การติดเชื้อของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ในหอยขม FILOPALUDINA MARTENSI MARTENSI จากจังหวัดเชียงใหม่
DOI:
https://doi.org/10.14456/lsej.2022.29คำสำคัญ:
หอยขม , พยาธิใบไม้ , เซอร์คาเรีย , เมตาเซอร์คาเรีย , เชียงใหม่บทคัดย่อ
การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจความหลากหลายและสถานการณ์การระบาดของตัวอ่อนพยาธิใบไม้ในหอยขม Filopaludina martensi martensi โดยทำการเก็บหอย
จาก 4 จุดเก็บตัวอย่าง คืออำเภอหางดง (ตำบลหนองแก๋ว และตำบลหารแก้ว) และอำเภอจอมทอง (ตำบลบ้านหลวง และตำบลข่วงเปา) ในจังหวัดเชียงใหม่ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึง เดือนธันวาคม 2563 ผลการศึกษาพบค่าความชุกสูงสุดที่ตำบลหารแก้วมีค่าเท่ากับ 18.52% ความหนาแน่นสูงสุดที่ตำบลบ้านหลวงมีค่าเท่ากับ 38,610.89 และความอุดมสมบูรณ์สูงสุดที่ตำบลหารแก้วมีค่าเท่ากับ 4,373.70 การศึกษาสัณฐานวิทยาด้วยกล้องจุลทรรศน์แบบเลนส์ประกอบ (compound microscope) จัดจำแนกตัวอ่อนพยาธิใบไม้ได้แก่ ระยะสปอโรซีสต์ 1 ชนิด (xiphidiocercaria sporocyst)
ระยะเซอร์คาเรีย 4 รูปแบบ คือ xiphidiocercaria, cercariaeum cercaria, echinostome cercaria
และ furcocercous cercaria และพบตัวอ่อนระยะเมตาเซอร์คาเรีย 2 ชนิด คือ Echinostoma revolutum และ Thapariella anastomusa นอกจากนี้ยังพบแนวโน้มที่จะเป็นพยาธิชนิดใหม่ คือ cercariaeum cercaria และพบการระบาดของ striegea cercaria (type furcocercous cercaria)
เป็นครั้งแรกในอำเภอจอมทอง อย่างไรก็ตามการศึกษาในอนาคตควรมีการใช้วิธีทางสัณฐานวิทยาร่วมกับวิธีทางอณูชีววิทยาเพื่อระบุชนิดของพยาธิใบไม้ในหอยขม F. martensi martensi ให้ถูกต้อง การศึกษานี้สามารถนำไปใช้ประโยชน์สำหรับการควบคุม การป้องกัน การติดตามสุขอนามัยของคนและสัตว์ในจังหวัดเชียงใหม่
References
Ahn YA. Experimental and epidemiological studies on the life cycle of Echinostoma hortense Asada, 1926 (Trematoda: Echinostomatidae). The Korean Journal of Parasitology 1986;24(2):121-136.
Anucherngchai S, Tejangkura T, Chontananarth T. Epidemiological situation and molecular identification of cercarial stage in freshwater snails in Chao-Phraya Basin, Central Thailand. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine 2016;6(6):539-545.
Boonchot K, Wongsawad C. A survey of helminths in cyprinoid fish from the Mae Ngad Somboonchon reservoir, Chiang Mai province, Thailand. Southeast Asian Journal Tropical Medicine Public Health 2005;33(1):103-107.
Brandt AM, The non-marine aquatic mallusca of Thailand. Arch Moll;1974.
Bush AO, Lafferty KD, Lotz JM, Shostak AW. Parasitology Meets Ecology on Its Own Terms: Margolis et al. Revisited. The Journal of Parasitology 1997;83(4):575-583.
