โครงสร้างปัจจัยสำหรับคัดเลือกระบบจัดซื้อจัดจ้าง ที่มีอิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์ของโครงการก่อสร้าง โดยการวิเคราะห์แบบจำลองสมการโครงสร้าง

Abstract

ระบบการจัดซื้อจัดจ้างโครงการก่อสร้างแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ทางสัญญาขององค์กรต่างๆ ที่เข้ามาร่วมทำโครงการก่อสร้าง ตัวอย่างของระบบดังกล่าวเช่น “ระบบออกแบบ-ประมูล-ก่อสร้าง” “ระบบออกแบบพร้อมกับก่อสร้าง” หรือ “ระบบบริหารการก่อสร้าง” ซึ่งการเลือกใช้ระบบเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อผลสัมฤทธิ์ของโครงการก่อสร้าง ดังนั้นจึงมีนักวิจัยหลายท่านได้แนะนำปัจจัยที่ใช้สำหรับคัดเลือกระบบการจัดซื้อจัดจ้างโครงการก่อสร้าง แต่ปัจจัยเหล่านั้นยังคงแตกต่างกัน สะท้อนให้เห็นถึงการขาดการพัฒนาโครงสร้างของปัจจัยดังกล่าวที่มีอิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์ของโครงการก่อสร้าง ดังนั้นงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโครงสร้างของปัจจัยดังกล่าวโดยการออกแบบสอบถามที่ใช้มาตรวัดแบบลิเคิทสเกล 5 ระดับ เพื่อสำรวจความคิดเห็นจากเจ้าของหรือตัวแทนของบริษัทที่ปรึกษาและบริษัทออกแบบและก่อสร้างจำนวน 96 รายเกี่ยวกับระดับความสำคัญของปัจจัยสำหรับคัดเลือกระบบจัดซื้อจัดจ้างโครงการก่อสร้าง หลังจากนั้นข้อมูลถูกวิเคราะห์ดังนี้ (1) ทดสอบโครงสร้างของปัจจัยสำหรับคัดเลือกระบบจัดซื้อจัดจ้าง และ (2)  หาระดับความมีอิทธิพลของโครงสร้างปัจจัยทั้งหมดที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ของโครงการก่อสร้าง ผลการวิเคราะห์ได้แนะนำให้แบ่งโครงสร้างของปัจจัยออกเป็น 4 กลุ่มพร้อมน้ำหนักความสำคัญดังนี้ “ลักษณะของผู้จัดการโครงการ/งานก่อสร้างและของผู้ออกแบบ” (35%) “ลักษณะของโครงการก่อสร้างและสถานการณ์แวดล้อม” (25%)  “ลักษณะของเจ้าของโครงการ” (21%) “ลักษณะของผู้รับเหมา” (19%) ที่มีอิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์ของโครงการก่อสร้างในด้านต่างๆ ดังนี้ “ความเชื่อมั่นด้านเวลา” (26%) “ความเชื่อมั่นด้านราคา” (21%) “ความเร็ว” (21%)  “ความซับซ้อน” (14%) “ระดับคุณภาพ” (10%) และ “ความยืดหยุ่น” (8%) ซึ่งโครงสร้างปัจจัยนี้จะช่วยพัฒนาแนวทางการคัดเลือกระบบการจัดซื้อจัดจ้างโครงการก่อสร้างให้กับเจ้าของโครงการต่อไป

A Structure of Factors for Selecting a Procurement System Influencing Performance of Construction Projects by Analyzing Structural Equation Modeling

Procurement systems show contractual relationship amongst all parties in completing construction projects. Examples of the systems are “design-bid-construction system”, “design and construction system” or “construction management system”. The selection of any system affects the performance of construction projects. Accordingly, many researchers suggest factors for selecting a procurement system for procuring the construction projects. Yet, these factors are still different, which reflects a lack of developing such a structure influencing performance of construction projects. Therefore, the research was aimed to develop such a structure. The research method used a questionnaire with 5-point Likert scale to survey opinions from owners or their representatives in consultant and design-build companies about the importance level of each factor for selecting any procurement system. After that, the data were analyzed to: (1) confirm the selection factors and (2) find the level of influence of the structure of factors having on performance of construction projects. The result shows that all the factors can be divided into 4 groups with their weight of relative importance, namely: “characteristics of construction project managers and designers” (35%), “characteristics of projects and environmental situations” (25%), “characteristics of owners” (21%) and “characteristics of contractors” (19%). This groups influence performance of construction projects in terms of “time certainty” (26%), “cost certainty” (21%), “speed” (21%), “complexity” (14%), “quality level” (10%) and “flexibility” (8%). This structure provides a basis for developing an approach for owners to select an appropriate procurement system.