กระบวนการลดต้นทุนการปลูกพืชสวนของเกษตรกรโดยใช้แบบจำลองการลดต้นทุน แบบบูรณาการและเทคนิคโปรแกรมเชิงเส้น: กรณีศึกษา การปลูกลำไยและมะม่วง ในพื้นที่จังหวัดสระแก้ว

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาวิธีลดต้นทุนการเพาะปลูกพืชสวนของเกษตรกร ในจังหวัดสระแก้ว โดยใช้แนวคิดแบบจำลองการลดต้นทุนแบบบูรณาการ (Integrated Agricultural Cost Reduction Model) สำหรับการบริหารต้นทุนค่าปุ๋ย เคมีเกษตร และการคำนวณต้นทุนค่าแรงงานที่เกิดขึ้นโดยใช้เทคนิคโปรแกรมเชิงเส้น (ILP Optimization Model) ทั้งนี้ ผู้วิจัยได้ดำเนินการเก็บข้อมูล แบบสัมภาษณ์กลุ่มเกษตรกรพืชสวนจำนวน 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกลำไย และกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกมะม่วง ในจังหวัดสระแก้ว ผลการศึกษาสรุปประเด็นสำคัญได้ ดังนี้ จากการประยุกต์ใช้แบบจำลองการลดต้นทุนแบบบูรณาการ (Integrated Agricultural Cost Reduction Model) จะทำให้เกษตรกรผู้ปลูกลำไยสามารถลดต้นทุนค่าปุ๋ย และสารเคมีเกษตร รวมถึงสามารถลดค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปซื้อปุ๋ย และสารเคมีเกษตร  คิดเป็นต้นทุนที่ลดลงร้อยละ 4.28 หรือ คิดเป็นเงิน 9,580 บาท ต่อหนึ่งรอบการเพาะปลูก ในส่วนของเกษตรกรผู้ปลูกมะม่วงสามารถลดต้นทุนค่าซื้อปุ๋ย และสารเคมีเกษตร รวมถึงสามารถลดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง คิดเป็นต้นทุนที่ลดลงร้อยละ 5.79 หรือ คิดเป็นเงิน 13,159 บาท ต่อหนึ่งรอบการเพาะปลูกในขนาดพื้นที่ที่เท่ากัน ในส่วนของต้นทุนค่าแรงที่มีการนำเทคนิคโปรแกรมเชิงเส้น (ILP Optimization Model) มาช่วยในการคำนวณ

ซึ่งผู้วิจัยพบว่า สามารถลดต้นทุนค่าแรงในการปลูกมะม่วงร้อยละ 21 และลำไยลดลงร้อยละ 30 หรือ คิดเป็นเงินที่ลดลงประมาณ 11,750-12,250 บาทต่อหนึ่งรอบของการปลูก ดังนั้นการนำแนวคิดแบบจำลองการลดต้นทุนแบบบูรณาการ และเทคนิคโปรแกรมเชิงเส้น จะช่วยลดต้นทุนรวมของการเพาะปลูกพืชสวนเกษตรหนึ่งรอบลงประมาณร้อยละ 27-34 จากต้นทุนเดิม