การใช้ภาพถ่ายจากอากาศยานไร้คนขับเพื่อจำแนกพื้นที่แนวปะการัง บริเวณเกาะมันใน จังหวัดระยอง
คำสำคัญ:
อากาศยานไร้คนขับ, ภาพถ่ายทางอากาศ, การปรับแก้ความคลาดเคลื่อนจากมวลน้ำ, , เกาะมันในบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นการประยุกต์ใช้อากาศยานไร้คนขับเพื่อการจำแนกพื้นที่แนวปะการังบริเวณเกาะมันใน จังหวัดระยอง ด้วยวิธีการจำแนกแบบกำกับดูแล (Supervised classification) เปรียบเทียบวิธีการ Pixel-based classification 3 โมเดล ได้แก่ Maximum likelihood (ML), Random trees (RT) และ Support Vector Machine (SVM) ที่ระดับความสูงของการบิน 100 เมตร และ 200 เมตร ได้ผลลัพธ์ของการจำแนกสิ่งปกคลุมพื้นที่ แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปะการัง หิน และทราย จากการประเมินความถูกต้องของการจำแนกแนวปะการังที่ระดับความสูง 100 เมตร พบว่า SVM มีค่าความถูกต้องโดยรวมมากที่สุดเท่ากับ 72.73 % ค่าสัมประสิทธิ์แคปปา (Kappa coefficient) เท่ากับ 0.748 รองลงมาคือ ML มีค่าความถูกต้องโดยรวมเท่ากับ 70.91 % ค่าสัมประสิทธิ์แคปปาเท่ากับ 0.719 และ RT มีค่าความถูกต้องโดยรวมน้อยที่สุดเท่ากับ 62.27 % ค่าสัมประสิทธิ์แคปปาเท่ากับ 0.675 ตามลำดับ ส่วนผลการประเมินความถูกต้องของการจำแนกแนวปะการังที่ระดับความสูง 200 เมตร นั้น SVM ให้ค่าความถูกต้องโดยรวมมากที่สุดเท่ากับ 67.27 % เช่นเดียวกับที่ระดับความสูง 100 เมตร ค่าสัมประสิทธิ์แคปปาเท่ากับ 0.689 รองลงมาคือ ML และ RT ที่มีค่าความถูกต้องโดยรวมเท่ากับ 65.45 % และ 63.3 % ค่าสัมประสิทธิ์แคปปาเท่ากับ 0.651 และ 0.633 ตามลำดับ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าระดับความสูงของโดรนส่งผลต่อความถูกต้องของผลการจำแนกสิ่งปกคลุมพื้นที่ให้มีความแตกต่างกัน การบินในระดับต่ำทำให้ผลการจำแนกพื้นที่มีความถูกต้องมากกว่า และ SVM เป็นโมเดลของการวิเคราะห์การจำแนกสิ่งปกคลุมพื้นที่ที่ให้ความถูกต้องสูงที่สุด
เอกสารอ้างอิง
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. (2556). ข้อมูลภูมิสารสนเทศทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. (2558). ข้อมูลภูมิสารสนเทศทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ฉบับปรับปรุงข้อมูลตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง พ.ศ.2558. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
ทรัน วัน นินห์ และชาติชาย ไวยสุระสิงห์ (2560). การศึกษาเปรียบเทียบวิธีแบบความน่าจะเป็นได้สูงที่สุด กับ วิธีแบบซัพพอร์ตเวกเตอร์แมชชีนในการวิเคราะห์ข้อมูลภาพดาวเทียม Landsat เพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินในเมืองขอนแก่น. วารสารวิจัย มข. 17(4), 49-60.
ปราณี นวลละออง และ หทัยกาญจน์ วิริยะสมบัติ. (2562). การประยุกต์ใช้ภูมิสารสนเทศในการกําหนดเขตพื้นที่คุ้มครองทรัพยากรหญ้าทะเล บริเวณเกาะท่าไร่ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา, 1(1), 1-8.
วิภารัตน์ อัมพะวัน. (2561). การศึกษาเทคนิคการประมาณสภาพกายภาพต้นยางพาราจากข้อมูลอากาศยานไร้คนขับ. (วิทยานิพนธ์ระดับปริญญาตรี). สาขาภูมิศาสตร์, มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
ศูนย์ปฏิบัติการอุทยานแห่งชาติทางทะเลที่ 1 จังหวัดชุมพร. (2560). การติดตามการฟื้นตัว และจัดการแนวปะการัง ภายหลังปรากฎการณ์ปะการังฟอกขาวในเขตอุทยานแห่งชาติทางทะเล รายงานการวิจัยอุทยานแห่งชาติ ปี 2560. ชุมพร: ศูนย์ปฏิบัติการอุทยานแห่งชาติทางทะเลที่ 1 จังหวัดชุมพร กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ. (2553). คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานชีววิทยา สำหรับนักเรียนที่เน้นวิทยาศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6. กรุงเทพฯ สกสค.
สาลินี ขจรพิสิฐศักดิ์. (2559). โครงการความหลากหลายของมดในหมู่เกาะมัน (เกาะมันนอก เกาะมันกลางและเกาะมันใน) อำเภอแกลง จังหวัดระยอง ภาคตะวันออกของประเทศไทย. ชลบุรี: ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
สำนักอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. (2556). คู่มือการทำกิจกรรมเรียนรู้ระบบนิเวศทางทะเลและชายฝั่ง : ระบบนิเวศแนวปะการังเกาะเต่า จังหวัดสุราษฎร์ธานี. กรุงเทพมหานคร: กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
อานนท์ เบียงแล และสวรินทร์ ฤกษ์อยู่สุข. (2563). การศึกษาการจำแนกข้อมูลภาพด้วยวิธีซัพพอร์ตเวกเตอร์แมชชีน กรณีศึกษา พื้นที่เพาะปลูกข้าว อำเภอจุน จังหวัดพะเยา. วารสารวิชาการเพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงพื้นที่, 1(3), 51-62.
ESRI. (2023). An overview of the Classification and Pattern Recognition toolset. Retrieved from https://pro.arcgis.com/en/pro-app/latest/tool-reference/image-analyst/an-overview-of-the-segmentation-and-classification-tools-in-image-analyst.htm.
Dajiang Innovation Technology. (2020). PHANTOM 4 RTK User Manual. Retrieved from https://dl.djicdn.com/downloads/phantom_4_rtk/20200721/Phantom_4_RTK_User_Manual_v2.4_EN.pdf.
Fahlstrom, P. G., & Gleason, T. J. (2021). Introduction to UAV Systems (4th ed.). United Kingdom: Wiley.
Medina, A. & Atehortúa, A. (2019). Comparison of Maximum Likelihood, Support Vector Machines, and Random Forest Techniques in Satellite Images Classification. Tecnura, 23, 13-26.
Saczuk, E. (2018). Processing UAS Photogrammetric Images in Agisoft Photoscan Professional. Retrieved from https://pressbooks.bccampus.ca/renegade/.
The Nature Conservancy. (2023). EI Nino Southern Oscillation. Retrieved from https://reefresilience.org/stressors/climate-and-ocean-change/el-nino-southern-oscillation/.
