ประยุกต์แนวทางการวิเคราะห์ประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรสำหรับผู้ผลิตรายย่อย: กรณีศึกษาฟาร์มปลานิลระบบ IPRS

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประยุกต์ใช้เครื่องมือในการวิเคราะห์ประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรสำหรับผู้ผลิตรายย่อย โดยประยุกต์ใช้เครื่องมือ Resource Value Mapping (REVAM) ในการประเมินทรัพยากร ซึ่งทรัพยากรที่นำมาประเมินในการศึกษานี้แบ่งออกเป็น 1) ทรัพยากรที่ใช้กับเครื่องจักร 2) ทรัพยากรที่ไม่ใช้กับเครื่องจักรและ Muda Index (MI) ถูกนำมาใช้เป็นดัชนีด้านการเงินที่แสดงให้เห็นการใช้ทรัพยากรไปในกิจกรรมที่ไม่ก่อให้เกิดมูลค่า หรือก่อให้เกิดความสูญเปล่ายิ่ง MI มีค่าสูงยิ่งเป็นการระบุให้เห็นถึงกระบวนการที่ต้องการการปรับปรุงการใช้ทรัพยากร ในกรณีศึกษาการเลี้ยงปลานิลด้วยระบบ In-Pond Raceway System (IPRS) ซึ่งเป็นนวัตกรรมในการเพิ่มผลิต พร้อมลดการใช้น้ำด้วยระบบหมุนเวียนน้ำ และกำจัดตะกอน แต่ระบบนี้จำเป็นต้องใช้พลังงานไฟฟ้าตลอด 24 ชั่วโมงในการดำเนินการ ผลจากการศึกษาพบว่า กระบวนการเตรียมบ่อเป็นกระบวนการที่มีค่า MI สูงที่สุด โดยเกิดจากกิจกรรมที่มีการใช้น้ำมันในการขุดบ่อ มูลค่าของน้ำมันที่สูญเสียไปมีมากถึงร้อยละ 52 ของค่า MI ทั้งหมดที่เกิดขึ้น เครื่องมือ REVAM สามารถประเมินประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรที่ไม่ได้ใช้กับเครื่องจักรร่วมด้วยได้ เนื่องจาก REVAM ให้ความสำคัญกับทรัพยากรที่สูญเสียไป (Resource-waste) ถึงแม้จะพัฒนามากจากแนวคิดลีนแต่แตกต่างจากแนวคิดลีนที่ให้ความสำคัญกับเวลาที่สูญเสียไปกับกิจกรรมที่ไม่ก่อให้เกิดมูลค่าและเกิดความสูญเปล่า (Time-waste) พร้อมนำเสนอมุมองในการพิจารณาแนวทางการปรับปรุงการใช้ทรัพยากรที่เจาะจงมากขึ้นจากการนำทรัพยากรที่ไม่ได้ใช้กับเครื่องจักรมาร่วมวิเคราะห์เพื่อความยั่งยืนในการผลิตและบริโภคต่อไป