ภาวะเสี่ยงและความรู้เกี่ยวกับอาการเตือนของภาวะฉุกเฉิน ทางโรคหลอดเลือดสมอง

Abstract

การศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา (descriptive research) ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาวะเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองของสมาชิกในครอบครัวที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปี ขึ้นไป และเพื่อศึกษาความรู้เกี่ยวกับอาการเตือนของภาวะฉุกเฉินทางโรคหลอดเลือดสมองของประชาชนที่อาศัยในตำบลสันผีเสื้อ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ โดยบูรณาการกับการเรียนการสอนในรายวิชาปฏิบัติการพยาบาลครอบครัวชุมชน 1 เก็บข้อมูลโดยใช้แบบประเมินภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง Stroke Risk Score Card ของ National Stroke Association แบบสอบถามข้อมูลทั่วไปและแนวคำถามเกี่ยวกับอาการเตือนของภาวะฉุกเฉินทางโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่การสังเกตอาการเตือนภาวะฉุกเฉินทางโรคหลอดเลือดสมอง ( FAST) หน้าเบี้ยว  แขนตก พูดไม่ชัด โทร 1669 ของสมาชิกในครอบครัวที่มีอายุ ตั้งแต่ 15 ปี ที่เป็นครอบครัวกรณีศึกษาของนักศึกษาที่ฝึกรายวิชาปฏิบัติการพยาบาลครอบครัวชุมชน 1  จำนวน 78 ครอบครัวใน 9 หมู่บ้าน อาศัยอยู่ในตำบลสันผีเสื้อ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ในเดือนตุลาคม 2556 - เมษายน  2557 ผลจาการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างจำนวน 294 ราย มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองโดยอยู่ในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงมาก ร้อยละ 20.4 (n=60)  อยู่ในกลุ่มที่ต้องเฝ้าระวัง ร้อยละ 16 (n=47) และ อยู่ในกลุ่มที่มีภาวะเสี่ยงน้อย ร้อยละ 63.6 (n=187) นอกจากนี้ในด้านความรู้ กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 85.7 (n=252) ไม่ทราบอาการเตือนที่แสดงถึงภาวะฉุกเฉินทางโรคหลอดเลือดสมอง และ ร้อยละ 91.8 (n=270) ไม่เคยได้รับความรู้เกี่ยวกับอาการแสดงภาวะฉุกเฉินทางโรคหลอดเลือดสมอง ผลจากการศึกษาครั้งนี้ทีมผู้วิจัยจึงได้พัฒนานวัตกรรม ได้แก่สื่อในการให้ความรู้ประกอบด้วย ภาพโปสเตอร์ แม่เหล็กติดตู้เย็น และสื่อเคลื่อนไหว (animation) เกี่ยวกับ อาการเตือนภาวะฉุกเฉินทางโรคหลอดเลือดสมอง (FAST) และนำไปแจกให้ผู้นำชุมชนเพื่อนำไปใช้