ความหลากชนิดของต่อ (Vespidae: Hymenoptera) ในภาคเหนือของประเทศไทย

บทคัดย่อ

ต่อและแตนเป็นแมลงที่จัดอยู่ในวงศ์ Vespidae ซึ่งทำหน้าที่สำคัญในระบบนิเวศ โดยเป็นแมลงผสมเกสร และแมลงตัวห้ำ ภาคเหนือของประเทศไทยเป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายของภูมิประเทศสูง จึงมีอิทธิพลต่อความหลากชนิดของแมลงในกลุ่มนี้ จากการศึกษาพบแมลง  ในวงศ์ Vespidae ถึง 17 ชนิด จัดอยู่ใน 4 วงศ์ย่อย คือ วงศ์ย่อย Eumeninae (4 ชนิด) วงศ์ย่อย Polistinae (6 ชนิด) วงศ์ย่อย Stenogastrinae จำนวน 1 ชนิด และวงศ์ย่อย Vespinae (6 ชนิด) และเมื่อพิจารณาการกระจายตัวในพื้นที่ป่าที่แตกต่างกันพบว่าในป่าผลัดใบและป่าไผ่มีความหลากชนิดมากที่สุดคือ 16 ชนิด รองลงมาคือ ป่าดิบเขาพบ 12 ชนิด ป่าเต็งรังพบ 10 ชนิด  ป่าเบญจพรรณพบ 7 ชนิด และน้อยที่สุดคือ ป่าไม่ผลัดใบพบเพียง 2 ชนิด ดังนั้นตัวอย่างของแมลงกลุ่มนี้ที่พบในพื้นที่ป่าจึงมี 16 ชนิด นอกจากนี้ยังมี 1 ชนิดที่ไม่พบในพื้นที่เกษตรกรรม คือ Parischnogaster sp. แสดงให้เห็นว่าความอุดมสมบูรณ์ของป่ามีผลกระทบต่อความหลากชนิดของต่อและแตน ซึ่ง Parischnogaster sp. อาจสามารถใช้เป็นตัวบ่งชี้ความอุดมสมบูรณ์ของป่าได้ ดังนั้นข้อมูลพื้นฐานจากการศึกษานี้จึงเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ต่อและแตนในอนาคต