วามหลากชนิดของปลาและสภาวะการติดพยาธิของปลาในบริเวณ เขื่อนแควน้อยบํารุงแดน จังหวัดพิษณุโลก A study on species diversity of fishes and helminthic infection of the fishes in Kaew-noi Bam-rungdan dam, Phitsanulok province

Abstract

บทคัดย่อ

การศึกษาความหลากหลายของชนิดปลาและสภาวะการติดพยาธิของปลาในบริเวณเขื่อนแควน้อยบำรุงแดน จังหวัดพิษณุโลก มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการเฝ้าระวังผลกระทบด้านนิเวศวิทยาที่เกิดจากการสร้างเขื่อน การศึกษาอยู่ในช่วงเดือน (กันยายนและเดือนพฤศจิกายน) พ.ศ. 2551 โดยใช้ข่ายดักปลา และมีสถานีเก็บตัวอย่างทั้งสิ้น 3 สถานี ปลาที่พบจำแนกได้เป็น 5 อันดับ 6 วงศ์ 17 ชนิด ได้แก่ อันดับ Cypriniformes (วงศ์Cyprinidae และ วงศ์ Bagaridae) อันดับ Siluriformeds (วงศ์ Pangasiidae และวงศ์ Bagaridae) อันดับPleuronectiformes (วงศ์ Soleidae) อันดับ Synbranchiformes (วงศ์ Mastacembelidae) และอันดับ Perciformes(วงศ์ Channidae) การวิเคราะห์ทางนิเวศวิทยาเพื่อหาค่าดัชนีความหลากของชนิดพันธุ์ปลา (diversity index)ดัดแปลงตามวิธี Shannon – Weiner diversity index มีค่าระหว่าง 0.230 ถึง 0.872 และค่าความสม่ำเสมอมีค่าระหว่าง 0.764 ถึง 0.926 นอกจากนี้ผลจากการศึกษาสภาวะการติดพยาธิของปลา พบตัวอ่อนพยาธิระยะติดต่อทั้งสิ้น 3 ชนิด คือ Haplorchis taichui, Haplorchoides sp. และ Centrocestus canius ในปลาทั้งหมด 9 ชนิด คือปลาตะเพียนทราย ปลาสร้อยขาว ปลาสร้อยลูกกล้วย ปลาซิวควาย ปลากระมัง ปลาซิวครีบแดง ปลาไส้ตันตาแดง ปลาไส้ตันตาขาว และปลาหนามหลัง

คำสำคัญ : ความหลากหลาย; ปลา; พยาธิ; เขื่อนแควน้อยบำรุงแดน; จังหวัดพิษณุโลก

Abstract

The aim of this study was to observe the ecology impact of the construction of the dam. Fishes wererandomly sampled by gill-net at 3 stations in September and November, 2008. Fish specimens were identifiedวารสารวิทยาศาสตร์ 2553หน้า 11into 5 orders, 6 families, and 17 species; Order Cypriniformes (families Cyprinidae and Bagaridae), OrderSiluriformeds (families Pangasiidae and Bagaridae), Order Pleuronectiformes (Family Soleidae), OrderSynbranchiformes (Family Mastacembelidae) and Order Perciformes (Family Channidae). Ecological analysiswas conducted by modified Shannon-Weiner method to calculate diversity index of fish species. The resultsshowed that the diversity index was ranged from 0.230 to 0.872 while the evenness index ranged from 0.764to 0.926. Thrce species of helminthes (Haplorchis taichui, Haplorchoides sp. and Centrocestus canius) weredetected in 9 types of the fishes i.e. Cyclocheilichthys repasson Bleeker 1853, Henicorhynchus siamensis deBeaufort 1927, Labiobarbus siamensis Sauvage 1881, Rasbora aurotaenia Ahl 1922, Runtioplitesprotozysron Bleeker; 1865, Rasbora rubrodorsalis Ahl 1922, Cyclocheilichthys apogon Valenciennes 1842,Cyclocheilichthys repasson Bleeker 1853 and Mystacoleucus marginatus Valenciennes 1842.

Keyword: Diversity; fish; Helminths; Kaew-noi Bamrungdan dam; Phitsanulok Province