Butboonchoo P, Wongsawad C, Wongsawad P, Chai J.Y. Morphology and molecular identification of Echinostoma revolutum and Echinostoma macrorchis in freshwater snails and experimental hamsters in upper northern Thailand. The Korean Journal of Parasitology 2020;58(5):499-511.
Chantima K. Epiemiology, life history and molecular identification of trematodes, Echinostoma spp. in Chiang Mai province. Doctor of Philosophy (Biodiversiy and Ethnobiology), Graduate School, Chiang Mai University; 2014.
Chantima K, Chai JY, Wongsawad C. Echinostoma revolutum: Freshwater snails as the second intermediate hosts in Chiang Mai, Thailand. Korean Journal of Parasitology 2013;51(2):183-189.
Chantima K, Suk-ueng K, Kampan M. Freshwater snail diversity in Mae Lao agricultural basin (Chiang Rai, Thailand) with a focus on larval trematode infections. Korean Journal of Parasitology 2018;56(3):247-257.
Chantima K, Rica C. Snail-borne zoonotic trematodes in edible viviparid snails obtained from wet markets in northern Thailand. Journal of Helminthology 2020;94:1-6.
Chomchoei N, Wongsawad C, Nantarat N. Investigation of cryptic diversity and occurrence of echinostome metacercariae infection in Anentome helena (von dem Busch, 1847). Asian Pacific Journal of Tropical Medicine 2018;11(10):590-596.
Chontananarth T. Geographic distribution of trematodes, Haplorchis taichui and H. pumilio in intermediate host snail from Northern Thailand and development of specific primers for Cytochrome C Oxidase Gene Doctor of Philosophy (Biodiversiy and Ethnobiology), Graduate School, Chiang Mai University; 2013.
Chontananarth T, Wongsawad C. Epidemiology of cercarial stage of trematodes in freshwater snails from Chiang Mai province, Thailand. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine 2013;3(3):237-243.
Chung PR, Jung Y, Park YK, Hwang MK. Austropeplea ollula (Pulmonata: Lymnaeidae): A new molluscan intermediate host of a human intestinal fluke, Echinostoma cinetorchis (Trematoda: Echinostomatidae) in Korea. The Korean Journal of Parasitology 2001;39(3): 247-253.
Dunghungzin C, Chontananarth T. Prevalence of cercarial infections in freshwater snails and morphological and molecular identification and phylogenetic trends of trematodes. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine 2020;13(10):439-447.
Frandsen F, Christensen N.Ø. An introductory guide to the identification of cercariae from African freshwater snails with special reference to cercariae of trematode species of medical and veterinary importance. Acta Tropica 1984;41:181-202.
Han ET, Park JH, Chai JY. Cercaria caribbea LVIII Cable, 1963 (Digenea: Cyathocotylidae) in the Republic of Korea and Its Surface Ultrastructure. The Korean Journal of Parasitology 2012;50(2):177-180.
Horvat Ž, Čabrilo B, Paunović M, Karapandža B, Jovanović J, Budinski I, et al. Gastrointestinal digeneans (Platyhelminthes: Trematoda) of horseshoe and vesper bats (Chiroptera: Rhinolophidae and Vespertilionidae) in Serbia. Helminthologia 2017;54(1):17-25.
Ito J. Studies on cercariae in Japan. Japan: Shizuoka University; 1980.
Kanev I. Life-cycle, delimitation and redescription of Echinostoma revolutum (Froelich, 1802) (Trematoda: Echinostomatidae). Systematic Parasitology 1994;28:125-144.
Krailas D, Chotesaengsri S, Dechruksa W, Namchote S, Chuanprasit C, Veeravechsukij N, et al. Species diversity of aquatic mollusks and their cercarial infections; Khao Yai national park, Thailand. The Journal of Tropical Medicine and Parasitology 2012;35(2):37-47.
Krailas D, Namchote S, Koonchornboon T, Dechruksa W, Boonmekam D. Trematodes obtained from the thiarid freshwater snail Melanoides tuberculata (Müller, 1774) as vector of human infections in Thailand. Zoosystematics and Evolution 2014;90(1):57-86.
