ความชุกชุมของหิ่งห้อย (INSECTA: COLEOPTERA: LAMPYRIDAE) ในป่าชายเลนลุ่มน้ำเวฬุ จังหวัดจันทบุรี
คำสำคัญ:
หิ่งห้อย, ความชุกชุม, ปัจจัยทางกายภาพ, แหล่งอาศัย, ป่าชายเลนลุ่มน้ำเวฬุบทคัดย่อ
การสำรวจความชุกชุมของหิ่งห้อยระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 ถึงเดือนมกราคม พ.ศ. 2562 ในพื้นที่ป่าชายเลนลุ่มน้ำเวฬุ จำนวน 3 สถานีศึกษา สถานีละ 2 ฝั่ง คือ ฝั่งซ้ายและฝั่งขวา นับจำนวนประชากรของหิ่งห้อยตัวเต็มวัยโดยใช้การถ่ายภาพนิ่งของต้นไม้ที่มีหิ่งห้อยเกาะทุกต้นในแต่ละสถานีศึกษาเพื่อหาความชุกชุม และวัดปัจจัยทางกายภาพของแหล่งอาศัยบางประการ ผลการศึกษาไม่พบความแตกต่างของความชุกชุมระหว่างเดือนที่ศึกษา แต่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001) ของแต่ละสถานีศึกษา โดยสถานีที่ 1 ฝั่งซ้าย พบว่าความชุกชุมของหิ่งห้อยเฉลี่ยสูงที่สุด ซึ่งเป็นสถานีที่มีค่าออกซิเจนละลาย (DO) สูง มีอุณหภูมิของน้ำ ค่าความเป็นกรด-เบส (pH) และความเค็มของน้ำ ค่อนข้างต่ำกว่าสถานีอื่น ซึ่งแตกต่างจากสถานีที่ 3 ฝั่งซ้าย ที่มีความชุกชุมเฉลี่ยต่ำที่สุด มีค่า DO ต่ำที่สุด มีอุณหภูมิ ค่า pH และค่าความเค็มของน้ำสูงอีกด้วย แต่อย่างไรก็ตามไม่พบความสัมพันธ์กันระหว่างความชุกชุมกับปัจจัยทางกายภาพบางประการของแหล่งอาศัย
เอกสารอ้างอิง
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. (2552). หิ่งห้อยในป่าชายเลน. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
ทัศนาวลัย อุฑารสกุล, และศิวพันธุ์ ชูอินทร์. (2553ก). การจัดการสิ่งแวดล้อมของสวนผลไม้เพื่อการอนุรักษ์หิ่งห้อยใน อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
ทัศนาวลัย อุฑารสกุล, และศิวพันธุ์ ชูอินทร์. (2553ข). การศึกษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเป็นถิ่นอาศัยของหิ่งห้อยของลำคลองที่อยู่ในบริเวณพื้นที่สวนผลไม้ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม. วารสารวิจัยและพัฒนา, 2, 14-20.
นพรัตน์ พงจันทร์. (2556). ชนิดความชุกชุมและการกะพริบแสงของหิ่งห้อยในป่าชายเลนล่มแม่น้ำเวฬุ จังหวัดจันทบุรี. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, คณะวิทยาศาสตร์, สาขาสัตววิทยา.
ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ. (2537). ราชกิจจานุเบกษา, 111 (ตอนที่ 16 ง), 73-81.
ภัทรวรรณ เลิศสุชาตวนิช. (2548). การประเมินผลกระทบจากการท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ต่อประชากรหิ่งห้อย ณ บ้านโคกเกตุ จังหวัดสมุทรสงคราม. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม (สหสาขาวิชา).
ภูเวียง ประคำมินทร์. (2561). การเข้าสู่ฤดูหนาวของประเทศไทย พ.ศ. 2561. (ประกาศกรมอุตุนิยมวิทยา). กรมอุตุนิยมวิทยา, กรุงเทพฯ.
วันชัย ศักดิ์อุดมไชย. (2561ก). การเข้าสู่ฤดูร้อนของประเทศไทย พ.ศ. 2561. (ประกาศกรมอุตุนิยมวิทยา). กรมอุตุนิยมวิทยา, กรุงเทพฯ.
วันชัย ศักดิ์อุดมไชย. (2561ข). การเริ่มต้นฤดูฝนของประเทศไทย พ.ศ. 2561. (ประกาศกรมอุตุนิยมวิทยา). กรมอุตุนิยมวิทยา, กรุงเทพฯ.
สุทิศา ลุ่มบุตร. (2551). เทคนิคการเพาะเลี้ยงและการพัฒนาสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่เหมาะสมสำหรับหิ่งห้อย Pteroptyx malaccae Gorham. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, คณะสิ่งแวดล้อม, สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม.
อัญชนา ท่านเจริญ. (2552). เรื่องธรรมดา…ที่ไม่ธรรมดาของ“หิ่งห้อย”. กรุงเทพฯ: อักษรสยาม.
Bouchard, P., Bousquet, Y., Davies, A.E., Alonso˗Zarazaga, M. A., Lawrence, J. F., Lyal, C. H. C., ... (2011). Family˗group names in Coleoptera (Insecta). ZooKeys, 88, 1-972.
Jusoh, W. F. A., Ballantyne, L., Lambkin, C. I., Hashim, N. R., & Wahlberg, N. (2018). The firefly genus Pteroptyx Olivier revisited (Coleoptera: Lampyridae: Luciolinae). Zootaxa, 4456(1), 1–71.
Nada, B., Kirton, L. G., Norma-Rashid, Y., Cheng, S., Shahlinney, L. & Phon. C. K. (2012). Mornitoring the fireflies of the Selangor river. In Sasekumar, A. & Chong, V. C. (Eds.), Mangrove and Coastal Environment of Selangor, Malaysia. Kuala Lumpur: University of Malaya.
Prasertkul, T. 2018. Characteristics of Pteroptyx firefly congregations in a human dominated habitat. Journal of Insect Behavior, 31, 436–457.
Roskov, Y., Ower, G., Orrell, T., Nicolson, D., Bailly, N., Kirk, P.M., Bourgoin, T., DeWalt, R. E., Decock, W.,Nieukerken, E. van, Zarucchi, J., & Penev, L., eds. (2019). Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist. Retrieved July, 10, 2020, from http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019
Sriboonlert, A., Swatdipong, A., Wonnapinij, P., E-Kobon, T. & Thancharoen, A. (2015). New Record of Pteroptyx tener Olivier (Coleoptera: Lampyridae: Luciolinae) in Thailand. The Coleopterists Bulletin, 69(2), 332–336.
Suk-ueng, N., Buranapratheprat, A., Gunbua, V., & Leadprathom, N. (2013). Mangrove composition and structure at the Welu Estuary, Khlung District, Chanthaburi Province, Thailand. IOSR Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology, 7(5), 17-24.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและคำสะกดต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PSRU Journal of Science and Technology ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม และ
ผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด
0-5526-7000 Ext. 4100
