การใช้กากกาแฟร่วมกับขี้เลื่อยไม้ยางพาราเพื่อเป็นวัสดุเพาะเห็ดนางรมทอง
คำสำคัญ:
เห็ดนางรมทอง, กากกาแฟ, ขี้เลื่อย, วัสดุปลูกบทคัดย่อ
การศึกษาการใช้กากกาแฟร่วมกับขี้เลื่อยไม้ยางพาราเพื่อใช้เป็นวัสดุทดแทนในการเพาะเห็ดนางรมทอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเจริญเติบโต ประสิทธิภาพทางชีววิทยา และปริมาณโปรตีนของเห็ดนางรมทอง การวิจัยนี้วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ มีจำนวน 6 ชุดการทดลองๆ ละ 3 ซ้ำ โดยทดลองเพาะเห็ดนางรมทองด้วยกากกาแฟทดแทนขี้เลื่อยในอัตราส่วน 20% 40% 60% 80% และ 100% และใช้ขี้เลื่อยเพียงอย่างเดียว (อัตราส่วนทดแทน 0%) เป็นชุดควบคุม ผลการศึกษาพบว่า อัตราส่วนทดแทนขี้เลื่อย 20% มีจำนวนเฉลี่ยของดอกเห็ดมากที่สุด 60.42+0.46 ดอก และอัตราส่วนทดแทนขี้เลื่อย 40% มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของดอก และน้ำหนักผลผลิตเห็ดสดมากที่สุด 5.14+0.02 ซม. และ 36.28+0.42 กรัม ซึ่งมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เมื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพการผลิตเห็ดจากค่าประสิทธิภาพทางชีววิทยา พบว่า อัตราส่วนทดแทนขี้เลื่อย 40% มีค่าประสิทธิภาพทางชีววิทยาสูงที่สุด 42.68% ซึ่งมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 สำหรับปริมาณโปรตีน พบว่า อัตราส่วนทดแทนขี้เลื่อย 60% มีปริมาณโปรตีนสูงสุด รองลงมา คือ อัตราส่วนทดแทนขี้เลื่อย 40% มีค่า 37.15+0.11 และ 36.67+0.14 กรัมต่อ 100 กรัม ตามลำดับ ซึ่งมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งนี้จึงอาจกล่าวได้ว่ากากกาแฟสามารถใช้เป็นวัสดุที่สามารถทดแทนขี้เลื่อยในการเพาะเห็ดนางรมทองได้
เอกสารอ้างอิง
ชมรมนักเพาะเห็ดประเทศไทย. (2552). คู่มือธุรกิจฟาร์มเพาะเห็ด. กรุงเทพฯ: เกษตรการพิมพ์.
ชาญยุทธ์ ภาณุทัต. (2551). เทคนิคการเพาะเห็ดฟาง. กรุงเทพฯ: กองส่งเสริมพืชสวน กรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
ชำนาญ พิทักษ์ทอง. (2553). เห็ดเศรษฐกิจ. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: เกษตรสยามบุ๊คส์.
ณัฐวรา กิจธรรมรัตน์, ภัทรพร เอี่ยมศิริกิจ, ศศธร ศิริกุลสถิตย์, บัวหลวง ฝ้ายเยื่อ และภัทรญา กลิ่นทอง. (2562). การพัฒนาวัสดุเพาะเห็ดนางรมทองจากกระดาษลัง และเปลือกผลไม้เพื่อเพิ่มฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ. วารสารสิ่งแวดล้อม, 23(2), 1-9.
นันทินี ศรีจุมปา, และศิริกานต์ ขยันการ. (2554). การใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรเพื่อผลิตเห็ด. วารสาร วิชาการเกษตร, 29(2),108-118.
บุษบา ล้อประเสริฐ. (2553). เห็ดหลินจือ. กรุงเทพฯ: เอเชียการพิมพ์.
ปริยานุช จุลกะ, พิจิตรา แก้วสอน, และปนัดดา จีนประสม. (2557). ผลของการใช้วัสดุปลูกที่มีส่วนผสมของกากกาแฟต่อการงอกและการเจริญเติบโตของต้นกล้ามะเขือเทศ. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 45(2 พิเศษ), 349-352.
