การศึกษาวัสดุการเกษตรในท้องถิ่นเพื่อใช้ทดแทนขี้เลื่อยไม้ยางพารา สำหรับการผลิตวัสดุเพาะก้อนเชื้อเห็ด
DOI:
https://doi.org/10.14456/lsej.2025.14คำสำคัญ:
วัสดุการเกษตรท้องถิ่น , ขี้เลื่อยไม้ยางพารา , ก้อนเชื้อเห็ดบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวัสดุการเกษตรท้องถิ่นสำหรับผลิตก้อนวัสดุเพาะเห็ด
โดยวิธีดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน คือ 1) ศึกษาองค์ประกอบของก้อนวัสดุเพาะเห็ดและชนิดของวัสดุการเกษตรท้องถิ่นโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (in-depth interview) ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชน และแหล่งรับซื้อผลผลิตทางการเกษตรของพื้นที่ศึกษา 2) คัดเลือกวัสดุการเกษตรที่เหมาะสมสำหรับทดแทนขี้เลื่อยไม้ยางพาราโดยเกณฑ์การตัดสินในแบบหลายเกณฑ์ (Multiple-Criteria Decision Analysis; MCDA) 3) วิเคราะห์สัดส่วนขององค์ประกอบวัสดุการเกษตรท้องถิ่นที่เป็นไปได้สำหรับผลิตก้อนวัสดุ
เพาะเห็ดโดยวิธีวิเคราะห์ส่วนประกอบหลักโดยประมาณ (proximate analysis) ผลการศึกษาพบว่า องค์ประกอบหลักของก้อนวัสดุเพาะเห็ดคือขี้เลื่อยไม้ยางพารา วัสดุการเกษตรท้องถิ่นของพื้นที่ศึกษาประกอบด้วยแกลบ ฟางข้าว ซังข้าวโพด และกากตะกอนอ้อย โดยแกลบและฟางข้าว เป็นวัสดุการเกษตรที่เหมาะสม สำหรับนำมาใช้ร่วมกับขี้เลื่อยไม้ยางพารา ในการผลิตก้อนวัสดุเพาะเห็ดมากที่สุด คือสัดส่วน ขี้เลื่อยไม้ยางพาราร้อยละ 80 และแกลบร้อยละ 20
เอกสารอ้างอิง
Abdul Latif NS, Abdul Ghani NH, Naher MSL, Kiataramkul C, Din Yati A. Optimum formulation substrate for oyster mushroom cultivation using linear programming model. Universal Journal of Agricultural Research 2023;11(1):158-165.
Akter M, Halawani RF, Aloufi FA, et al. Utilization of agro-industrial wastes for the production of quality oyster mushrooms. Sustainability 2022;14(2):1-10.
Bakker R, Elbersen W, Poppens R., Lesschen P. Rice Straw and Wheat Straw: Potential Feedstocks for the Biobased Economy. Netherlands: NL Agency; 2013.
Besufekad Y, Mekonnen A, Girma B, Daniel R. Selection of appropriate substrate for production of oyster mushroom (Pleurotus ostreatus). Journal of Yeast and Fungal Research 2020;11(1):15-25.
Bisht N, Gope PC, Rani N. Rice husk as a fibre in composites: A review. Journal of the Mechanical Behavior of Materials 2020;29:147-162.
Chomeya R. 4-point Likert type scale or 6-point Likert type scale, 2006. Available at:http://thesis.swu.ac.th/ swuarticle/Ed_Tech/Ed_Techv13n1p145.pdf. Accessed May 3, 2022.
Inkrod C, Raita M, Laosiripojana N. Characteristics of lignin extracted from paraRubber Tree Sawdust via organosolv fractionation. Journal of Sustainable Energy & Environment 2017;8:71-76.
Land Development Department. Electronic Library Publication. (n.d.), Available at:https://e-library. ldd.go.th. Accessed January 15, 2022.
Nukpook K, Rattanakam S, Thaitae S, Srijumpa N, Choengaksorn C. Development of screw press for packing corn husk substrate in long polytene bag for mushroom cultivation. Thai Agricultural Research Journal 2019;37(1):37-47.
Office of Agricultural Land Reform. Summary of agricultural biomass and utilization approaches 2025, Available at:https://alro.go.th. Accessed May 20, 2025.
Opasanon S. Multiple criteria decision making (2), 2013. Available at: http://www.jba.tbs.tu.ac.th/files/ Jba140/Column/JBA140SathapornC.pdf. Accessed November 3, 2015.
Phetchabun Provincial Agricultural Extension Office. Crop production situation in Phetchabun Province year 2019, Available at:https://phetchabun.doae.go.th. Accessed January 15, 2022.
Pinthapataya S. Interviews for qualitative research. Journal of Business and Industrial Development. 2021;1(3):1-3.
Ramkhamhaeng University. Knowledge management: Graduate production and research in the Doctor of Social Sciences program, 2019 Available at:http://www.phd.ru.ac.th/images/document/KM/KM -2562.pdf. Accessed July18, 2022.
Shah Z, Ashraf M, Ch MI. Comparative study on cultivation and yield performance of oyster mushroom (Pleurotusostreatus) on different substrates (wheat straw, leaves, sawdust). Pakistan Journal of Nutrition 2004;3(3):158-160.
Srijumpa N, Khayankan S. Agricultural wastes as substrates for mushroom cultivation. Thai Agricultural Research Journal 2011;29(2):108-118.
Sunphorka S, Chavasiri W, Oshima Y, Ngamprasertsith S. Protein and sugar extraction from rice bran and de-oiled rice bran using subcritical water in a semi-continuous reactor: Optimization by response surface methodology. International Journal of Food Engineering 2012;8(3):26.
Thakur GM, Rathod MG. Spawn preparation techniques in mushroom cultivation. In: Compendium of Research Insights of Life Science Students 2022;3:712-714.
Tsujiyama S, Ueno H. Performance of wood-rotting fungi-based enzymes on enzymicsaccharification of rice straw. Journal of the science of food and agriculture 2013;93(11):2841-2848.
Utami CP, Susilawati PR.Rice straw addition as sawdust substitution in oyster mushroom (Pleurotusostreatus) planted media AIP Conference Proceedings 2017;1868(1):090002.
Zakil FA, Isa RM, Sueb MSM, Isha R. Growth performance and mineral analysis of Pleurotusostreatus cultivated on spent mushroom medium mixed with rubber tree sawdust.Materials Today: Proceedings. 2022;57:1329-1337.
Zhang X, Wang L, Ma F, Yang J, Su M. Effects of arbuscularmycorrhizal fungi inoculation on carbon and nitrogen distribution and grain yield and nutritional quality in rice (Oryza sativa L.). Journal of the Science of Food and Agriculture 2017;97(9):2919-2925.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Life Sciences and Environment Journal
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Each article is copyrighted © by its author(s) and is published under license from the author(s).
0-5526-7000 Ext. 7230
