การเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาลของการติดเชื้อหนอนพยาธิ ในลำไส้ปลาช่อนนา (Chana striata)

ผู้แต่ง

  • สิมลทา มาน้อย สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
  • สิทธิชัย อุดก่ำ สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
  • อนวัทย์ ผาลี สาขาสัตวศาสตร์และการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ คณะเทคโนโลยีการเกษตรและอาหาร มหาวิทยาลัยราชภัฎพิบูลสงคราม
  • วราภรณ์ ผาลี สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม

คำสำคัญ:

อุบัติการณ์, หนอนพยาธิ, ลำไส้ปลาช่อน , การติดเชื้อ , จังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

ปลาช่อนเป็นปลาที่นิยมนำมาบริโภคและมีความสำคัญทางเศรษฐกิจ แต่ถ้าปลาช่อนติดเชื้อปรสิตอาจจะทำให้ปลามีการเจริญเติบโตไม่เต็มที่และทำให้ปลาไม่สมบูรณ์ ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาความหลากชนิดของหนอนพยาธิในปลาช่อนนา อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก โดยซื้อตัวอย่างปลาช่อนนาจากตลาดบ้านคลองและตลาดใต้ในฤดูฝน ฤดูหนาว และฤดูร้อน ทั้งหมด 138 ตัว ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2561 ถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2562 พบปลาช่อนติดเชื้อหนอนพยาธิทั้งหมด 75 ตัว คิดเป็นร้อยละความชุกเท่ากับ 54.35 ความหนาแน่นเฉลี่ยเท่ากับ 1.91 ตัวต่อปลาช่อน 1 ตัว จัดจำแนกเป็น 2 ชนิด ได้แก่ ตัวอ่อนพยาธิตัวตืด ค่าร้อยละความชุก และความหนาแน่นเฉลี่ยเท่ากับ 41.30 และ 1.42 ต่อตัว และพยาธิหัวหนาม (Pallisentis nagpurensis) มีค่าร้อยละความชุกและความหนาแน่นเฉลี่ยเท่ากับ 47.83 และ 2.81 ต่อตัว ซึ่งพยาธิหัวหนามมีค่าร้อยละความชุกและความหนาแน่นเฉลี่ยมากกว่าตัวอ่อนพยาธิตัวตืด นอกจากนี้ยังพบว่า ปลาช่อนนาจากตลาดบ้านคลองและตลาดใต้ติดเชื้อหนอนพยาธิชนิดเดียวกัน และมีร้อยละความชุกและความหนาแน่นเฉลี่ยของการติดเชื้อใกล้เคียงกัน

References

กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2553). การป้องกันและกำจัดโรคปลา. สถาบันวิจัยสุขภาพสัตว์น้ำจืด สำนักวิจัยและประมงน้ำจืด.

ประไพสิริ สิริกาญจน. (2538). ความรู้เรื่องปรสิตของสัตว์น้ำ. (พิมพ์ครั้งที่ 5). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะประมง ภาควิชาชีววิทยาประมง.

นันทิญา มณีโชติ, นิชาภา เฉตระการ, และนิภาศักดิ์ คงงาม. (2563) ความหลากชนิดของพันธุ์ปลาในลำน้ำชีสู่ความยั่งยืนของชุมชนในจังหวัดสุรินท์. PSRU Journal of Science and Technology, 5(2), 47-58.

Ahmad, F., Sheikh, B.A., Sofi, O.M., & Sofi, T.A. (2018). Prevalence of helminth parasites in fishes (Salmo trutta and Schizothorax plagiostomus) in India. Revista veterinaria, 29(1), 45-51.

Afolabi, O.J., Olususi, F.C., & Odeyemi, O.O. (2020). Comparative study of African catfish parasites from cultured and natural habitats. Bulletin of the National Research Centre, 44(163), 1-9.

Cochran, W.G. (1953). Sampling Techiques. New York: John Wiley & Sons. Inc.

Das, D., & Goswami, M.M. (2014). Helminth infection in Anabas testudineus of three wetlands of Goalpara, Assam. Journal of Applied and Natural Science, 6(2), 677-679.

Gautam, N.K., Kumar, P.M., & Saxena, A.M. (2018). Seasonal variation in helminth parasites of snakeheads Channa punctatus and Channa striatus (Perciformes: Channidae) in Uttar Pradesh, India. Helminthologia, 55(3), 230–239.

Loimen, A., Urtgam, S., & Phalee, W. (2016). The investigation of helminthes infected in intestine of Channa striata from Market in Meaung District, Phitsanulok Province. Research Submitted for the Degree of Bachelor of Science in Biology. Pibulsongkram Rajabhat University.

Marcogliese, D.J. (2008). The impact of climate change on the parasites and infectious diseases of aquatic animals. Revue scientifique et technique (International Office of Epizootics), 27(2), 467-484.

Margolis, L., Esc, G., Holmes, J.C., Kuris, A.M., & Schad, G.A. (1982). The use of ecological terms in parasitology. J. Parasitology, 68(1),131-133.

Sirikanjana, P. (2003). Parasites of Aquatic Animal. (6th ed.) Sky Word Advertising Partnership, Bangkok.

Sriwongpuk, S. (2013). Pararites in Puntioplites proctozysron (Bleeker) in the Srinakarin Dam Reservoir Karnchanaburi. Thesis Bachelor of Science. Kasetsart University.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-12-28

How to Cite

มาน้อย ส. ., อุดก่ำ ส. ., ผาลี อ., & ผาลี ว. (2022). การเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาลของการติดเชื้อหนอนพยาธิ ในลำไส้ปลาช่อนนา (Chana striata). PSRU Journal of Science and Technology, 7(3), 15–21. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/Scipsru/article/view/249519

ฉบับ

บท

บทความวิจัย