Kudlai O, Stunženas V, Tkach V. The taxonomic identity and phylogenetic relationships of Cercaria pugnax and C. helvetica XII (Digenea: Lecithodendriidae) based on morphological and molecular data. Folia Parasitology 2015;62:003.
Luka J, Mbaya AW. Cercarial shedding of trematodes and their associated snail intermediate hosts in Borno State, Nigeria. Asian Pacific Journal of Tropical Disease 2015;5(4):293-298.
Margolis L, Esch GW, Holmes JC, Kuris AM, Schad GA. The Use of Ecological Terms in Parasitology (Report of an Ad Hoc Committee of the American Society of Parasitologists). The Journal of Parasitology 1982;68(1):131-133.
Moema EBE, King PH, Baker C. Cercariae developing in Lymnaea natalensis Krauss, 1848 collected in the vicinity of Pretoria, Gauteng Province, South Africa. Onderstepoort Journal of Veterinary Research 2008;75:215-223.
Noikong W, Wongsawad C. Epidemiology and molecular genotyping of echinostome metacercariae in Filopaludina snails in Lamphun Province, Thailand. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine 2014;26-29.
Noikong W, Wongsawad C, Chai JY, Saenphet S, Trudgett A. Molecular analysis of echinostome metacercariae from their second intermediate host found in a localised geographic region reveals genetic heterogeneity and possible cryptic speciation. PLOS Neglected Tropical Diseases 2014;8(4): e2778.
Phalee W, Phalee A, Wongsawad C. New record of Thapariella anastomusa (Trematoda: Thapariellidae) metacercariae in northern Thailand. The Korean Journal of Parasitology 2018;56(1):49-52.
Sakda P, Wongsawad P, Wongsawad C. Prevalence and ND1 identification of trematode, Echinostoma revolutum in metacercaria and adult stages from Lamphun and Lampang province, Thailand. Life Sciences and Environment Journal 2018;19(2):306-315.
Schell SC. How to know the trematodes. Iowa: WM. C. Brown Company Publishers;1970.
Tarbsripair P. The genus Filopaludina (Prosobranchia Gastropoda) of Thailand: Morphology, anatomy, allozymes and systematic relationships. Doctor of Philosophy (Biology), Graduate School, Mahidol University; 1998.
Toledo R, Fried B. Echinostomes as experimental models for interactions between adult parasites and vertebrate hosts. Trends in Parasitology 2005;21:251-254.
Turgeon G, Kutz SJ, Lejeune M, St-Laurent MH, Pelletier F. Parasite prevalence, infection intensity and richness is an endangered population, the Atlantic-Gaspésie caribou. International Journal for Parasitology: Parasites and Wildlife 2018;7:90-94.
Veeravechsukij N, Namchote S, Neiber MT, Glaubrecht M, Krailas D. Exploring the evolutionary potential of parasites: Larval stages of pathogen digenic trematodes in their thiarid snail host Tarebia granifera in Thailand. Zoosystematics and Evolution 2018;94(2):425-460.
Wiroonpan P, Chontananarth T, Purivirojkul W. Cercarial trematodes in freshwater snails from Bangkok, Thailand: prevalence, morphological and molecular studies and human parasite perspective. Parasitology 2020;1-18.
Wongsawad C, Wongsawad P, Sukontason K, Phalee A, Phalee W, Chai JY. Discrimination 28S ribosomal gene of trematode cercariae in snails from Chiang Mai province, Thailand. The Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health 2016;47(2):199-206.
Yamaguti S. Systema helminthum, vol I. part I the digenetic trematodes of vertebrate. New York: Interscience; 1958.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 Life Sciences and Environment Journal
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Each article is copyrighted © by its author(s) and is published under license from the author(s).
0-5526-7000 Ext. 7230
