The การศึกษาแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพที่มีผลต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในช่วงภาวะโรคระบาดโควิด 19
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ (Health Belief Model) กับพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนในการป้องกันการติดเชื้อในช่วงภาวะโรคระบาด COVID-19 และเพื่อเสนอแนะแนวทางมาตรการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ
วิธีการวิจัย: การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional descriptive study) ในประชากรที่มีช่วงอายุระหว่าง 18 – 60 ปี ที่อาศัยในพื้นที่ หมู่ 2 ตำบลหมื่นไวย อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา สุ่มตัวอย่างแบบใช้ความน่าจะเป็น โดยใช้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 272 คน ด้วยการเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามออนไลน์ แบ่งเป็น 9 ส่วน มีค่า Cronbach’s alpha มากกว่า 0.7 วิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้ Multiple linear regression
ผลการวิจัย: พบว่า ตัวแปรเพศหญิงและตัวแปรตนเอง บทบาทในการแจ้งข้อมูลข่าวสาร คำแนะนำ หรือข้อปฏิบัติในการป้องกันการติดเชื้อโรค) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันการติดเชื้อในช่วงภาวะโรคระบาด COVID 19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.042) ตัวแปรเพศหญิงและตัวแปรการรับรู้ความสามารถของตนเองมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันการติดเชื้อในช่วงภาวะโรคระบาด COVID 19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.019) ตัวแปรเพศหญิงและตัวแปรแนวปฏิบัติของสังคมมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันการติดเชื้อในช่วงภาวะโรคระบาด COVID 19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.007) ตัวแปรการมีสุขภาพที่ดีและตัวแปรแนวปฏิบัติของสังคมมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันการติดเชื้อในช่วงภาวะโรคระบาด COVID 19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.039)
ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัย คือ ควรจัดกิจกรรม หรือประชาสัมพันธ์พฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันการติดเชื้อในช่วงภาวะโรคระบาด COVID 19 ให้กับประชาชนในกลุ่มเพศชาย และกลุ่มที่มีสุขภาพไม่ดี เพื่อให้เพศชายและกลุ่มที่มีสุขภาพไม่ดี ได้มีความตระหนักและมีพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันโรคที่ดีขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมการปกครอง. (2563). สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร. สืบค้นเมื่อ 15 มกราคม 2563, จากเว็บไซต์: https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statMONTH/statmonth/#/mainpage
กรมควบคุมโรค. (2020). โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID - 19). สืบค้นเมื่อ 3 ตุลาคม 2563, จากเว็บไซต์: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/info.php
เกษริน อุบลวงศ์ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อด้านสุขภาพกับพฤติกรรมป้องกันโรคสมองเสื่อมของผู้สูงอายุโรคความดันโลหิตสูง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ, 33(2), 14-24.
คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2563). Behavioral Insights ของครัวเรือนไทยภายใต้สถานการณ์ COVID-19. สืบค้นเมื่อ 3 ตุลาคม 2563, จากเว็บไซต์: https://www.tcijthai.com/ news/2020/4/watch/10142
จิตรลดา บุตรงามดี. (2564). สภาวะสุขภาพและปัจจัยที่ส่งผลต่อสภาวะสุขภาพในพนักงานรักษาความสะอาดในเขตลาดพร้าว กรุงเทพมหานคร. วารสารโรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์, 17(1), 65-83.
ปฐมาภรณ์ อุดานนท์, พเยาวดี แอบไธสง และบารเมษฐ์ ภิราล้ำ. (2566). การรับรู้ข่าวสารและพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด 19 หลังการเปลี่ยนผ่านเป็นโรคประจำถิ่นของประชาชนในจังหวัดนครพนม. วารสารวิจัยและพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ, 4(1), 127-138.
ปิยะนันท์ เรือนคำ, สุคนธา คงศีล, สุขุม เจียมตน, ยุวนุช สัตยสมบูรณ์ และเพ็ญพักตร์ อุทิศ. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชากรผู้ใหญ่: กรณีศึกษาเขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 31(2), 247-259.
