช้ปุ๋ยชีวภาพ PGPR (รายงานการวิจัย). นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
พรรณี หงศ์น้อย, และประสิทธิ์ ตันประภาส. (2544). คู่มือเจ้าหน้าที่ของรัฐ เรื่อง ดินเค็ม การเพิ่มผลผลิตข้าวในพื้นที่ดินเค็ม. กรุงเทพฯ: กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
ภาควิชาปฐพีวิทยา. (2526). ปฐพีวิทยาเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
วรรณธิรา รณะบุตร, และธีรดา หวังสมบูรณ์ดี. (2545). ผลของราอาร์บัสคูลาร์มายคอร์ไรซาต่อการเติบโตและอัตราผลผลิตของผักสลัด. วารสารวิทยาศาสตร์การเกษตร, 42(2), 21-24.
ศิราณี วงศ์กระจ่าง, และบัญชา รัตนีทู. (2557). การจัดการดินกรดโดยใช้ปูนและอินทรียวัตถุ. วารสารราชนครินทร์. มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์, 6(1), 103-112.
ศิราณี วงศ์กระจ่าง. (2557). ผลของปูนและปุ๋ยหมักต่อการเจริญเติบโตของข้าวโพดที่ปลูกในดินกรด (ชุดดินคอหงส์). วารสารแก่นเกษตร, 42(ฉบับพิเศษ 2), 309-313.
ศิริลักษณ์ อินทะวงศ์, โสพิศ อินขัติ, และสิทธิโชค ปราระมียอง. (2562). ผลของเชื้อราอาบัสคูลาร์ไมคอไรซ่าที่มีต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตมันฝรั่งหัวพันธุ์หลัก (G0) พันธุ์แอตแลนติก. วารสารผลิตกรรมการเกษตร, 1(3), 41-48.
สมศรี อรุณินท์. (2544). คู่มือเจ้าหน้าที่ของรัฐ เรื่องดินเค็ม การปรับปรุงดินเค็มและดินโซดิก. กรุงเทพฯ: กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
สุทธวรรณ วชิรธนุศร, อรประภา เทพศิลปวิสุทธิ์, พักตร์เพ็ญ ภูมิพันธ์, และสมชาย ชคตระการ. (2561). ผลของปุ๋ยมูลไก่และถ่านชีวภาพต่อสมบัติทางเคมีของดินและการเจริญเติบโตของผักกาดหอมพันธุ์กรีนโอ๊คที่ปลูกในสภาพดินกรด. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 28(2), 343-355.
สุธี จงอัจฉริยกุล, วรรษมน พวงมาลัย, ธนกฤต เตจ๊ะ, หัสยา ชัยญาติ, สุรางคนา ทาเหล็ก, และมารุจณ์ รุจจนพันธุ์. (2557). รายงานวิชาการการสำรวจและประเมินแหล่งธรณีวิทยา จังหวัดพิษณุโลก. ลำปาง: พิพิธภัณฑ์ธรณีวิทยา ซากดึกดำบรรพ์ และธรรมชาติวิทยา สำนักงานทรัพยากรธรณี เขต 1. กรมทรัพยากรธรณี.
Aroca, R., Vernieri, P., & Ruiz-Lozano, J.M. (2008). Mycorrhizal and non-mycorrhizal Lactuca sativa plants exhibit contrasting responses to exogenous ABA during drought stress and recovery. Journal of Experimental Botany, 59(8), 2029-2041.
Bernactchez, F., R. Jeannotte, C.B.M. Begg, C. Hamel, & Whalen, J.K. (2008). Soil fertility and arbuscular mycorrhizal fungi related to trees growing on smallholder farms in Senegal. Journal of Arid Environments. 72, 1247-1256.
Bidondo, L.F., Colombo, R.P., Recchi, M., Silvani, V.A., Pérgola, M.A., Martínez, A., & Godeas, M. (2018). Detection of arbuscular mycorrhizal fungi associated with pecan (Carya illinoinensis) trees by molecular and morphological approaches. Mycological Keys, 42, 73-88.
Brundrett, M., Bougher, N., Dell, B., Grove, T. & Malajczuk, N. (1996). Working with Mycorrhizas in Forestry and Agriculture. Canberra, Australia, ACIAR Monograph 32.
