การสำรวจกิจกรรมและความคิดเห็นของประชาชนต่อการจัดการพื้นที่สวนสาธารณะ 60 พรรษา สมเด็จพระบรมราชินีนาถ เคหะบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ
คำสำคัญ:
สวนสาธารณะ, พื้นที่กิจกรรม , การจัดการพื้นที่บทคัดย่อ
สวนสาธารณะเป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญต่อประชากรในเมือง เพราะเป็นสถานที่ซึ่งประชาชนได้ใช้พักผ่อนหย่อนใจและทำกิจกรรมนันทนาการต่าง ๆ แต่กลับพบปัญหาว่า สวนสาธารณะไม่สามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนได้อย่างเต็มที่ เพราะหน่วยงานที่ดูแลไม่ได้ทำการสำรวจพฤติกรรมของผู้ใช้บริการหรือ0yดการพื้นที่ให้ตอบสนองความต้องการของประชาชนที่เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย งานวิจัยนี้จึงสำรวจการใช้ประโยชน์พื้นที่ในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ของประชาชนผู้มาใช้บริการสวนสาธารณะ 60 พรรษา สมเด็จพระบรมราชินีนาถ เคหะบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ และสำรวจความพึงพอใจและความคิดเห็นของประชาชนต่อการจัดการพื้นที่ของสวนสาธารณะในประเด็นต่าง ๆ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านสภาพแวดล้อมและการดูแลรักษา ด้านสิ่งอำนวยความสะดวก ด้านการใช้ประโยชน์พื้นที่ และด้านความปลอดภัย ตลอดจนเสนอแนะแนวทางเบื้องต้นในการจัดการพื้นที่สวนสาธารณะให้ตอบสนองความต้องการของประชาชนผู้มาใช้บริการ วิธีการหลักที่ใช้ในการเก็บข้อมูลคือ การสำรวจภาคสนาม และการใช้แบบสอบถามกับผู้มาใช้บริการจำนวน 100 คน โดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ช่วยในการสำรวจ วิเคราะห์ และนำเสนอข้อมูล
ผลการสำรวจพื้นที่กิจกรรมพบว่า พื้นที่กิจกรรมหลัก ได้แก่ บริเวณถนน บริเวณเครื่องออกกำลังกาย และบริเวณลานอเนกประสงค์ โดยผู้มาใช้บริการส่วนใหญ่มาทำกิจกรรมประเภทออกกำลังกายเป็นหลัก โดยมาวิ่งหรือเดินมากที่สุด รองลงมาคือออกกำลังกายด้วยเครื่องออกกำลังกายชนิดต่าง ๆ และกิจกรรมออกกำลังกายอื่น ๆ ได้แก่ เล่นฟุตบอลหรือฟุตซอล ตะกร้อ แอโรบิก แบดมินตัน ขี่จักรยาน และ สเก็ตบอร์ด ที่ลานเอนกประสงค์ ส่วนผู้ที่มาทำกิจกรรมประเภทพักผ่อนหย่อนใจและพบปะสังสรรค์ ส่วนใหญ่อยู่บริเวณพื้นปูนริมลานเอนกประสงค์ ริมถนน และรอบเครื่องออกกำลังกายส่วนผลจากการสำรวจความพึงพอใจของผู้ใช้บริการแสดงถึงจุดแข็งของการให้บริการของสวนสาธารณะ 60 พรรษา สมเด็จพระบรมราชินีนาถ เคหะบางพลี ว่ามีความเหมาะสมต่อการออกกำลังกายและการทำกิจกรรมเพื่อสุขภาพ ส่วนข้อที่ควรปรับปรุงมี 2 ประการหลัก ได้แก่ (1) การตอบสนองความต้องการด้านกิจกรรมพักผ่อนหย่อนใจได้ไม่ดีพอ เนื่องจากไม่มีต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา ไม่มีพันธุ์ไม้ที่ให้ความสวยงาม และไม่มีม้านั่ง และ (2) ด้านความปลอดภัย เนื่องจากไม่มีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยที่อยู่ประจำ ไม่มีข้อความระบุห้ามดื่มสุราหรือสิ่งมึนเมา ไม่มีกำหนดเวลาการเปิด-ปิดที่ชัดเจน และทางเข้าออกไม่มีประตู แนวทางเบื้องต้นในการพัฒนาการจัดการพื้นที่สวนสาธารณะ 60 พรรษา สมเด็จพระบรมราชินีนาถ เคหะบางพลี จึงเป็นการเพิ่มต้นไม้ใหญ่ พื้นที่ไม้ดอกไม้ประดับ ม้านั่ง ถังขยะ รวมถึงซุ้มม้านั่งให้ทั่วพื้นที่สวนสาธารณะ ฯ และเพิ่มพื้นที่ทำกิจกรรมเฉพาะอื่น ๆ อันได้แก่ สนามตะกร้อเพิ่มเติม สนามเด็กเล่น ตลอดจนสนามเปตอง และลานสเกตบอร์ด
เอกสารอ้างอิง
กรมการปกครอง. (2567). จำนวนประชากร. ระบบสถิติทางการทะเบียน. สืบค้นจาก https://stat.bora.dopa.go.th/new_stat/ webPage/statByYear.php.
กรมโยธาธิการและผังเมือง. (2549). การศึกษาแนวทางการพัฒนาพื้นที่สีเขียวเพื่อนันทนาการสำหรับชุมชนเมืองขนาดใหญ่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ: กรณีศึกษาเมืองนครราชสีมา เมืองขอนแก่น และเมืองอุดรธานี. กรุงเทพฯ: สำนักพัฒนามาตรฐาน, กรมโยธาธิการและผังเมือง.
เกริกฤทธิ์ ชิงจันทร์, ธีรัตม์ มาลา และ ศักดิ์ชาย ดวงโสภา. (2564). การประยุกต์ใช้ระบบสารสนทเศทางภูมิศาสตร์ (GIS) ในการบริหารจัดการขยะมูลฝอยภายในมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. (การวิจัยในงานอนามัยสิ่งแวดล้อม). อุบลราชธานี: สาขาวิชาอนามัยสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
จำรัส มือขุนทด. (2559). ความพึงพอใจของประชาชนต่อการให้บริการสวนสาธารณะของเทศบาลเมืองนางรอง อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์. (วิทยานิพนธ์วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต), สาขาวิชาการบริหารงานก่อสร้างและสาธารณูปโภค มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี, นครราชสีมา.
เดชา บุญค้ำ. (2549). สวนสาธารณะระดับมหานคร [เอกสารประกอบการบรรยาย]. กรุงเทพฯ: วิชากานสานสังคม, ภาควิชาภูมิสถาปัตยกรรม, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ทิวากรณ์ ราชูธร และ กาญจนา นาถะพินธุ. (2554). สถานการณ์ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัยของสวนสาธารณะในเขตเทศบาลเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัย ขอนแก่น, 4(3), 63–72.
ประพันธ์ ปรัตถจริยกุล และ ประยงค์ ต่วนเทศ. (2544). การศึกษาพฤติกรรมและความพึงพอใจของประชาชนที่มีต่อสวนสาธารณะในเขตบางซื่อ กรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต), มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต, กรุงเทพฯ.
พลพินิจ พินิจชอบ. (2558). การจัดการสวนสาธารณะในเมือง: กรณีศึกษาอุทยานเบญจสิริ กรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต), มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ยศพล บุญสม. (2564). ทำไมการพัฒนาพื้นที่สาธารณะจึงล้มเหลว. CITY CRACKER. สืบค้นจาก https://citycracker.co/city-reflection/why-public-spaces-fail/.
วิพงษ์ชัย ร้องขันแก้ว (2554). การใช้ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์เพื่อการจัดการพื้นที่ทางนันทนาการในสวนสาธารณะ. วารสารคณะพลศึกษา, 14(พิเศษ), 49–57.
เวทิสา กาญจนแก้ว. (2544). ความพึงพอใจของประชาชนผู้มาใช้บริการต่อการจัดการสวนสาธารณะ กรณีศึกษาสวนสาธารณะหนองประจักษ์ จังหวัดอุดรธานี. (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต), มหาวิทยาลัยมหิดล, นครปฐม.
ศิวพงศ์ ทองเจือ, ณวรา นราราษฎร์ และ จิรวัฒน์ สุวรรณพฤกษ์. (2559). แนวทางการออกแบบสวนสาธารณะระดับเมือง กรณีศึกษา สวนเฉลิมพระเกียรติ ร.9 เทศบาลนครภูเก็ต. การประชุมวิชาการระดับชาติ “สถาปัตย์กระบวนทัศน์” และ ระดับนานาชาติ “สถาปัตยปาฐะ”, วันที่ 19 – 20 ธันวาคม 2559 ณ ศูนย์มานุษยวิทยา สิรินธร ตลิ่งชัน. (น.G1-G16). กรุงเทพฯ: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุดที่รัก สายปลื้มจิตต์. (2549). การปรับปรุงสวนสาธารณะในเขตชุมชนเมือง กรณีศึกษาเขตเทศบาลนครนครศรีธรรมราช. (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต), สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง, กรุงเทพฯ.
สำนักวิจัยพัฒนาการจัดการป่าไม้เศรษฐกิจอย่างยั่งยืน. (2563). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับระบบภูมิสารสนเทศ. องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้. สืบค้นจาก http://www.fio.co.th/gisfio/Data_Manual/01Introduction_to_ GIS.pdf.
สำนักสิ่งแวดล้อม และสำนักยุทธศาสตร์และประเมินผล. (2559). ฐานข้อมูลและระบบติดตามประเมินผลการเพิ่มพื้นที่สีเขียวของกรุงเทพมหานคร v.2. กรุงเทพฯ. สืบค้นจาก http://203.155.220.118/green-parks-admin/index.php.
อนุวัติ คูณแก้ว. (2560). สถิติเพื่อการวิจัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อรรถพล อินทรสุวรรณ, ปกรณ์ เมฆแสงสวย และ สถาพร มนต์ประภัสสร. (2561). การประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อวิเคราะห์ศักยภาพ การให้บริการไปรษณีย์: กรณีศึกษาจังหวัดกาญจนบุรี. วารสารอักษรศาสตร์, 41 (1), 345–376.
อุไร จเรประพาฬ และ สายฝน เอกวรางกูร. (2551). การพัฒนาระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการสร้างเสริมสุขภาพชุมชน. วารสารสภาการพยาบาล, 23(3), 49–60.
Marcus, Clare Cooper; Francis, Carolyn. (1998). People Places: Design Guidelines for Urban Open Space. New York: Van Nostrand Reinhold.
