ภาวะโภชนาการและผลการสร้างเทคนิคเพื่อให้นักเรียนบริโภคผักและผลไม้เพิ่มขึ้น: กรณีศึกษาโรงเรียนประถมศึกษาในจังหวัดนครราชสีมา

Main Article Content

ภัษภิษิจฐ์ พลศรีประดิษฐ์
ฐิติมา ระย้าเพ็ขร

บทคัดย่อ

        วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินภาวะโภชนาการ และศึกษาผลการนำกลวิธีหรือเทคนิคไปใช้ในการส่งเสริมการบริโภคผักและผลไม้เพิ่มขึ้นในมื้อกลางวัน


        วิธีการวิจัย: เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม กลุ่มเป้าหมายเป็นนักเรียนชั้นอนุบาลถึงชั้นประถมศึกษา ประจำปีการศึกษา 2565 ทั้งหมด 84 คน เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ (1) เครื่องชั่งน้ำหนัก และ เครื่องวัดส่วนสูง สำหรับประเมินภาวะโภชนาการ (2) แบบประเมินพฤติกรรมการบริโภคผักและผลไม้ของนักเรียน และ (3) กระบวนการ AICE เพื่อสร้างการมีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงวิเคราะห์ ได้แก่ Fisher’s exact test


          ผลการวิจัย: พบว่านักเรียนทั้งหมดมีอายุเฉลี่ย 9 ปี ส่วนใหญ่มีภาวะโภชนาการก่อนและหลังวิจัย ดังนี้     อยู่ในเกณฑ์ปกติเท่ากับร้อยละ 73.8 และ ร้อยละ 76.2 มีภาวะอ้วนร้อยละ 13.1 และร้อยละ 11.9 อยู่ในเกณฑ์ผอมร้อยละ 10.7 และร้อยละ 9.5 และ มีภาวะเตี้ยร้อยละ 2.4 ทั้งก่อนและหลังวิจัย ด้านการบริโภคผักและผลไม้ พบว่า ก่อนวิจัยร้อยละ 48.8 ไม่บริโภคร้อยละ 38.1 บริโภคแต่ไม่เพียงพอ และร้อยละ 13.1 ที่บริโภคอย่างเพียงพอ หลังจากสร้างเทคนิคทั้งหมด 9 เทคนิค เพื่อส่งเสริมให้บริโภคเพิ่มขึ้น พบว่า มีอัตรานักเรียนที่ไม่บริโภคผักและผลไม้ลดลงเหลือเพียงร้อยละ 33.3 อัตราการบริโภคแต่ไม่เพียงพอเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 50.0 รวมถึงการบริโภคอย่างเพียงพอเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 16.7 อย่างไรก็ตาม การบริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ยังไม่มีความแตกต่างเมื่อนำมาเปรียบเทียบผลในเชิงสถิติการวิเคราะห์

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พลศรีประดิษฐ์ ภ., & ระย้าเพ็ขร ฐ. (2023). ภาวะโภชนาการและผลการสร้างเทคนิคเพื่อให้นักเรียนบริโภคผักและผลไม้เพิ่มขึ้น: กรณีศึกษาโรงเรียนประถมศึกษาในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารมหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล, 36(2), 34–53. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/vujournal/article/view/252455
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

จักรพันธ์ เพ็ชรภูมิ. (2562). พฤติกรรมสุขภาพ แนวคิด ทฤษฎีและการประยุกต์ใช้. พิมพ์ครั้งที่3. พิษณุโลก: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยนเรศวร. สืบค้น 4 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://www.nupress.grad.nu.ac.th/shop/wp-content/uploads/2017/07 /พฤติกรรมสุขภาพ.pdf

ดวงใจ ลิมตโสภณ, สุทธดา ตั้งอยู่ดี. (2564). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมการบริโภคผักผลไม้ต่อความรู้พฤติกรรมและปริมาณการบริโภคผักผลไม้ และภาวะโภชนาการของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาตอนปลายโรงเรียนสังกัดสำนักการศึกษาพื้นฐาน กรุงเทพมหานคร. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 29(3), 41-53.

