การปนเปื้อนโลหะหนักในดินของพื้นที่ผลิตผักเศรษฐกิจในจังหวัดพิษณุโลก
คำสำคัญ:
โลหะหนัก, ดิน, การปนเปื้อน, ผักเศรษฐกิจบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาปริมาณโลหะหนักในดินสำหรับปลูกผักเศรษฐกิจ 5 ชนิด ในพื้นที่ตำบลบึงพระ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก ได้แก่ แปลงปลูกผักกาดหอม ผักกวางตุ้ง ผักบุ้ง ผักคะน้า และต้นหอม ชนิดละ 10 แปลง และแปลงปลูกผักชีฝรั่ง 5 แปลง รวมทั้งหมดจำนวน 55 แปลง สำหรับปริมาณโลหะหนักตรวจวัดโดยใช้เครื่องอะตอมมิกแอบซอร์พชันสเปกโทรมิเตอร์ (AAS) ผลการศึกษาพบว่า ดินในแปลงผักมีการปนเปื้อนเฉลี่ยของตะกั่ว ทองแดง สังกะสี และเหล็ก เท่ากับ 2.98±3.06 10.97±2.48 32.38±9.52 และ 3,898.31±932.89 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลำดับ ในขณะที่ตรวจไม่พบการปนเปื้อนของแคดเมียมในแปลงปลูกผักทั้งหมด โดยปริมาณการปนเปื้อนโลหะหนักเกือบทั้งหมดผ่านเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพดินตามประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2547 ที่กำหนดไว้ ยกเว้นเหล็ก อย่างไรก็ตาม เกษตรกรควรปรับเปลี่ยนการปลูกผักแบบสารเคมีไปเป็นแบบระบบการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) หรือเกษตรอินทรีย์เพื่อทำให้ได้ผลผลิตคุณภาพดี ให้ผลผลิตอย่างยั่งยืน และลดการใช้สารกำจัดศัตรูพืชและสัตว์
References
กมล เลิศรัตน์, อรสา ดิสถาพร, สุชีลา เตชะวงศ์เสถียร, และ วีระ ภาคอุทัย. (2544). ผักในประเทศไทย : สถานภาพของการผลิต การตลาด และการวิจัย. ขอนแก่น: คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
กรมการข้าว. (2561). องค์ความรู้เรื่องข้าว. สืบค้นเมื่อ 22 ธันวาคม 2563, จาก http://www.ricethailand.go.th/Rkb/management/index.php-file=content.php&id=34.htm
กรมพัฒนาที่ดิน. (2553). คู่มือการปฏิบัติงาน กระบวนการวิเคราะห์ตรวจสอบดินทางเคมี. สืบค้นเมื่อ 20 พฤศจิกายน 2563, จาก http://www.ldd.go.th/PMQA/2553/Manual/OSD-03.pdf
กาญจนา มหาพล. (2556). เกลือดิน'ทำปลาร้าปนเปื้อน โลหะหนักอื้อตัวการก่อมะเร็ง. สืบค้นเมื่อ 21 ธันวาคม 2563, จาก https://www.hfocus.org/content/2013/09/4752
เกษมศรี ซับซ้อน. (2541). ปฐพีวิทยา. กรุงเทพฯ: คณะเทคโนโลยีการเกษตร สถาบันราชภัฎจันทรเกษม.
คัดคณัฐ ชื่นวงศ์อรุณ. (2563). มลพิษในดิน (Soil Pollution). สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.ngthai.com/science/27458/soil-pollution
ช่อชบา อุดคำ, นิตยา ตองติดรัมย์, นิติวุฒิ บุศยอำคา, และวันชัย สินโพธิ์. (2558). ประเภทของดิน. สืบค้นเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2563, จาก https://www.sites.google.com/site/chxnityawannitiwuthi/wicha-withyasastr/2
ชุติรัตน์ เจริญสุข, อาคม เจริญสุข, อัจฉรียา โชติกลาง, ณัฐวดี สว่างงาม, เจนคณิต สุขสัมฤทธิ์, และประภัสสร มีน้อย. (2559). การศึกษาพฤติกรรมและความต้องการในการบริโภคผลิตผลทางการเกษตรปลอดสารพิษของผู้บริโภคในเขตอำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี. ใน การประชุมวิชาการระดับชาติ ราชภัฏหมู่บ้านจอมบึงวิจัย ครั้งที่ 4 (น. 1606-1612) ราชบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง.
นิธิภัทร บุญปก, ประยูร ประเทศ, และกานดา ปุ่มสิน. (2562). การประเมินการปนเปื้อนโลหะหนักในแปลงผลิตผักปลอดสารพิษของกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ อบต.พานพร้าว อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). สาขาวิชาเกษตรศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย.
เบญจภรณ์ ประภักดี, และจิรวีฐ์ แสงทอง. (2559). แนวทางการฟื้นฟูพื้นที่ปนเปื้อนแคดเมียมด้วยวิธีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม...จากขวดทดลองสู่พื้นที่จริง. วารสารสิ่งแวดล้อม, 20(1), 1-13.
พงศกร โพธิ์ถาวร. (2562). ภาวะพิษจากโลหะหนัก. สืบค้นเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2563, จาก https://www.scispec.co.th/learning/index.php/blog/elemental/81-2019-03-26-02-47-01
ยงยุทธ โอสถสภา, อรรถศิษฐ์ วงศ์มณีโรจน์, และชวลิต ฮงประยูร. (2554). ปุ๋ยเพื่อการเกษตรยั่งยืน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ศิริวรรณ จินตา, และปิยะดา วชิระวงศกร. (2564). การประเมินปริมาณโลหะหนักที่ปนเปื้อนในผักเศรษฐกิจ: กรณีศึกษาในตำบลบึงพระ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. PSRU Journal of Science and Technology, 6(1), 28-38.
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (2564). ความรู้เรื่อง โลหะหนัก ประโยชน์และพิษโลหะหนัก ที่สามารถปนเปื้อนอยู่ในน้ำผิวดินและใต้ดินได้. สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม 2564, จาก http://eia.onep.go.th/images/monitor/1548816161.pdf
สำนักวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดินกรมพัฒนาที่ดิน. (2562). เคล็ดลับ ฟื้นฟูสุขภาพดิน. สืบค้นเมื่อ 20 ธันวาคม 2563, จาก https://www.baanlaesuan.com/41500/plant-scoop/dailyguide_soil
องค์การบริหารส่วนจังหวัดพิษณุโลก. (2563). อบจ.พิษณุโลก ห่วงใยกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกผักใน ต.บึงพระ ได้รับผลกระทบจากวิกฤติไวรัสโควิด 19 ทำให้ยอดขาย/ราคาตก. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2563, จาก http://www.ppao.go.th/บริการประชาชน/ข่าวประชาสัมพันธ์/5-ข่าวประชาสัมพันธ์/9356.html
อภิรักษ์ หลักชัยกุล. (2558). การผลิตผักปลอดภัยแปลงใหญ่. สืบค้นเมื่อ 30 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.agriman.doae.go.th/home/news2/JOB/308_58-018.pdf
อรวรรณ พู่พิสุทธิ์, และศุลีพร แสงกระจ่าง. (2553). ความเป็นพิษของขยะอิเล็กทรอนิกส์. วารสารพิษวิทยาไทย, 25(1), 67-76.
Green Report. (2562, 6 พฤศจิกายน). เกษตรกรปรับตัวปลูกผักปลอดภัยลดใช้สารเคมี. เช้าข่าว 7 สี. สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2563, จาก https://www.news.ch7.com/detail/37379
Plaster, E.J. (1997). Soil Science and Management. (3rd ed.). London: An International Thomson Publishing Company.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและคำสะกดต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PSRU Journal of Science and Technology ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม และ
ผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด