การประเมินการกักเก็บคาร์บอนจากโครงสร้างพรรณไม้ในป่าชายเลน กรณีศึกษาตำบลคลองตำหรุ จังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

ป่าชายเลนเป็นระบบนิเวศที่กักเก็บคาร์บอนได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สามารถลดคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศได้ปริมาณมาก การศึกษานี้จึงมีเป้าหมายเพื่อศึกษา โครงสร้างของพรรณไม้เพื่อนำไปประเมินการกักเก็บคาร์บอนในพื้นที่แปลงตัวอย่างของศูนย์การเรียนรู้เชิงอนุรักษ์ป่าชายเลน ตำบลคลองตำหรุ อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ศึกษาโดยเก็บข้อมูลจากแปลงตัวอย่างหลักขนาด 10x50 เมตร จำนวน 5 แปลง วางแปลงย่อยขนาด 10x10 เมตร ทำการวัดขนาดต้นไม้ทุกต้นที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางเพียงอก มากกว่า 4 เซนติเมตรและทำการเก็บตัวอย่าง 2 ครั้ง ในเดือน ตุลาคม พ.ศ.2565 เป็นตัวแทนของฤดูฝน และในเดือนมีนาคม พ.ศ.2566 เป็นตัวแทนของฤดูแล้ง ผลการศึกษาพบว่าพรรณไม้เด่นในพื้นที่ ได้แก่ แสมขาวซึ่งพบมากในบริเวณชายฝั่งทะเล และแสมทะเลพบมากในบริเวณใกล้ชุมชน โครงสร้างของป่าชายเลนแบ่งออกเป็น 2 โซนหลักตามลักษณะพื้นที่ สังคมพืชในสถานีที่ 1 ถึงสถานีที่ 3 ด้านชายฝั่งทะเลพบพรรณไม้เด่นเป็นแสมขาว และสังคมพืชในสถานีที่ 4 และสถานีที่ 5 พบพรรณไม้เด่นเป็นแสมทะเล พื้นที่ติดกับชายฝั่งทะเลส่วนใหญ่เป็นไม้ใหญ่และไม้หนุ่ม พบต้นไม้ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางมากกว่า 4 เซนติเมตร มีความถี่ที่มากที่สุด ส่วนพื้นที่ติดชุมชนพบไม้ใหญ่ ไม้หนุ่ม และกล้าไม้ของแสมทะเลขึ้นอยู่เป็นจำนวนมากเห็นได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะช่วงเวลาน้ำลง มีความสูงส่วนใหญ่ไม่เกิน 5 เมตร เป็นความถี่ที่มากที่สุด เมื่อวิเคราะห์การกักเก็บคาร์บอนของพรรณไม้ป่าชายเลน พบว่าในฤดูฝนมีการกักเก็บคาร์บอนสูงสุดเท่ากับ 63.9 ตันคาร์บอนต่อไร่ รองลงมาคือในฤดูแล้งที่มีการกักเก็บคาร์บอนเท่ากับ 55.7 ตันคาร์บอนต่อไร่ ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับการอนุรักษ์ป่าชายเลน พัฒนากลยุทธ์ด้านการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และประยุกต์ใช้กับการสำรวจจากระยะไกล เพื่อลดค่าใช้จ่ายและเพิ่มประสิทธิภาพในการกักเก็บคาร์บอนและลดผลกระทบจากภาวะโลกร้อนในอนาคต