ความหลากหลายของพรรณพืชในวัดป่าเขาคงคา อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา

ผู้แต่ง

  • เทียมหทัย ชูพันธ์ Nakhon Ratchasima Rajabhat University
  • นาริชซ่า วาดี
  • ศรัญญา กล้าหาญ
  • สุนิษา ยิ้มละมัย

คำสำคัญ:

ไม้ต้น, ไม้พื้นล่าง, วัดป่า, ความหลากหลายของพรรณพืช, เส้นทางศึกษาธรรมชาติ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาความหลากหลายของพรรณพืชในวัดป่าเขาคงคา อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา ด้วยการสุ่มวางแปลงตัวอย่าง จำนวน 18 แปลง ขนาด 20´20 เมตร เพื่อสำรวจไม้ต้น และขนาด 5´5 เมตร เพื่อสำรวจไม้พื้นล่างร่วมกับการสำรวจตามเส้นทางศึกษาธรรมชาติ  ผลการศึกษาพบว่ามีไม้ต้น จำนวน 38 วงศ์ 83 สกุล 98 ชนิด โดยไม้ต้นชนิดที่พบมากที่สุด ได้แก่ ติ้วเกลี้ยง (Cratoxylum cochinchinense (Lour.) Blume) รองลงมา  คือ เสี้ยวป่า (Bauhinia saccocalyx Pierre) และแดง (Xylia xylocarpa (Roxb.) W. Theob. var. kerrii (Craib & Hutch.) I.C. Nielsen) ตามลำดับ ส่วนไม้ต้นชนิดที่มีค่าดัชนีความสำคัญสูงที่สุด คือ เสี้ยวป่า ติ้วเกลี้ยง และแดง ตามลำดับ ค่าดัชนีความหลากหลายของไม้ต้น มีค่าเท่ากับ 3.6656 ค่าความสม่ำเสมอในการกระจายตัว มีค่าเท่ากับ 0.7995 ค่าความหลากหลาย มีค่าเท่ากับ 39.0785 นอกจากนั้นพบว่ามีไม้พื้นล่าง จำนวน 61 วงศ์ 137 สกุล 145 ชนิด ไม้พื้นล่างชนิดที่พบมากที่สุด ได้แก่ พลูช้าง (Scindapus officinalis (Roxb.) Schott) รองลงมา คือ หญ้าใบไผ่ (Acroceras munroanum (Balansa) Henrard) และมะแปบป่า (Rhynchosia bracteata Benth. ex Baker) ตามลำดับ ไม้พื้นล่างชนิดที่มีค่าดัชนีความสำคัญสูงที่สุด คือ พลูช้าง เสี้ยวป่า และหญ้าใบไผ่ ตามลำดับ ค่าดัชนีความหลากหลายของไม้พื้นล่าง มีค่าเท่ากับ 3.9968 ค่าความสม่ำเสมอในการกระจายตัว มีค่าเท่ากับ 0.8031 ค่าความหลากหลาย มีค่าเท่ากับ 54.4228 วงศ์ของพรรณพืชที่พบมากที่สุด คือ วงศ์ถั่ว (Fabaceae) จำนวน 30 ชนิด รองลงมา  คือ วงศ์เข็ม (Rubiaceae) จำนวน 13 ชนิด และวงศ์ชบา (Malvaceae) จำนวน 10 ชนิด ซึ่งข้อมูลจากงานวิจัยนี้ใช้วางแนวทางการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน รวมทั้งการพัฒนาพื้นที่เป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชน

เอกสารอ้างอิง

ก่องกานดา ชยามฤต. (2548). ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้. กรุงเทพฯ: อรุณการพิมพ์.

ก่องกานดา ชยามฤต. (2550). ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้ 2. กรุงเทพฯ: อรุณการพิมพ์.

ก่องกานดา ชยามฤต. (2551). ลักษณะประจำวงศ์พรรณไม้ 3. กรุงเทพฯ: อรุณการพิมพ์.