ภานุมาศ สุขขัง. (2567). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 หลังประกาศเป็นโรคประจำถิ่น
ในประชาชน อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา. สืบค้นเมื่อ 18 ธันวาคม 2567, จากเว็บไซต์: https://www.skho.moph.go.th/oa/uploads/research-26.pdf
ภัทรพรรณ ทำดี. (2564). มองรอบทิศกับชีวิตและสุขภาพของผู้หญิง: แนวทางในการส่งเสริมการเข้าถึงบริการสุขภาพ. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 47(2), 7-29.
Adalja, A. A., Toner, E., & Inglesby, T. V. (2020). Priorities for the US Health Community Responding to
COVID-19. JAMA, 323(14), 1343-1344.
Bao, Y., Sun, Y., Meng, S., Shi, J., & Lu, L. (2020). 2019-nCoV epidemic: address mental health care to empower society. THE LANCET, 395(10224), E37 – E38.
Becker, M. H. (1974). The health belief model and sick role behavior. Thorofare, NJ: Charles B. Slack.
Champion, V. L., & Skinner, C. S. (2008). The health belief model. San Francisco: Jossey-Bass.
Cherif, A., Barley, K., & Hurtado, M. (2016). Homo-psychologicus: Reactionary behavioral aspects of epidemics. Epidemics, 14(2016), 45 – 53.
Conner, M., & Norman, P. (2005). Predicting health behavior. Maidenhead: Open University Press.
Durham, D. P., & Casman, E. A. (2012). Incorporating individual health-protective decisions into disease transmission models: a mathematical framework. Journal of the Royal Society, Interface, 9(68), 562–570.
Glanz, K., Rimer, B., & Viswanath, K. (2008). Health behavior and health education. NJ: John Wiley & Sons.
Green, E. C., & Murphy, E. (2014). Health Belief Model. In The Wiley Blackwell Encyclopedia of Health, Illness, Behavior, and Society. Retrieved 3 October 2020, form https://doi.org/10.1002/9781118410868.wbehibs410
Hall, K.S. (2012). The Health Belief Model can guide modern contraceptive behavior research and practice. J Midwifery Womens Health, 57(1), 74– 81.
Henshaw, E. J., Freedman-doan, C. R., & Michigan, E. (2009). Conceptualizing mental health care utilization using the Health Belief Model. Clinical Psychology: Science and Practice, 16(4), 420–439.
Kwok, K. O., Li, K. K., Chan, H. H. H., Yi, Y. Y., Tang, A., Wei, W. I., & Wong, S. Y. S. (2020). Community Responses during Early Phase of COVID-19 Epidemic, Hong Kong. Emerging Infectious Diseases, 26(7), 1575–1579.
Lau, J. T., Yang, X., Tsui, H Y., & Pang, E. (2004). SARS related preventive and risk behaviours practised by Hong Kong-mainland China cross border travellers during the outbreak of the SARS epidemic in Hong Kong. Journal of Epidemiol Community Health, 58(12), 988 – 996.
Mo, P. K., Wong, C. H., & Lam, E. H. (2019). Can the Health Belief Model and moral responsibility explain influenza vaccination uptake among nurses. Journal of advanced nursing, 75(6), 1188 – 1206.
Riou, J., & Althaus, C. L. (2020). Pattern of early human-to-human transmission of Wuhan 2019 novel coronavirus (2019-nCoV), December 2019 to January 2020. Euro Surveillance, 25(4), 1-5.
Rosenstock, I. M. (1974). Historical origins of the health belief model. Health Education Monographs, 2(4), 328 – 335.
Rosenstock, I. M., Strecher, V. J., & Becker, M. H. (1988). Social learning theory and the health belief model. Health education quarterly, 15(2), 175 – 183.
Weston, D., Hauck, K., & Amlôt, R. (2018). Infection prevention behaviour and infectious disease modelling:
a review of the literature and recommendations for the future. BMC public health, 18(1), 1-16.
World Health Organization. (2019). Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public. Retrieved
October 2020, form https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
World Health Organization (WHO). (2020). Rational use of personal protective equipment for coronavirus disease 2019 (COVID-19). Retrieved 3 October 2020, form https://iris.who.int/bitstream/handle/ 10665/331215/WHO-2019-nCov-IPCPPE_use-2020.1-eng.pdf
Xu, J. & Peng, Z. (2015). People at Risk of Influenza Pandemics: The Evolution of Perception and Behavior. PLOS ONE, 10(12), 1-14.
