การดื้อต่อยาปฏิชีวนะของแบคทีเรียกลุ่มโคลิฟอร์ม ที่แยกได้จากน้ำจากสิ่งแวดล้อม

Abstract

การวิจัยเชิงสำรวจนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจหาการดื้อต่อยาปฏิชีวนะของแบคทีเรียกลุ่ม โคลิฟอร์มที่แยกได้จากน้ำจากสิ่งแวดล้อม 3 แหล่ง คือ แม่น้ำเจ้าพระยา น้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม และน้ำเสียจากชุมชน รวม 30 ตัวอย่าง (แหล่งละ 10 ตัวอย่าง) โดยทำการเพาะเลี้ยงเชื้อและแยกโคโลนีของแบคทีเรียกลุ่มโคลิฟอร์ม แหล่งละ 100 ไอโซเลท รวม 300 ไอโซเลท พบ Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Enterobacter cloacae, Klebsiella oxytoca และ Citrobacter freundii ร้อยละ 76.7, 16.7, 3.7, 2.3 และ 0.7 ตามลำดับ ผลการทดสอบการดื้อต่อยาปฏิชีวนะ 18 ชนิด โดยวิธี disk diffusion พบแบคทีเรียดื้อต่อยาอย่างน้อย 1 ชนิด ร้อยละ 80.7 โดยดื้อต่อยา Ampicillin มากที่สุด ร้อยละ 64.3 และพบดื้อต่อยาแบบ multidrug-resistance (MDR) ร้อยละ 38.3 และพบมีการดื้อต่อยาแตกต่างกันตามชนิดของแหล่งน้ำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p≤0.05) โดยพบแบคทีเรียที่แยกจากน้ำเสียในโรงงานอุตสาหกรรมดื้อต่อยามากที่สุด ทั้งนี้ตรวจพบทุกไอโซเลทไวต่อ  ยากลุ่ม Cephalosporins รุ่นที่ 4 กลุ่ม Carbapenems และ Amikacin ผลจากการศึกษานี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการเฝ้าระวังแบคทีเรียดื้อยา ตลอดจนเป็นเครื่องชี้วัดการใช้ยาต้านจุลชีพที่ไม่เหมาะสมจนเกิดการปนเปื้อนออกสู่สิ่งแวดล้อม