การศึกษาหารูปแบบสัดส่วน และแนวทางการสร้างสัดส่วนเรือนไทยประเพณีภาคกลางแบบอื่นๆ จากสัดส่วนมาตรฐานของ รองศาสตราจารย์ฤทัย ใจจงรัก

ผู้แต่ง

  • พิทาน ทองศาโรจน์ สาขาวิชาสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
  • อรศิริ ปาณินท์ สาขาวิชาสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

คำสำคัญ:

สัดส่วนของเรือนไทย, ทรงของเรือนไทย, สัดส่วนเรือนไทยของรองศาสตราจารย์ฤทัย ใจจงรัก, ตามหลักการทางคณิตศาสตร์, องศาเอียงของปั้นลม และหน้าบัน, พัฒนาการสร้างสัดส่วนเรือนไทย

บทคัดย่อ

รูปแบบเรือนไทยประเพณีภาคกลาง ถือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของสถาปัตยกรรมประเภทบ้านพักอาศัยของประเทศไทยที่มีองค์ประกอบที่บ่งบอกความเป็นตัวตนที่ชัดเจน ทำให้องค์ประกอบของเรือนไทยมีลักษณะของแบบแผนการก่อสร้างที่ชัดเจนว่ามีชิ้นส่วนที่นำมาประกอบเป็นอะไรบ้าง แต่ความแตกต่างของเรือนไทยในพื้นที่ต่างๆของภาคกลางประเทศไทย ที่พบเห็นได้คือ ลักษณะของสัดส่วนของเรือนและความเอียงลาดของหลังคาที่มีความแตกต่างกันหรือที่เรียกว่า ทรง

จากการลงพื้นที่สำรวจเรือนไทยตัวอย่าง พบว่านอกเหนือจากเรือนไทยทรงมาตรฐาน ในแบบสัดส่วนของแนวคิดของรอง-ศาสตราจารย์ ฤทัย ใจจงรัก ยังพบว่าเรือนไทยในจังหวัดต่างๆยังมีการสร้างทรงที่แตกต่างออกไปอีก โดยการพิจารณาลักษณะของทรงโดยใช้การวัดค่าความเอียงลาดของหลังคา หรือองศาเอียงของปั้นลม และหน้าบันเป็นเกณฑ์ อันได้แก่ ทรงแจ้ และทรงชะลูด โดยถ้าองศามากจะถือเป็นทรงชะลูด และถ้าองศาน้อยจะถือเป็นทรงแจ้ และงานวิจัยนี้ยังพัฒนาการสร้างสัดส่วนเรือนไทยจากข้อกำหนดสัดส่วนเรือนไทยที่อ้างอิงจากหลักการทางคณิตศาสตร์ของ รองศาสตราจารย์ ฤทัย ใจจงรัก

เอกสารอ้างอิง

[1] สมภพ ภิรมย์. 2538. บ้านไทย. กรุงเทพฯ: บ.หลักทรัพย์ กองทุนรวม.

[2] สมภพ ภิรมย์. 2545. บ้านไทยภาคกลาง. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของคุรุสภา.

[3] พิทาน ทองศาโรจน์ และอรศิริ ปาณินท์. 2557. รูปแบบ และองค์ประกอบบ้านเรือนไทยประเพณีภาคกลางที่เปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน.วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สจล., 16(18), น. 35-48

[4] กองกองทุนส่งเสริมงานวัฒนธรรม. 2555. ศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2543. ค้นเมื่อ
วันที่ 10 มิถุนายน 2557, จาก http://www.culture.go.th / subculture3 / images /M_images / Assoc.Rutai.pdf

[5] ฤทัย ใจจงรัก. 2539. เรือนไทยเดิม. กรุงเทพฯ: สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์.

[6] ประทีป มาลากุล, ม.ล.. 2530. พัฒนาการบ้านของคนไทยในภาคกลาง. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

[7] จุลทัศน์ พยาฆรานนท์. 2538. อภิทานศัพท์เรือนไทยภาคกลาง. กรุงเทพฯ: อนุกรรมการมรดกของชาติ.

[8] สำเภา สุขสำราญ. (2556, 19 มกราคม). การปรุงเรือนไทย ใน จ.ราชบุรี. [สัมภาษณ์โดย พิทาน ทองศาโรจน์].

[9] การุณ ชมพูนุช. (2556, 3 กุมภาพันธ์). การปรุงเรือนไทย ใน จ.สมุทรสงคราม. [สัมภาษณ์โดย พิทาน ทองศาโรจน์].

[10] สมพร เชี่ยวชุ่ม. (2556, 5 มกราคม). การปรุงเรือนไทย ใน จ.พระนครศรีอยุธยา. [สัมภาษณ์โดย พิทาน ทองศาโรจน์].

[11] ทองดี นาบวช. (2556, 25 เมษายน). การปรุงเรือนไทย ใน จ.สุพรรณบุรี. [สัมภาษณ์โดย พิทาน ทองศาโรจน์].

[12] นพพร กานแก้ว. (2556, 6 พฤษภาคม). การปรุงเรือนไทย ใน จ.เพชรบุรี. [สัมภาษณ์โดย พิทาน ทองศาโรจน์].

[13] จิระเสกข์ ตรีเมธสุนทร และณัฐวุฒิ โรจน์นิรุตติกุล. 2552. การศึกษาเปรียบเทียบการพัฒนาองค์ความรู้ในสถาบันอุดมศึกษาภาครัฐและเอกชนในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 8(2),น. 53-67

[14] แอซเซ็ท เพอฟอร์แมนซ์ โซลูชั่น. กฎกระทรวงฉบับที่ 55. ค้นเมื่อวันที่ 18 มิถุนายน 2557, จาก http://www.apsthailand.com/กฎหมาย/กฎกระทรวง-ฉบับที่-55-พศ-2543.html

[15] ศรีศักร วัลลิโภดม. 2543. เรือนไทย บ้านไทย. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.

[16] โชติ กัลยาณมิตร. 2539. สถาปัตยกรรมแบบไทย เดิม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรม.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2014-08-25

รูปแบบการอ้างอิง

ทองศาโรจน์ พ., & ปาณินท์ อ. (2014). การศึกษาหารูปแบบสัดส่วน และแนวทางการสร้างสัดส่วนเรือนไทยประเพณีภาคกลางแบบอื่นๆ จากสัดส่วนมาตรฐานของ รองศาสตราจารย์ฤทัย ใจจงรัก. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 13(2), 111–118. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/JIE/article/view/26527

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย