เครือข่ายการวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพ วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น

Abstract

 ในประชาคมอาเซียน (ASEAN community) ประเทศไทยเป็นเสมือนไข่แดงในเชิงภูมิศาสตร์และภูมินิเวศเพราะมีประเทศสมาชิกที่อยู่บนผืนแผ่นดินล้อมรอบถึง 5 ประเทศ (เมียนมาร์ ลาว เขมรเวียดนาม และมาเลเซีย) และที่เป็นเกาะเล็กใหญ่รวม 4 ประเทศ (สิงคโปร์ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และบรูไน) ประเทศเหล่านี้มีประวัติศาสตร์ยาวนานด้านการเมืองการปกครอง (สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, 2558) และด้านธรรมชาติวิทยาที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงตามสภาพสิ่งแวดล้อมของแต่ละพื้นที่และมีความหลากหลายทางวัฒนธรรมตามวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ต่าง ๆ กัน (วิสุทธิ์, 2548) โดยเฉพาะวัฒนธรรมของผู้คนบนผืนแผ่นดินประชาคมอาเซียนที่อิงกับดินน้ำและป่า อารยธรรมของชาวอาเซียนเหล่านี้มีมานานนับพันนับหมื่นปีตามวิถีสายน้ำของแม่น้ำโขงที่มีความยาวประมาณ 4,800 กิโลเมตร   ซึ่งเป็นเสมือนเส้นเลือดใหญ่ของอาเซียนที่ไหลผ่าน 5 ประเทศ คือ เมียนมาร์ ลาว ไทย กัมพูชา และเวียดนาม แม่น้ำโขงได้หล่อเลี้ยงชีวิตของผู้คนในย่านนี้จนเป็นชีววิถี “สายน้ำ-สายชีวิต-สายวัฒนธรรม” ซึ่งเป็นรากเหง้าสำคัญของความหลากหลายทางวัฒนธรรมและสังคมที่เชื่อมโยงสัมพันธ์เกี่ยวข้องกันอย่างกลมกลืนของผู้คนในภูมิภาคนี้อย่างแท้จริง