การศึกษาสภาพและปัญหาการเช่าซื้อเพื่อการพัฒนาและปรับปรุง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ลักษณะเช่าซื้อ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการเช่าซื้อเพื่อพัฒนาและปรับปรุงประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะเช่าซื้อ โดยมุ่งศึกษาถึงสภาพและปัญหาการเช่าซื้อด้านสัญญาในปัจจุบันที่มีเงื่อนไขไม่เป็นธรรม เป็นแนวทางการพัฒนาปรับปรุงกฎหมายและหลักเกณฑ์การทำสัญญาเช่าซื้อให้มีความเหมาะสมและเป็นธรรมแก่ผู้บริโภค เป็นการวิจัยเอกสาร (Documentary Research) การวิเคราะห์กฎหมาย เอกสารทางวิชาการ คำพิพากษาฎีกา และเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง และวิจัยเชิงปริมาณ ใช้กลุ่มตัวอย่างแบ่งเป็นกลุ่มผู้เช่าซื้อและกลุ่มผู้ให้เช่าซื้อจำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้สำหรับการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย (Descriptive Statistics) แจกแจงความถี่ และค่าร้อยละ (Percentage) เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับปัญหาของการเช่าซื้อให้ทราบถึงประเด็นทางกฎหมายปัญหาและอุปสรรค วิธีการแก้ไขข้อพิพาทที่เกิดขึ้นและประสิทธิภาพของกฎหมายในการให้ความคุ้มครองผู้เช่าซื้อ เพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุงประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะเช่าซื้อ อันจะเป็นมาตรการและกลไกทางกฎหมายที่รัดกุมและสามารถควบคุมการประกอบการของผู้ให้สินเชื่อได้เป็นอย่างดี ตลอดจนให้ความคุ้มครองแก่ผู้บริโภคอย่างเป็นรูปธรรมและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ผลการวิจัยพบว่า 1) ความคิดเห็นของผู้เช่าซื้อต่อการเช่าซื้อ จากการศึกษาโดยภาพรวมสรุปได้ว่าสัญญาเช่าซื้อที่ทำกับผู้ให้เช่าซื้อนั้นยังไม่ถูกต้องและเป็นธรรมต่อผู้เช่าซื้อซึ่งเป็นผู้บริโภค 2) ความคิดเห็นของผู้ให้เช่าซื้อต่อการเช่าซื้อ จากการศึกษาโดยภาพรวมสรุปได้ว่าสัญญาเช่าซื้อเป็นสัญญาที่จัดทำโดยฝ่ายผู้ให้เช่าซื้อที่ทำกับผู้เช่าซื้อนั้นมีความถูกต้องและมีความเหมาะสมแก่การทำธุรกรรมเช่าซื้อ ความเห็นของผู้เช่าซื้อและผู้ให้เช่าซื้อมีความเห็นไม่สอดคล้องกัน เนื่องจากรูปแบบการทำธุรกรรมเช่าซื้อในปัจจุบัน มิได้อยู่บนพื้นฐานของการเช่าทรัพย์ดังเช่นที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และไม่สอดคล้องกับลักษณะธุรกรรมเช่าซื้อที่เกิดขึ้นในทางปฏิบัติ ความแตกต่างและความไม่เท่าเทียมกันระหว่างผู้เช่าซื้อกับผู้ให้เช่าซื้อ ซึ่งเป็นผลมาจากอิทธิพลของฝ่ายผู้ให้เช่าซื้อที่มีความเข้มแข็งในทางเศรษฐกิจที่เหนือกว่า เป็นผู้กำหนดเนื้อหาและเงื่อนไขของสัญญาเช่าซื้อแต่เพียงฝ่ายเดียว จึงทำให้การบังคับใช้กฎหมายไม่สามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น จึงเป็นแนวทางเสนอแนะในการพัฒนาและปรับปรุงบทบัญญัติประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะเช่าซื้อ เพื่อให้มีความทันสมัย เหมาะสม เป็นธรรมและแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง