การประยุกต์วิธีการหาค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าของชั้นดินเพื่อค้นหาแหล่งน้ำบาดาล
คำสำคัญ:
สภาพต้านทานไฟฟ้า, แหล่งน้ำบาดาล, การสำรวจทางธรณีฟิสิกส์บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยการประยุกต์วิธีการหาค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าของชั้นดินเพื่อหาแหล่งน้ำบาดาล มีวัตถุประสงค์เพื่อทำการสำรวจและประเมินศักยภาพของจุดสำรวจ สำหรับการพัฒนาเป็นแหล่งน้ำบาดาลสำหรับชุมชน โดยการสำรวจทางธรณีฟิสิกส์ จากการนำวิธีการหาค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าของชั้นดินมาทำการวัดและวิเคราะห์จุดสำรวจในพื้นที่หมู่บ้านโสกจานพัฒนา ตำบลมะเกลือเก่า อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา จากนั้นนำข้อมูลมาเปรียบเทียบกับข้อมูลของบ่อน้ำบาดาลในพื้นที่ใกล้เคียง ผลจากข้อมูลทางกายภาพปรากฏว่าข้อมูลบริเวณจุดสำรวจ จำนวน 7 จุด พบว่า เป็นชั้นหินอุ้มน้ำซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลทางธรณีวิทยาเป็นชั้นหินชุดหมวดหินโคกกรวด นอกจากนี้ยังได้สำรวจทางธรณีฟิสิกส์ด้วยวิธีการหาค่าสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบหยั่งลึก พบจุดที่มีแนวโน้มและมีศักยภาพในการพัฒนาเป็นบ่อน้ำบาดาลได้ จำนวน 2 จุด คือ จุด A1 และ A3 โดยมีแนวโน้มที่จะพบน้ำบาดาลที่ระดับความลึก 34.65 และ 39.74 เมตร ตามลำดับ ส่วนจุดสำรวจ A5 มีแนวโน้มพบน้ำบาดาลที่ระดับความลึก 62.5 เมตร ดังนั้นจึงสามารถสรุปได้ว่าบริเวณที่สำรวจมีโอกาสและแนวโน้มในการพบน้ำบาดาลในชั้นหินอุ้มน้ำชุดหินโคกกรวด มีปริมาณน้ำ 2 - 20 ลูกบาศก์เมตรต่อชั่วโมง ที่ระดับความลึกระหว่าง 30 – 90 เมตร ซึ่งน้ำคุณภาพดี
เอกสารอ้างอิง
การประปาส่วนภูมิภาค. (2554). การสำรวจน้ำบาดาลด้วยวิธีวัดความต้านทานไฟฟ้าจำเพาะ. กรุงเทพฯ: การประปาส่วนภูมิภาค.
กิตติชัย วัฒนานิกร. (2526). การสำรวจธรณีฟิสิกส์สำหรับนักธรณีวิทยาและวิศวกร. เชียงใหม่: ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
กรมทรัพยากรน้ำบาดาล. (2551). โครงการสำรวจธรณีฟิสิกส์หมู่บ้านภัยแล้งทั่วประเทศ. กรุงเทพฯ: เอทอป เทคโนโลยี.
กรมทรัพยากรธรณี. (2553). การจำแนกเขตเพื่อการจัดการด้านธรณีวิทยาและทรัพยากรธรณีจังหวัดนครราชสีมา. กรุงเทพฯ: จันวาณิชย์ซีเคียวริตี้พริ้นติ้ง.
กรมทรัพยากรธรณี. (2554). ลำดับชั้นหินของกลุ่มหินโคราช บริเวณขอบตะวันตกของที่ราบสูงโคราช. กรุงเทพฯ: กรมทรัพยากรธรณี.
ดนุพล ตันนโยภาส และคณะ. (2553). การสำรวจความต้านทานไฟฟ้าธรณีในพื้นที่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตหาดใหญ่. ในการประชุมวิชาการทางวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ครั้งที่ 8 (น. 870 – 875). สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ทองเปลว กองจันทร์. (2562). ปรากฏการณ์เอลนีโญและลานีนาในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 21 ตุลาคม 2562, จาก http://kmcenter.rid.go.th/kchydhome/km_hydro/article&id=1.php
ปรียาพร โกษา. (2555). การประเมินศักยภาพแหล่งน้ำผิวดินและแหล่งน้ำบาดาลเพื่อการผลิตประปาชุมชน. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
ปรเมศร์ อมาตยกุล, และเทวินทร์ โจมทา. (2557). อุตุนิยมวิทยาน่ารู้เพื่อการเกษตรจังหวัดนครราชสีมา.กรุงเทพฯ: กรมอุตุนิยมวิทยา.
เพียงตา สาตรักษ์, อภิชาต บุตรพิเศษ, ประดิษฐ์ นูแล, และถนัด สร้อยซา. (2545). การตรวจหาโพรงและชั้นเกลือหินใต้ผิวดินด้วยวิธีวัดความต้านทานไฟฟ้าจำเพาะ. วารสารวิจัย มข., 7(2), 22-32.
เพียงตา สาตรารักษ์, วินิจ ยังมี และสุวิจักขณ์ มีสวัสดิ์. (2549). ค่าความต้านทานไฟฟ้าจำเพาะจริงของชั้นนำบาดาลเค็ม และโพรงใต้ผิวดินในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิจัย มข., 11(1), 4-16.
เพียงตา สาตรักษ์, และสาคร แสงชมภู. (2554). การประยุกต์สำรวจวัดสภาพต้านทานไฟฟ้าแบบ 2 มิติ เพื่อตรวจลักษณะภายในทำนบดินของอ่างเก็บน้ำเพื่อชลประทาน. ขอนแก่น: ภาควิชาเทคโนโลยีธรณี คณะเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2562). ทรัพยากรน้ำ. สืบค้นเมื่อ 21 ตุลาคม 2562, จาก https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet6/envi2/subwater/subwater.htm
ศุภกร กตาธิการกุล, ภรพนา บัวเพชร์, และฉัตร ผลนาค. (2549). การศึกษาขอบเขตน้ำพุร้อน อำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยระเบียบวิธีการตรวจสภาพต้านทานไฟฟ้าทางแนวดิ่ง. วารสารวิทยาศาสตร์ทักษิณ, 3(2), 54-66.
สมยศ วิชชุวลัญช์. (2538). รายงานการสำรวจชั้นน้ำใต้ดินด้วยวิธีวัดสภาพต้านทานทางไฟฟ้า ณ พื้นที่โครงการบริษัท หาดทิพย์ จำกัด ตำบลกำแพงเพชร อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
อัฆพรรค์ วรรณโกมล. (2555). การทำแผนที่น้ำบาดาลด้วยวิธีการสำรวจทางไฟฟ้าในบริเวณพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา (รายงานการวิจัย). นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
Bian H., Liu S., Chu Y., & Cai G. (2019). Estimation of Oil-Contaminated Soils’ Mechanical Characteristics Using Electrical Resistivity. In Zhan L., Chen Y., & Bouazza A. (Eds), Proceedings of the 8th International Congress on Environmental Geotechnics Volume 1 (pp. 645-652). Singapore: Springer.
Nwankwo, L.I., Olasehinde, P.I. & Osundele,O.E. (2013). Application of electrical resistivity survey for groundwater investigation in a Basement rock region: A case study of Akobo – Ibadan, Nigeria. Ethiopian Journal of Environmental Stydies and Management, 6(2), 124–134.
Yoon, G.L. & Park, J.B. (2001). Sensitivity of Leachate and Fine Contents on Electrical Resistivity Variations of Sandy soils. Journal of Hazardous Materials, 84(2-3), 147–161.
Victor O. Umeh, Chukwudi C. Ezeh & Austin C. Okpnkwo. (2014). Groundwater Exploration of Lokpaukwu, Abia State Southeastern Nigeria, Using Electrical Resistivity Method. International Research Journal of Geology and Mining (IRJGM), 4(3), 76–83.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการปรับปรุงแก้ไขตัวอักษรและคำสะกดต่างๆ ที่ไม่ถูกต้อง และต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร PSRU Journal of Science and Technology ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม และ
ผลการพิจารณาคัดเลือกบทความตีพิมพ์ในวารสารให้ถือมติของกองบรรณาธิการเป็นที่สิ้นสุด