Brundrett, M.C., & Tedersoo, L. (2017). Evolutionary history of mycorrhizal symbioses and global host plant diversity. New Phytologist, 220, 1108–1115.
Cardoso, I.M., & Kuyper, T.W. (2006). Mycorrhizas and tropical soil fertility. Agriculture. Ecosystems and Environment, 116, 72–84.
Carrenho, R., Silva, E.S., Trufem, S.F.B., & Bononi, V.L.R. (2001). Successive cultivation of maize and agricultural practices on root colonization, number of spores and species of arbuscular mycorrhizal fungi. Brazilian Journal of Microbiology, 32, 262–270.
Charoenpakdee, S. (2014). Using animal manure to grow lettuce (Lactuca sativa L.) in a homemade hydroponics system. Khonkean University Research Journal, Supplement Issue, 266-271.
Charoenpakdee, S., Dell, B., & Lumyong, S. (2012). Arbuscular mycorrhizal fungi for Jatropha production. In Carels, N., Sujatha, M., & Bahadur, B. Jatropha, Challenges for a New Energy Crop - Volume 1: Genetic, Improvement and Agriculture, p. 263-279. England: Springer-Verlag Publisher.
Charoenpakdee, S., Phosri, C., Dell, B., & Lumyong, S. (2010a). The mycorrhizal status of indigenous arbuscular mycorrhizal fungi of physic nut (Jatropha curcas L.) in Thailand. Mycosphere, 1(2), 167–181.
Charoenpakdee, S., Phosri, C., Dell, B., Choonluechanon, S., & Lumyong, S. (2010b). Compatible arbuscular mycorrhizal fungi of Jatropha curcas and spore multiplication using cereal crops. Mycosphere, 1(3), 195–204.
Derrien, C.S., Selosse, M.A., Kenrick, P., & Martin, F.M. (2018). The origin and evolution of mycorrhizal symbioses: from palaeomycology to phylogenomics. New Phytologist, 220, 1012–1030.
Everhart, E. (1994). How To Change Your Soil's pH. Pp. 42-43. In Iowa State University. https://hortnews.extension.iastate.edu/1994/4-6-1994/ph.html
Gupta, M.M. (2020). Arbuscular Mycorrhizal Fungi: The Potential Soil Health Indicators. In Giri, B. & Varma, A. Soil Health. Springer, Cham, 59, 183-195.
Jamiolkowska, A., Thanoon, A.H., Skwarylo, B., Patkowska, E., & Mielniczuk, E. (2020). Mycorrhizal inoculation as an alternative for the ecological production of tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). International Agrophysics, 34(2), 253-264.
Kahiluoto, H., Ketoja, E., & Vestberg, M. (2009). Contribution of arbuscular mycorrhiza to soil quality in contrasting cropping systems. Agriculture, Ecosystems and Environment, 134, 36-45.
Krebs, C.J. (1989). Ecological Methodology. New York: Harper Collins Publishers.
Manandhar, R. & Odeh, I.O.A. (2014). Interrelationships pf land use/cover change and topography with soil acidity and salinity as indicators of land degradation. Land, 3, 282-299.
Mirzaei, J., Heydari, M., Moradi, M. & Daniel, C.D. (2020). Arbuscular mycorrhizal fungi as a bio-indicator for monitoring soil attributes in zagros semi-arid woodlands. Ecopersia, 8(1), 23-31.
Ouzounidou, G., Skiada, V., Papadopoulou, K.K. Stamatis, N., Kavvadias, V., Eleftheriadis, E., & Fragiskos, G. (2015). Effects of soil pH and arbuscular mycorrhiza (AM) inoculation on growth and chemical composition of chia (Savia hispanica L.) leaves. Brazilian Journal of Botany, 38, 487-495.
Sieverding, E. (1991). Vesicular-Arbuscular mycorrhiza management in tropical agrosystems. Eschborn: Technical Cooperation Federal Republic of Germany (GTZ).
Simpson, E.H. (1949). Measurement of diversity. Nature, 163, 688.
Washington, H.G. (1984). Diversity, biotic and similarity indices: a review with special relevance to aquatic ecosystems. Water Research, 18, 653-694.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและคำสะกดต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PSRU Journal of Science and Technology ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม และ
ผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด
0-5526-7000 Ext. 4100