ขฑากร ศรีอาจ. (2543). การศึกษาความหลากชนิดของพรรณไม้ในป่าวัฒนธรรมบ้านปอพาน อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม. (รายงานการศึกษาปัญหาพิเศษ). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, คณะวิทยาศาสตร์, สาขาวิชาชีววิทยา.

จตุฏฐาพร เพชรพรหม, ปัญญา หมั่นเก็บ, และธำรงค์ เมฆโหรา. (2556). ความหลากหลายของพืชพรรณ การใช้ประโยชน์และมูลค่าทางเศรษฐกิจจากป่าชุมชนดอนยาง ตำบลหลักเมือง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า, 31(2), 37-46.

ดอกรัก มารอด. (2554). เทคนิคการสุ่มตัวอย่างและการวิเคราะห์สังคมพืช. กรุงเทพฯ: คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

เทียมหทัย ชูพันธ์. (2550). ความหลากชนิดของพรรณพืชและพฤกษศาสตร์พื้นบ้านในป่าโคกไร่ อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 26(2), 150-157.

เทียมหทัย ชูพันธ์. (2559). ความหลากหลายของพรรณพืชในป่าชุมชนเพื่อการอนุรักษ์ เทศบาลตำบลเมืองใหม่โคกกรวด อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารพฤกษศาสตร์ไทย, 8(2), 213-229.

เทียมหทัย ชูพันธ์. (2562). พรรณพืชในป่าชุมชนภูประดู่เฉลิมพระเกียรติ อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิทยาศาสตร์ มข., 47(4), 673-690.

ธวัชชัย สันติสุข. (2555). ป่าของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

พระครูพิพิธจารุธรรม. (2558). แนวทางการอนุรักษ์ป่าตามหลักคำสอนพุทธศาสนา: กรณีมูลนิธิฮักเมืองน่าน. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 3(2), 30-44.

พละชัย พรหมจันทร์. (2554). การศึกษาความหลากหลายและการใช้ประโยชน์ของพรรณไม้ยืนต้นในโครงการพระราชดำริพัฒนาป่าโคกกุดเลาะ จังหวัดนครพนม (รายงานการวิจัย). สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

ราชันย์ ภู่มา, และสมราน สุดดี (บรรณาธิการ). (2557). ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557). กรุงเทพฯ: สำนักงานหอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.

สมหญิง บู่แก้ว, เพ็ญแข ธรรมเสนานุภาพ, และธวัชชัย ธานี. (2552). ความหลากชนิดของพรรณไม้และการใช้ประโยชน์ผลผลิตของป่าในป่าชุมชนโคกใหญ่ อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม. วารสารสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ, 7(1), 36-50.

สำนักงานหอพรรณไม้. (2551). พืชหายากของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.

หทัยชนก นันทพานิช. (2550). การจัดการในการอนุรักษ์ทรัพยากรชีวภาพและการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนในป่าชุมชนดงขุมคำ ตำบลถ้ำแข้ อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี. (รายงานการวิจัย). อุบลราชธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.

เอื้อมพร วีสมหมาย, และปณิธาน แก้วดวงเทียน. (2547). ไม้ป่ายืนต้นของไทย 1. กรุงเทพฯ: เอช เอ็น กรุ๊ป.

Forest Herbarium. (2017). Threatened plants in Thailand. Bangkok: Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation.

Krebs, C.J. (1985). Ecology: The Experimental Analysis of Distribution and Abundance. New York: Harper & Row.

Pielou, E.C. (1975). Ecological Diversity. New York: Wiley.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2020-11-30

รูปแบบการอ้างอิง

ชูพันธ์ เ. ., วาดี น. ., กล้าหาญ ศ. ., & ยิ้มละมัย ส. (2020). ความหลากหลายของพรรณพืชในวัดป่าเขาคงคา อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา. PSRU Journal of Science and Technology, 5(3), 74–96. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/Scipsru/article/view/241785

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย