ปริมาณฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดพรอพอลิสจากจังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

พรอพอลิสเป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติชนิดหนึ่งที่ได้จากผึ้งและมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่หลากหลาย งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสารประกอบฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีในสารสกัดพรอพอลิส โดยสกัดพรอพอลิสจากจังหวัดน่านด้วยตัวทำละลาย 2 ชนิด คือ เอทานอล 70% และน้ำ นำสารสกัดมาศึกษาปริมาณฟีนอลิกทั้งหมด ฟลาโวนอยด์และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี Folin-Ciocalteu colorimetric assay วิธี Aluminium chloride colorimetric assay และวิธี DPPH radical scavenging assay ตามลำดับ รวมถึงวิเคราะห์สารสำคัญด้วยเทคนิค HPLC-DAD พบว่า ปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมดและปริมาณฟลาโวนอยด์ของสารสกัดเอทานอล (EEP) มีค่าสูงกว่าสารสกัดน้ำ (WEP) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) โดยสารสกัดเอทานอลและสารสกัดน้ำมีปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมด 2.890±0.018 และ 1.849±0.017 มิลลิกรัมสมมูลกรดแกลลิกต่อกรัมพรอพอลิส ตามลำดับ มีปริมาณฟลาโวนอยด์ของสารสกัดเอทานอลและสารสกัดน้ำ 0.616±0.005 และ 0.531±0.007 มิลลิกรัมสมมูลเควอซิตินต่อกรัมพรอพอลิส ตามลำดับ และพบว่า สารสกัดเอทานอล
มีประสิทธิภาพในการต้านอนุมูลอิสระได้มากกว่าสารสกัดน้ำ มีค่า IC₅₀ ของสารสกัดเอทานอลและสารสกัดน้ำเท่ากับ 78.85 และ 246.51 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ การวิเคราะห์สารสำคัญในสารสกัดพรอพอลิสทั้งสองด้วยเทคนิค HPLC-DAD พบสารประกอบหลักที่ยังไม่สามารถระบุชนิดได้ มีค่ารีเทนชันไทม์ 7.1 นาที ซึ่งอาจจะมีฤทธิ์ทางชีวภาพที่สำคัญ จากการศึกษาแสดงให้เห็นว่า สารสกัดพรอพอลิสโดยเฉพาะสารสกัดเอทานอลเป็นแหล่งสารต้านอนุมูลอิสระที่อาจจะนำไปใช้เป็นส่วนประกอบของยา ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และเครื่องสำอางได้