ฤทธิ์ยับยั้งแอลฟา-กลูโคซิเดสของสารสกัดของกากผลมะแขว่นที่สกัดน้ำมันออกแล้ว

Main Article Content

วิมลพรรณ รุ่งพรหม
อักษราภัค แสงศรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฤทธิ์การยับยั้งแอลฟา-กลูโคซิเดสของกากผลมะแขว่น (Zanthoxylum limonella (Dennst.) Alston ) ที่สกัดน้ำมันออกแล้ว ซึ่งเป็นสิ่งที่เหลือทิ้งจากกระบวนการสกัดน้ำมันมะแขว่น โดยได้ทำการศึกษาวิธีการสกัดกากผลมะแขว่นด้วยวิธีที่แตกต่างกัน 2 วิธี เพื่อทำการคัดเลือกหาประสิทธิภาพการยับยั้งแอลฟา-กลูโคซิเดสที่ดีที่สุด ผลการทดลองได้ชี้ชัดว่าสารสกัดจากกากผลมะแขว่นตามวิธีที่ 1 เป็นวิธีสกัดที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด โดยสารสกัดด้วยน้ำ (ZL-W) สามารถยับยั้งแอลฟา-กลูโคซิเดสจากลำไส้หนูต่อซับสเตรตซูเครสได้สูงสุด โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 60.8 ± 0.04  ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร และพบว่าสามารถยับยั้งได้ดีกว่าอะคาโบส ยารักษาโรคเบาหวานที่เป็นตัวควบคุมเชิงบวกที่มีค่า IC50 เท่ากับ 77.1±0.02 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร โดยมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) นอกจากนี้พบว่าสารสกัดด้วยน้ำสามารถยับยั้งแอลฟา-กลูโคซิเดสจากลำไส้หนูต่อซับสเตรตมอลเทส โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 38.10±1.21 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร และมีประสิทธิภาพในการยับยั้งสูงกว่าสารสกัดเมทานอล (ZL-M) และสารสกัดเฮกเซน (ZL-H) ที่สกัดด้วยวิธีที่ 2 ซึ่งมีค่า IC50 เท่ากับ 104.70±0.20 และ 106.70±0.15 ตามลำดับ และทุกสารสกัดมีประสิทธิภาพในการยับยั้งน้อยกว่าอะคาโบสที่มีค่า IC50 เท่ากับ 7.10±0.01 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ดังนั้นสารสกัดด้วยน้ำของกากผลมะแขว่นน่าจะมีศักยภาพในการนำมาพัฒนาเป็นอาหารทางการแพทย์หรืออาหารเสริมในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดเพื่อป้องกันและรักษาโรคเบาหวานในอนาคตได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
รุ่งพรหม ว., & แสงศรี อ. (2025). ฤทธิ์ยับยั้งแอลฟา-กลูโคซิเดสของสารสกัดของกากผลมะแขว่นที่สกัดน้ำมันออกแล้ว. วารสารวิชาการ ซายน์เทค มรภ.ภูเก็ต, 9(2), 78–85. สืบค้น จาก https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/pkruscitech/article/view/264186
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

(1) สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง. (2565). องค์ความรู้เพื่อการพัฒนาพื้นที่สูง “มะแขว่น” สุดยอดเครื่องเทศล้านนา อร่อยลิ้นชา นานาประโยชน์. [ออนไลน์], สืบค้นจาก https://hkm.hrdi.or.th/Knowledge/detail/705 (7 ตุลาคม 2567).

(2) ปภัสรา พันหิรัญ. (2564). การสกัดสารยับยั้งไทโรซิเนสจากมะแขว่น. รายงานการวิจัย. เชียงราย: สำนักงานบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง.

(3) ณัฐกานต์ วงศ์สีสม, จามจุรี จินะตา, บุษบา มะโนแสน, จิระรัชต์ กันทะขู้, สุรีพร วันควร และสุภาวดี ศรีแย้ม. (2557). การศึกษาฤทธิ์ต้านแบคทีเรียก่อโรคในอาหารของน้ำมันหอมระเหยจากมะแขว่น. วารสารวิจัยและพัฒนา มจธ., 37(1), 3–15.

(4) จุรีภรณ์ อิ้มพัฒน์, ณวัชพงศ์ ไชยรัตน์, และนันทกานต์ ชินอัครวัฒน์. (2555). ฤทธิ์ระงับปวดของมะแขว่น. รายงานการวิจัย. เชียงราย: มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง.

(5) จิระภัทร บุญยิ่ง. (2561). การศึกษาสมบัติเชิงหน้าที่ของน้ำมันหอมระเหยจากมะแขว่น Zanthoxylum limonella Alston ในไมโครแคปซูลด้วยวิธีคอมเพล็กซ์โคแอเซอร์เวชัน. วิทยานิพนธ์ ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

(6) Hadayat, M. K., & Lapraz, J. C. (2019). Introduction to the usage of medicinal plants (pp. 255–266). In The theory of endobiogeny: Volume 1. Global system thinking and biological modeling for clinical medicine. Amsterdam: Elsevier.

(7) ธนากรณ์ ดำสุด, และชุติมา แก้วพิบูลย์. (2559). ฤทธิ์ยับยั้งแอลฟากลูโคซิเดสของส่วนสกัดจากผักสลัดน้ำ. วารสารวิจัยราชภัฏพระนคร สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 11(2), 65–74.

(8) Rungprom, W. (2018). Antioxidant and antihyperglycemic activities of four edible Lentinus mushrooms. Current Applied Science and Technology, 18(2), 75–82.

(9) Pattanawongsa, A., Klongsiriwet, C., Thaina, P., Prammano, A., Maneechai, N., Saengphrom, P., Yusakul, G., & Utsingtong, M. (2021). In vitro and in vivo effects of Zanthoxylum limonella (Dennst.) Alston crude extracts and volatile oil on blood glucose reduction. Thai Journal of Pharmaceutical Sciences, 46(6), 433–441.

(10) Supabphol, R., & Tangjitjareonkun, J. (2014). Chemical constituents and biological activities of Zanthoxylum limonella (Rutaceae): A review. Tropical Journal of Pharmaceutical Research, 13(12), 2119–2130.