การศึกษาเฉดสีและความคงทนของการย้อมสีธรรมชาติจากใบมะยงชิดบนเส้นใยไหมและฝ้าย

ผู้แต่ง

  • พัทวัฒน์ สีขาว -
  • หนึ่งฤทัย เนื้อไม้หอม
  • นฤมล พรมลา
  • นุสรินทร์ สุคนธภักดี
  • ครรชิต ณ วิเชียร
  • เสาวลักษณ์ อยู่เพชร
  • อรัญญา จุติวิบูลย์สุข

คำสำคัญ:

ใบมะยงชิด , ไหม, ฝ้าย, สีย้อมธรรมชาติ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการย้อมสีธรรมชาติด้วยสีย้อมจากใบมะยงชิดสดและแห้ง รวมถึงการวิเคราะห์ค่าสีและศึกษาความคงทนของสีต่อแสง การซัก เหงื่อ และการขัดถู โดยใช้สารช่วยย้อม 4 ชนิด คือ สารส้ม น้ำปูนใส เหล็ก และใบยูคาลิปตัสสด ใช้สภาวะการย้อมแบบเติมสารช่วยติดสีก่อนการย้อม ผลการศึกษาพบว่าสีย้อมใบมะยงชิดสดและแห้งสามารถย้อมติดสีเส้นใยไหมและฝ้ายได้ โดยให้เฉดสีที่แตกต่างกันตามคุณสมบัติของสารช่วยย้อม ได้แก่ สีเหลือง น้ำตาล และดำ สีย้อมจากใบสดให้สีที่มีความสว่างกว่าสีย้อมจากใบแห้งในเส้นใยทั้งสองชนิด โดยการย้อมเส้นใยไหมจะได้สีที่สว่างกว่าเส้นใยฝ้าย และการใช้เหล็กเป็นสารช่วยย้อมจะได้สีที่มีความสว่างน้อยที่สุด สีย้อมจากใบมะยงชิดสดและแห้งให้เฉดสีน้ำตาลทั้งในเส้นใยไหมและฝ้าย ยกเว้นเมื่อใช้สารส้มเป็นสารช่วยย้อมด้วยใบสดจะให้เฉดสีเหลือง นอกจากนี้เมื่อใช้เหล็กเป็นสารช่วยย้อมจะให้เฉดสีดำ โดยพบว่า การใช้สีย้อมจากใบสดจะให้เฉดสีดำมากกว่าการใช้สีย้อมจากใบแห้ง ความคงทนของสีต่อแสง การซัก เหงื่อ และการขัดถู อยู่ในระดับยอมรับได้ถึงดี งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าใบมะยงชิดสามารถนำมาใช้เป็นสีย้อมจากธรรมชาติชนิดใหม่และช่วยเพิ่มช่องทางส่งเสริมพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอที่มีมูลค่าได้ต่อไป

References

กรมวิทยาศาสตร์บริการ. (2560). การย้อมสิ่งทอด้วยสีธรรมชาติ. สืบค้นเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2565. เข้าถึงได้

จาก http://siweb1.dss.go.th/repack/fulltext/IR%2041.pdf.

จิตนภา ศิริรักษ์, ชัชฎาภรณ์ พันธ์พิน, สุธินี เกิดเทพ สุพรรณี, ฉายะบุตร ชีวิตา, และสุวรรณ ชวลิต. (2559).

การประยุกต์ใช้สีธรรมชาติจากใบมะม่วงในซิลิโคน. Veridian E-Journal, Science and Technology Silpakorn University, 3(5), 22-31.

ชวนชม. (2550). มะยงชิด มะปรางหวาน ของดีเมืองนครนายก. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2563. เข้าถึงได้จาก http://bot.swu.ac.th/upload/article document/1228385627.pdf.

ชุลีกานต์ สายเนตร. (2560). แทนนิน สารจากธรรมชาติสู่การเป็นสารช่วยให้ติดสีของผ้าภูอัคนี ณ หมู่บ้านเจริญสุข อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 1(2), 67-76.

ถิรวุธ บุญวงศ์, เจนจิรา ชุมภูคำ, และชินวัฒน์ ยัพวัฒนพันธ์. (2560). ผลของสีวัสดุห่อผลต่อคุณภาพผลมะยงชิดพันธุ์ทูลเกล้า.วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 6(3), 214-220.

ประภากร สุคนธมณี. (2560). สีสันจากพันธุ์พฤกษา. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร ฉบับภาษาไทย, 37(3), 183-202.

ผ่องศรี รอดโพธิ์ทอง. (2017). พืชพื้นเมืองสำหรับย้อมผ้าสีดำ. วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์สจล., 25, 163-175.

พรเพ็ญ โชชัย, ระมัด โชชัย, และเมทินี ทวีผล. (2551). การพัฒนาการย้อมสีเส้นด้ายฝ้ายจากสีย้อมธรรมชาติ: กรณีศึกษาการย้อมสี เส้นด้ายฝ้ายจากสีย้อมเปลือกมะพร้าวและเปลือกประดู่ของชุมชนในเขตตำบลนาบ่อคำ อำเภอเมือง จังหวัfกำแพงเพชร. วารสารสักทอง, 14(2), 26-45.

พัทวัฒน์ สีขาว, หนึ่งฤทัย เนื้อไม้หอม, นฤมล พรมลา, ครรชิต ณ วิเชียร, และอรัญญา จุติวิบูลย์สุข. (2022). การศึกษาสารพฤกษเคมีเบื้องต้น ความเป็นพิษเฉียบพลันต่อการระคายเคืองและการกัดกร่อนของผิวหนังในกระต่ายจากสารสกัดน้ำย้อมสีใบมะยงชิด. PSRU Journal of Science and Technology, 7(1), 117-128.

พิมพ์ใจ สีหะนาม, วิมลฉัตร สมนิยาม, และดรุณี มูลโรจน์. (2559). อิทธิพลของขนาดผลต่อคุณภาพของผลมะยงชิดพันธุ์สวัสดี. วารสารแก่นเกษตร, 44(1), 95-104.

ภัทรา ศรีสุโข, ณภัค แสงจันทร์, ธนกฤต ใจสุดา, และกรชนก บุญทร. (2562). การศึกษาสีธรรมชาติจากพันธุ์พืชป่าชายเลน ตำบลบ่อ อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 13(1), 64-73.

ภัทรานิฎชณ์ พิมพ์ประพร. (2558). การศึกษาอิทธิพลของสารช่วยติดสีต่อเฉดสีของสีย้อมธรรมชาติสกัดจากใบหมี่บนเส้นใยไหมย้อมด้วยกระบวนการย้อมแบบดูดซึม. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี, คณะวิศวกรรมศาสตร์, สาขาวิชาสิ่งทอ.

ลักขณา ศิริจำปา. (2561). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจซื้อผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติในเขตอำเภอเมืองจังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารวิชาการคณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 3(6), 7-17.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-08-24

How to Cite

สีขาว พ. ., เนื้อไม้หอม ห. ., พรมลา น. . ., สุคนธภักดี น. ., ณ วิเชียร ค. ., อยู่เพชร เ. ., & จุติวิบูลย์สุข อ. . . (2022). การศึกษาเฉดสีและความคงทนของการย้อมสีธรรมชาติจากใบมะยงชิดบนเส้นใยไหมและฝ้าย. PSRU Journal of Science and Technology, 7(2), 89–102. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/Scipsru/article/view/248468

ฉบับ

บท

บทความวิจัย