ก้าวเล็กๆ สู่อวกาศ: ประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้านในเอเชีย

บทคัดย่อ

การส่งดาวเทียมขนาดนาโน (Nanosatellite, 1-10 กิโลกรัม) รูปแบบคิวแซท (CubeSat) ขึ้นโคจรรอบโลกกลายเป็นก้าวเล็กๆ สู่อวกาศของหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้านในเอเชีย โดยปัจจุบันทั่วโลกมีการส่งดาวเทียมคิวแซทไปแล้วมากกว่า 1,300 ดวง ซึ่งถือว่าเป็นจำนวนที่เพิ่มขึ้นอย่างทวีคูณในช่วง 10 ปี ที่ผ่านมา เนื่องจากความซับซ้อนของการจัดสร้าง เวลาในการพัฒนา ต้นทุนการสร้าง และค่าจัดส่งขึ้นสู่อวกาศของดาวเทียมคิวแซทลดลงอย่างต่อเนื่อง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ (มจพ.) ได้เริ่มทำการวิจัยและพัฒนาดาวเทียมคิวแซทในปี 2012 จนกระทั่งได้ส่งดาวเทียมชื่อ KNACKSAT ขึ้นโคจรรอบโลกในปี 2018 ประเทศมาเลเซียเป็นอีกประเทศในอาเซียนที่มีการจัดสร้างดาวเทียมทั้งดวงภายในประเทศเองชื่อว่า InnoSat-2 และถูกส่งขึ้นโคจรรอบโลกในปี 2018 เช่นกัน ประเทศสิงคโปร์ถือว่าเป็นประเทศในอาเซียนที่มีความโดดเด่นในด้านอวกาศมากที่สุด และเป็นประเทศแรกในอาเซียนที่ได้ออกแบบและจัดสร้างดาวเทียมทั้งดวงภายในประเทศเอง ชื่อว่า X-Sat โดย Nanyang Technological University (NTU) ซึ่งได้ถูกส่งขึ้นโคจรรอบโลกในปี 2011 และปัจจุบัน NTU ได้สร้างและจัดส่งดาวเทียมขึ้นสู่อวกาศไปแล้วทั้งหมด 9 ดวง นอกจากนี้ ประเทศเพื่อนบ้านในเอเชีย เช่น ประเทศเวียดนาม มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ มองโกเลีย เนปาล และภูฏาน ได้มีการเริ่มต้นส่งนักศึกษาและนักวิจัยไปเข้าร่วมออกแบบและจัดสร้างดาวเทียมคิวแซทในประเทศญี่ปุ่น ภายใต้โครงการดาวเทียม BIRDS ของ Kyushu Institute of Technology (KYUTECH) ก้าวเล็กๆ เหล่านี้ถือว่าเป็นการเตรียมความพร้อมของประเทศ เพื่อรองรับการเติบโตของเศรษฐกิจอวกาศใหม่ (New Space Economy) ซึ่งกำลังอยู่ในความสนใจอย่างมากทั่วโลก