ปาณัสม์ สุบงกช, สมบูรณ์ จิระสถิตย์, ณัฐกฤตา ศิริโสภณ, สมบัติ อ่อนศิริ, อลิสา นิติธรรม. (2562). ประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักเรียนที่มีภาวะโภชนาการเกินเกณฑ์มาตรฐานในระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลายโรงเรียนวัดกลางคลองสี่ จังหวัดปทุมธานี. วารสารสุขศึกษา พลศึกษา และสันทนาการ, 45(2), 100-110.

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2562). รายงานการติดตามพฤติกรรมการกินผักและผลไม้ของคนไทย ปี 2561. สืบค้น 4 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://dol.thaihealth.or.th/ Media/Pdfview/7c49dbf6-55fd-ea11-80ec-00155d09b41f)

สาธิต เมืองสมบูรณ์, ทวีศักดิ์ เตชะเกรียงไกร, พรทิพย์ พสุกมลเศรษฐ์, และคณะ. (2562). ผลของตำรับอาหารไทยมื้อกลางวันที่มีต่อภาวะโภชนาการของเด็กวัยเรียน: กรณีศึกษาโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครนายก. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี, 13(1), 284-301.

สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2564). รายงานผลการวิเคราะห์ตามตัวชี้วัด 1.11ร้อยละของเด็กอายุ 6-14 ปี สูงดีสมส่วน รอบ 5 เดือนแรก ปี 2564. สืบค้น 4 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://nutrition2.anamai.moph.go.th/ web-pload/6x22caac0452648c8dd 1f534819ba2f16c/filecenter/file/doc/ 2564-1.11.pdf.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา. (2564). รายงานอนามัยโรงเรียน ปี 2564. สืบค้น 5 กุมภาพันธ์2564, จาก https://nma.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report_student.php?cat_id=67f8b1657bc8c796274fb9b6ad5a701d&id=76830adec6c892ee56a56938208d1460

สุชาดา พิชัยธรรม, ยุวยงค์ จันทรวิจิตร, อุมาพร ห่านรุ่งชโรทร. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยครอบครัวและรูปแบบการอบรมเลี้ยงดูของผู้ปกครองกับภาวะโภชนาการของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 - 6 ของโรงเรียนสังกัดสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. พยาบาลสาร, 47(4). 88-99.

ศูนย์พัฒนาองค์ความรู้ด้านกิจกรรมทางกายประเทศไทย (ทีแพค) สถาบันวิจัยประชากรและสังคมมหาวิทยาลัยมหิดล. (2564). ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมกิจกรรมทางกายในประเทศไทย. สืบค้น 5 กุมภาพันธ์ 2564, จากhttps://dol.thaihealth.or.th/Media/Pdfview/2bd3c898-1898-eb11-80ec-00155d09b41f)

Poelman, Astrid A. M., Cochet-Broch, M., Wiggins, B., McCrea, R., Heffernan, J. E., Beelen, J., and Cox, D. N. (2020). Effect of Experiential Vegetable Education Program on Mediating Factors of Vegetable Consumption in Australian Primary School Students: A Cluster-Randomized Controlled Trial. สืบค้น 5 กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://www.mdpi.com/2072-6643/12/8/2343.

Ndagire, C. T., Muyonga, J. H., & Nakimbugwe, D. (2020). Fruit and vegetable consumption, leisure-time physical activity, and sedentary behavior among children and adolescent students in Uganda. สืบค้น 5 กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/fsn3.883.

Cohen, J. F. W., Hecht, A. A., Hager, E. R., Turner, L., Burkholder, K., and Schwartz, M. B. (2020). Strategies to Improve School Meal Consumption: A Systematic Review. สืบค้น 5 กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://www.mdpi.com/ 2072-6643/13/10/3520.

Sukanya Buasri, Kamoltrip Thipsungwan, Anong Suntranon. (2020). Food Consumption Behaviors, Fruits and Vegetables Among School-aged Children in Chiang Rai Province. Nursing Journal, 47(2). 24-36.