รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวาน ในเขตชุมชนโพรงมะเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเชื่อด้านสุขภาพและพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ เพื่อนำเสนอรูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยเบาหวานในเขตชุมชนโพรงมะเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม การดำเนินการวิจัยมี 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพและความเชื่อด้านสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวาน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในเขตตำบลโพรงมะเดื่อ จำนวน 224 คน รวบรวมข้อมูลโดยแบบสอบถาม ขั้นตอนที่ 2 เป็นการพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยเบาหวาน กลุ่มตัวอย่างจำนวน 10 คน ประกอบด้วย ตัวแทนเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) จำนวน 2 คน ตัวแทนผู้นำชุมชนจำนวน 1 คน ตัวแทนจากเทศบาลตำบลจำนวน 1 คน ตัวแทนครูจากโรงเรียนในพื้นที่จำนวน 1 คน ตัวแทนพระจากวัดในพื้นที่จำนวน 1 รูป และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) จำนวน 4 คน ได้ร่วมกันพัฒนาแผนโดยใช้ข้อมูลที่ได้จากขั้นตอนที่ 1

ผลการศึกษาพบว่า พฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพและความเชื่อด้านสุขภาพของกลุ่มตัวอย่าง โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง สำหรับรูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยเบาหวาน ประกอบด้วยกิจกรรมการพัฒนาศักยภาพแกนนำชุมชน การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของผู้ป่วยเบาหวานในชุมชน การพัฒนาความรู้ของผู้ป่วยเบาหวานเรื่องอาหารการออกกำลังกาย การใช้ยา การป้องกันภาวะแทรกซ้อนการจัดการความเครียด และการดูแลเท้า กิจกรรมดังกล่าวใช้ระยะเวลาทั้งสิ้น 12 สัปดาห์ งานวิจัยครั้งนี้สามารถนำไปเป็นแนวทางการพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยเบาหวานในเขตชุมชนโพรงมะเดื่อ โดยเน้นการสร้างการรับรู้ประโยชน์ของพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพด้านการควบคุมอาหาร การใช้ยาและการพบแพทย์ รวมถึงการดูแลเท้า การรับรู้ความรุนแรงของโรคเบาหวาน และลดการรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