การวิเคราะห์การเกิดอุทกภัยเนื่องจากการพิบัติของเขื่อนแก่งกระจาน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การเกิดอุทกภัยจากการพิบัติของเขื่อนแก่งกระจานด้วยแบบจำลอง HEC-RAS โดยกำหนดระดับน้ำเริ่มต้นไว้ที่ระดับเก็บกักปกติที่ +99.00 เมตร (รทก.) และกำหนดให้ใช้ปริมาณการไหลเข้าสูงสุดที่อาจเป็นไปได้ (Probable Maximum Flood, PMF) เป็นปริมาณน้ำที่ไหลเข้าอ่างเก็บน้ำ สำหรับกรณีศึกษาลักษณะการพิบัติของเขื่อนแบ่งเป็นแบบการไหลข้ามสันเขื่อนและการไหลลอดใต้ฐานเขื่อน ผลการศึกษาพบว่า การปรับเทียบและตรวจพิสูจน์แบบจําลอง HEC-RAS ในช่วงปี พ.ศ. 2561-2564 ผ่านเกณฑ์ คือ มีค่า r อยู่ระหว่าง
0.95-0.99 และค่า RMSE อยู่ระหว่าง 24-43 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที โดยมีค่า Manning’s n ของแม่น้ำเพชรบุรีทั้งในลำน้ำและทุ่งน้ำท่วมเท่ากับ 0.033-0.050 และ 0.500 ตามลำดับ ส่วนการพิบัติของเขื่อนกรณีที่มีความเป็นไปได้มากที่สุดคือ กรณีไหลล้นเขื่อนปิดเขาตำแหน่งที่ 2 ซึ่งจะก่อให้เกิดอัตราการไหลสูงสุด 6,650 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที พื้นที่น้ำท่วม 818 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 511,250 ไร่ ระยะเวลาน้ำท่วมประมาณ 3 วัน โดยมีพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบอยู่บริเวณลุ่มน้ำสาขาลุ่มน้ำเพชรบุรีตอนล่าง ได้แก่ อ.แก่งกระจาน อ.บ้านลาด อ.ท่ายาง อ.บ้านแหลม อ.ชะอำ อ.เขาย้อย
อ.หนองหญ้าปล้อง และ อ.เมืองเพชรบุรี รวมทั้งสิ้น 485 หมู่บ้าน 78 ตำบล 8 อำเภอ 1 เทศบาลเมือง

โดยระยะเวลาเดินทางของน้ำจากเขื่อนแก่งกระจานถึงตัวเมืองเพชรบุรีใช้เวลาประมาณ 16 ชั่วโมงจากผลการศึกษาได้เสนอแนะจุดอพยพเพื่อที่จะสามารถเตรียมแผนรับสถานการณ์อุทกภัยฉุกเฉินที่จะเกิดขึ้นได้ ซึ่งมีทั้งหมด 13 จุด และมีความสามารถรองรับผู้ประสบภัยได้ 200-500 คน