การกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพของไม้ต้นในป่าชุมชนบ้านแสงตะวัน จังหวัดสุรินทร์
คำสำคัญ:
ไม้ต้น, การกับเก็บคาร์บอน, ความหลากชนิดของพืช, ป่าชุมชนบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากชนิดและการกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพของไม้ต้น ในป่าชุมชนบ้านแสงตะวัน อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งมีลักษณะเป็นป่าเต็งรัง ขนาดพื้นที่ศึกษาประมาณ 20 ไร่ โดยวางแปลงตัวอย่างขนาด 40 x 40 เมตร จำนวน 2 แปลง ในพื้นที่ป่า จากนั้นสำรวจชนิด วัดขนาดความโตที่เส้นผ่านศูนย์กลางเพียงอก (ตั้งแต่ 4.5 เซนติเมตร ขึ้นไป) และความสูงของไม้ต้น แล้วนำมาคำนวณหาปริมาณมวลชีวภาพด้วยสมการแอลโลเมตรี จากนั้นหาค่าคาร์บอนที่กักเก็บอยู่ในมวลชีวภาพ ผลการวิจัย พบว่า ป่าชุมชนบ้านแสงตะวัน มีความหลากชนิดของไม้ต้นทั้งสิ้น 25 วงศ์ 31 สกุล 35 ชนิด โดยไม้ต้นมีความหนาแน่นเฉลี่ย 263 ต้นต่อไร่ มีพื้นที่หน้าตัดของลำต้นเฉลี่ย 2.896 ตารางเมตรต่อไร่ มีการกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพเฉลี่ย เท่ากับ 12,281.23 กิโลกรัมต่อไร่ และการกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพทั้งพื้นที่ป่า คิดเป็น 245,624.52 กิโลกรัม โดยพืชที่มีการกักเก็บคาร์บอนมากที่สุด ได้แก่ ยางเหียง (Dipterocarpus obtusifolius Teijsm. ex Miq.) ยางกราด (Dipterocarpus intricatus Dyer) และลำดวน (Melodorum fruticosum Lour.) มีปริมาณการสะสมคาร์บอนในมวลชีวภาพเฉลี่ย เท่ากับ 7,839.36 2,393.38 และ 383.71 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ ดังนั้นการวิจัยนี้จึงชี้ให้เห็นว่าไม้ต้นในระบบนิเวศของป่าชุมชนมีบทบาทสำคัญในการกักเก็บคาร์บอนไว้ในเนื้อไม้และมีส่วนช่วยลดภาวะโลกร้อนได้
References
เกษราภรณ์ อุ่นเกิด, พสุธา สุนทรห้าว, และลดาวัลย์ พวงจิตร. (2558). การประเมินมูลค่าคาร์บอนที่กักเก็บในไม้ยืนต้นของป่าชุมชนเขาวง จังหวัดชัยภูมิ. วนศาสตร์, 34(1), 29-38.
จักรพงษ์ ไชยวงศ์, สุนทร คำยอง, นิวัติ อนงค์รักษ์, ประสิทธิ์ วังภคพัฒนวงศ์, และสุภาพ ปารมี. (2563). ลักษณะของดินและการสะสมคาร์บอนในดินที่เกิดจากวัตถุต้นกำเนิดดินต่างกันภายใต้ระบบนิเวศป่าเบญจพรรณ ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเชียงใหม่. PSRU Journal of Science and Technology, 5(1), 41-51.
ชมพูนุช แสนภพ. (2554). การกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพของไม้ต้นในสวนสันติภาพ กรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, ภาควิชาโครงการสหวิทยาการระดับบัณฑิตศึกษา, สาขาการบริหารทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม.
ชิงชัย วิริยะบัญชา. (2546). คู่มือการประมวลชีวภาพของหมู่ไม้. กรุงเทพฯ: ฝ่ายวนวัฒนวิจัยและพฤกษศาสตร์ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.
ชัญษา กันฉิ่ง, ณัฐพงษ์ ฟองมณี, ปาริฉัตร ประพัฒน์, สิทธิศักดิ์ ปิ่นมงคลกุล, เกื้อกูล กุสสลานุภาพ, และบัณฑิตา ใจปินตา. (2559). การกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพของพืชที่มีเนื้อไม้ ป่าชุมชนห้วยข้าวก่ำ อำเภอจุน จังหวัดพะเยา. ใน การประชุมวิชาการการบริหารจัดการความหลากหลายทางชีวภาพแห่งชาติครั้งที่ 3 (น. 89-95). น่าน: สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ.