วันทนา นาคีสินธ์. (2556). การใช้กากกาแฟทดแทนขี้เลื่อยในการเพาะเห็ดนางรมฮังการี. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, คณะวิทยาศาสตร์, สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม.
ศูนย์ลูกค้าสัมพันธ์ธุรกิจแฟรนไชส์. (2552). เซเว่น-อีเลฟเว่น. สืบค้น 22 กันยายน 2562, จาก http://www.smesreport.com/7-ELEVEN.
สุพัตรา เปี่ยมวารี, สรวิศ แจ่มจำรูญ, วันทนา สะสมทรัพย์, ธนภักษ์ อินยอด, และสุริวิภา สังขาร. (2554). การศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของเห็ดนางฟ้าภูฎาน Pleurotus eous อบแห้ง. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 42(2 พิเศษ), 9-12.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2560). ปริมาณโปรตีนในอาหาร. สืบค้น 12 ตุลาคม 2562, จาก http://www.thaihealth.or.th.
อามีเนาะ อาแย. (2556). การใช้ประโยชน์ของภาชนะบรรจุกระดาษเหลือทิ้งในการเพาะเห็ดตระกูลนางรมที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม, สาขาวิชาการจัดการสิ่งแวดล้อม.
อุราภรณ์ สอาดสุด, วิชชา สอาดสุด, ธวัช ทะพิงค์แก, ศิริพร หัสสรังสี, นภาวรรณ โฆษิตเรืองชัย, อรอนงค์ อาร์คีโร, เพ็ญศิริ ศรีบุรี, และสุรพันธ์ กาญจนวงศ์. (2552). การควบคุมคุณภาพและยืดอายุหลังการเก็บเกี่ยวเห็ดสกุลนางรม (รายงานผลการวิจัย). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Bessada, S.M.F., Barreira, J.C.M., & Oliveira, M.B.P.P. (2019). Pulses and food security: Dietary protein, digestibility, bioactive and functional properties, Trends in Food Science and Technology, 93, 53-68.
Khatun, S., Islam,A., Cakilcioglu, U., Perihan Guler, & Chatterjee, N. C. (2015). Nutritional qualities and antioxidant activity of three edible oyster mushrooms (Pleurotus spp.). NJAS - Wageningen Journal of Life Sciences, 72–73, 1–5.
Lin, S.Y., Chien S. C., Wang, S.Y., & Jeng-Leun M. (2015). Submerged cultivation of mycelium with high ergothioneine content from the culinary-medicinal golden oyster mushroom, Pleurotus citrinopileatus (Higher basidiomycetes). International Journal of Medicinal Mushrooms, 17(8), 749–761.
Musieba, F., Okoth, S., Mibey, R.K., Wanjiku, S., & Morra, K. (2012). Suitability of locally available substrates for cultivation of the Kenyan indigenous golden oyster mushroom (Pleurotus citrinopileatus Singer), American Journal of Food Technology, 7(10), 650-655.
Musieba, F., Okoth, S., Richard M., K., Wanjiku, & Knight M. (2013). Proximate composition, amino acids and vitamins profile of Pleurotus citrinopileatus Singer: An indigenous mushroom in Kenya. American Journal of Food Technology, 8, 200-206.
Pasakawee, K., Baniongsinsiri, P., Donrung, N., & Satiankomsorakrai, J. (2018). Nutritional and antioxidant properties of selected-commercial mushroom in Thailand. Journal of Food Science and Agricultural Technology, 4 (Spcl.Iss), 36-40.
Pujol, D., Liu C., Gominho, J., Olivella, M.À., Fiol, N., Villaescusa, I., & Pereira, H. (2013). The chemical composition of exhausted coffee waste. Industrial Crops and Products, 50, 423– 429.
Thiex, J.N., & Manson, H. (2002). New AOAC standard for crude protein determinations in animal feed, forage, grain and oilseed using tecatorkjeltec equipment. In Focus, 26(2), 10-12.
Thiex, J.N., Manson, H., Anderson, S., & Persson, J.(2002). Determination of crude protein in animal feed, forage, grain, and oilseeds by using block digestion with a copper catalyst and steam distillation into boric acid: Collaborative Study. Journal of AOAC International, 85(2), 309-317.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและคำสะกดต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PSRU Journal of Science and Technology ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม และ
ผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด
0-5526-7000 Ext. 4100
