การสะสมทางชีวภาพของโลหะหนักในน้ำ ตะกอนดิน และปลา ในพื้นที่ชุ่มน้ำลำปลายมาศ สำเนาว์ เสาวกูล* กฤติมา กษมาวุฒิ สุริยา อุดด้วง และ ธวัดชัย ธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การปนเปื้อนของโลหะหนักในสิ่งแวดล้อมเป็นปัญหาสำคัญ งานวิจัยนี้จึงมีจุดประสงค์เพื่อวิเคราะห์โลหะหนักในน้ำ ตะกอนดิน และปลาในลำน้ำลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ เก็บตัวอย่างน้ำ ตะกอนดินจำนวน 6 จุดๆ 3 ซ้ำ เก็บตัวอย่างปลา แยกอวัยะต่างๆ ของปลาได้แก่ เนื้อ ลำไส้ และเหงือก ทำการวัดปริมาณโลหะหนักได้แก่ สังกะสี ทองแดง แคดเมียม และตะกั่ว และเปรียบเทียบปริมาณโลหะหนักในส่วนต่างๆ ของปลา จากการศึกษาพบปริมาณความเข้นข้นของสังกะสี ทองแดง แคดเมียม และตะกั่ว ในน้ำมีค่าตั้งแต่ 0.001-4.72 มก./ล. 0.0001-6.35 มก./ล. 0.0003-0.018 มก./ล. และ 0.005-7.07 มก./ล. ตามลำดับ ในตะกอนดินมีค่าตั้งแต่ 1.98-19.44 มก./กก. 0.004-1.62 มก./กก. 1.01-1.77 มก./กก. และ 3.68-14.22 มก./กก. ตามลำดับ โดยมีปริมาณโลหะหนักในน้ำมีค่าเกินเกณฑ์มาตรฐานกำหนดยกเว้นแคดเมียม ในขณะที่โลหะหนักทั้ง 4 ชนิด ในดินตะกอนมีค่าไม่เกินเกณฑ์มาตรฐาน ปริมาณการสะสมของโลหะหนักในอวัยวะส่วนต่างๆ ของปลาเรียงจากมากไปหาน้อย ได้แก่ สังกะสีและทองแดงพบใน เหงือก>ทางเดินอาหาร>เนื้อ แคดเมียมและตะกั่วพบใน ทางเดินอาหาร>เหงือก>เนื้อ และพบว่าเนื้อของปลาทุกชนิดมีการสะสมโลหะหนักแคดเมียมและตะกั่วเกินเกณฑ์มาตรฐานกำหนด ส่วนค่าการสะสมทางชีวภาพของโลหะหนักในปลา พบว่ามีค่าเรียงลำดับจากมากไปน้อยคือ แคดเมียม>สังกะสี>ตะกั่ว>ทองแดง
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารนวัตกรรมวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนถือเป็นกรรมสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ห้ามผู้ใดนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นแต่จะได้รับอนุญาตอย่างเป็นลายลักษณ์อักษรจากคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสวนดุสิต นอกจากนี้ เนื้อหาที่ปรากฎในบทความเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากเทคนิคการพิมพ์
References
ธวัดชัย ธานี พนิดา พันธ์สมบัติ อรุณรัตน์ ฉวีราช รุ่งลาวัลย์ สุดมูล และสำเนาว์ เสาวกูล. 2560. การสะสมโลหะหนักในน้ำ ดินตะกอน และปลา ในลำน้ำมูล. วารสารวิจัยเทคโนโลยีการประมง, 11(1), 82–92
Chi, Q., Zhu, G. and Langdon, A. (2007). Bioaccumulation of heavy metals in fishes from Taihu Lake, China. Journal of Environmental Sciences, 19(12), 1500–1504.
Crookes, M. and Brooke, B. (2011). Estimation of fish bioconcentration factor (BCF) from depuration data. UK, Environment Agency.
Dural, M., Goksu, M. Z. L. and Ozak, A. A. (2007). Investigation of heavy metal levels in economically important fish species captured from the Tuzla lagoon. Food Chemistry, 102(1), 415–421.
Keepax, R. E., Moyes, L. N., and Livens, F. R. (2011). Speciation of heavy metals and radioisotopes. In: Environmental and Ecological Chemistry vol II. Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS). available from http://www.eolss.net/SampleChapters/C06/E6-13-03-05.pdf
Manahan, S. E. (1992). Toxicological chemistry. 2nd ed. USA, Lewis Publishers, INC.
Ministry of Natural Resources and Environment, Thailand. (1994). Announcement of National Environment Committee No. 8. Standard level on water surface quality. [In Thai]
Ministry of Natural Resources and Environment, Thailand. (2004). Announcement of National Environment Committee No. 25. Standard level on soil quality. [In Thai]
Ministry of Public Health, Thailand. (1986). Announcement of Ministry of Public Health No. 98. Standard Level on Contaminants in Foods. [In Thai]
Modaihsh, A. S., Al-Swailem, M. S. and Mahjoub, M. O. (2004). Heavy metals content of commercial inorganic fertilizers used in the Kingdom of Saudi Arabia. Agricultural and Marine Sciences, 9(1), 21–25.
Official Journal of the European Union (EU). (2006). Commission Regulation (EC) No 881/2006 of 19 December 2006, setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs. L 364, 5–24.
Rajkowska, M. and Protasowicki, M. (2013). Distribution of metals (Fe, Mn, Zn, Cu) in fish tissues in two lakes of different trophy in Northwestern Poland. Environmental Monitoring and Assessment, 185(4), 3493–3502.
Rashed, M. N. (2001). Monitoring of environmental heavy metals in fish from Nasser Lake. Environment International, 27(1), 27–33.
Rauf, A., Javed, M. and Ubaidullah, M. (2009). Heavy metal levels in three major carps (Catla catla, Labeo rohita and Cirrhina mrigala) from the River Ravi, Pakistan. Pakistan Veterinary Journal, 29(1), 24–26.
Tanee, T., Chaveerach, A., Narong, C., Pimjai, M., Punsombut, P. and Sudmoon, R. (2013). Bioaccumulation of heavy metals in fish from the Chi River, Maha Sarakham Province, Thailand. International Journal of Biosciences, 3(8), 159–167.
Terra, B. F., Araújo, F. G., Calza, C. F., Lopes, R. T. and Teixeira, T. P. (2008). Heavy metal in tissues of three fish species from different trophic levels in a tropical Brazilian river. Water, Air, and Soil Pollution, 187(1), 275–284.
Yousafzai, A. M., Chivers, D. P., Khan, A. R., Ahmad, I. and Siraj, M. (2010). Comparison of heavy metals burden in two freshwater fishes Wallago attu and Labeo dyocheilus with regard to their feeding habits in natural ecosystem. Pakistan Journal of Zoology, 42(5), 537–554