ฐิตาภรณ์ ภูมิไชย์, จิรวัฒน์ ริยาพันธ์, เฉลิมพล ภูมิไชย์, กรรณิการ์ ธีระวัฒนสุข และกฤษดา สังข์สิงห์. (2555). คุณสมบัติของไม้ยางพาราเพื่อการคัดเลือกพันธุ์ยาง. ยางพารา. 10, 32-47.
ดอกรัก มารอด, และอุทิศ กุฎอินทร์. (2552). นิเวศวิทยาป่าไม้. กรุงเทพฯ: อักษรสยามการพิมพ์.
ถวิกา คำใบ, จรัญ มากน้อย, ปรัชญา ศรีสง่า และประทีป ปัญญาดี. (2562). พลวัตของสังคมพืชและการกักเก็บคาร์บอนของป่าเต็งรังผสมสน ในสวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย. วิจัยนิเวศวิทยาป่าไม้เมืองไทย, 3(1), 28-37.
นาฏสุดา ภูมิจำนงค์. (2547). แหล่งกักเก็บก๊าซเรือนกระจกจากภาคป่าไม้และกิจกรรมการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินภายใต้พิธีสารเกียวโต. ใน การประชุมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทางด้านป่าไม้: ปาไม้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (น. 1-16). กรุงเทพฯ: กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช.
ยุพเยาว์ โตคีรี, น้องนุช สารภี, ดวงตา โนวาเชค, และชวนพิศ จารัตน์. (อยู่ระหว่างการตีพิมพ์). ความหลากหลายทางชีวภาพของไม้ยืนต้นในระบบนิเวศป่าชุมชนจังหวัดสุรินทร์ : กรณีศึกษาป่าชุมชนบ้านแสงตะวัน ตำบลคอโค อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์. วิทยาศาสตร์ คชศาส์น.
ราชันย์ ภู่มา, และสมราน สุดดี. (บรรณาธิการ). (2557). ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันท์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557. กรุงเทพฯ: สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.
วสันต์ จันทร์แดง, ลดาวัลย์ พวงจิตร, และสาพิศ ดิลกสัมพันธ์. (2553). การกักเก็บคาร์บอนของป่าเต็งรังและสวนป่ายูคาลิปตัส ณ สวนป่ามัญจาคีรี จังหวัดขอนแก่น. วนศาสตร์, 29(3), 36-44.
Eckstein, D., Hutfils, M-L, & Winges, M. (2019). Global Climate Risk Index 2019. Berlin: Germanwatch.
Eckstein, D., Künzel, V, Schäfer, L. & Winges, M. (2020). Global Climate Risk Index 2020. Berlin: Germanwatch.
Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2006). IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. Japan: IGES, Hayama.
Khan, M.N.I., Suwa, R., & Hagihara, A. (2007). Carbon and nitrogen pools in a mangrove stand of Kandelia obovata (S.,L.) Yong: vertical distribution in the soil vegetation system. Wetland Ecology Management, 15, 141-153.
Knoema. (2020). Thailand-CO2 emissions. Retrieved May 11, 2020, from https://knoema.com/atlas/Thailand/CO2-emissions.
Ogawa, H., Yoda, K., Ogino, K. & Kira, T. (1965). Comparative ecological studies on three main type of forest vegetation in Thailand II. Plant Biomass, Nature and Life in Southeast Asia, 4, 49-80.
Redondo-Brenes, A. & Montagnini, R. (2006). Growth, productivity, aboveground biomass and carbon sequestration of pure and mixed native tree plantations in the Caribbean lowlands of Costa Rica. Forest Ecology and Management, 232, 168-178.
Ritchie, H. & Roser, M. (2019). CO2 and Greenhouse Gas Emissions. Retrieved May, 12, 2020, from https://ourworldindata.org/co2-and-other-greenhouse-gas-emissions
Timilsina, N., Staudhammer, L.C., Escobedo, J., Escobedo, F. J. & Lawrence, A. (2014). Tree biomass, wood waste yield, and carbon storage changes in an urban forest. Landscape and Urban Planning, 127, 18–27.
Vachnadze, G.S., Tiginashvili, Z.T., Tsereteli, G.V., Aptsiauri, B.N. & Nishnianidze, Q.G. (2016). Carbon stock sequestered from the atmosphere by coniferous forests of Eastern Georgia in conditions of global warming. Agrarian Science, 14(2016), 127-132.
World Meteorological Organization (WMO). (2020). WMO Statement on the State of the Global Climate in 2019. Geneva: World Meteorological Organization.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและคำสะกดต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PSRU Journal of Science and Technology ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม และ
ผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด