Application of Geographic Information Database for Soil Erosion Severity Level Determination in Upper Ing Watershed (Catchment Area of Phayao Lake)

Authors

  • Wipop Paengwangthong อาจารย์ และ 2นิสิต หลักสูตรภูมิสารสนเทศศาสตร์ และหน่วยวิจัยเพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงพื้นที่
  • Phoowanet Plukham หลักสูตรภูมิสารสนเทศศาสตร์ และหน่วยวิจัยเพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงพื้นที่ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา
  • Thamrong Suwannarat หลักสูตรภูมิสารสนเทศศาสตร์ และหน่วยวิจัยเพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงพื้นที่ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา

Keywords:

Soil Erosion Severity Level, Geographic Information, Universal Soil Loss Equation

Abstract

Soil and land Resources can be degraded by erosion and also can make sediment and turbidity in a water supply. This research therefore aimed at determining soil erosion severity level using geographic information database and universal soil loss equation. The Upper Ing watershed or catchment area of Phayao Lake was selected as the study area due to it being important water supply for living of large population. After studying in spatially model soil loss, 6 factors were generated by raster layer format with 40-meter spatial resolution included rainfall erosivity, soil erodibility, steepness, slope length, cropping management, and conservation practice. All factors were overlaid and calculated together as soil loss value in each pixel. Later on, their values were classified into 5 levels include very slight, slight, moderate, severe, and very severe. Their areas further summed up to 41.79, 8.26, 14.58, 3.81, and 31.56 percent of total, respectively. The result showed also that the soil erosion severity level map has utilized for spatial management in the future.

References

สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. (2554). จอมปราชญ์แห่งการพัฒนา: ปราชญ์แห่งดิน. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2564, จาก http://www.rdpb.go.th/UploadNew/Documents/ปราชญ์แห่งดิน.pdf.

โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี. (2564). การพัฒนาและอนุรักษ์ดิน. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2564, จาก http://www.rspg.or.th/special_articles/hm_king60/king_604.htm.

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2564). พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับงานด้านการพัฒนาที่ดิน. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2564, จาก https://www.moac.go.th/king-soil.

Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO). (2021). การอนุรักษ์ดิน น้ำ และทรัพยากร. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2564, จาก https://www.rspo.org/file/Soil%20conservation.pdf

วิภพ แพงวังทอง และอิสระพงษ์ กาจสาริการณ์. (2564). การประยุกต์ใช้ฐานข้อมูลสารสนเทศภูมิศาสตร์และการตัดสินใจกลุ่มแบบหลายเกณฑ์เพื่อประเมินความเสี่ยงไฟป่าในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติของจังหวัดพะเยา. วารสารวิชาการเพื่อการพัฒนานวัตกรรมเชิงพื้นที่, 2(2): 13-24.

รุจน์ หาเรือนทรง. (2556). เครื่องมือทางภูมิศาสตร์และภูมิสารสนเทศศาสตร์. สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2564, จาก https://www.rspo.org/file/Soil%20conservation.pdf

Thinley, U. (2008). Spatial Modeling for Soil Erosion Assessment in Upper Lam Phra Phloeng Watershed, Nakhon Ratchsima, Thailand. M.Sc. Thesis, Institute of Science, Suranaree University of Technology, Nakhon Ratchasima, Thailand.

สุรัชต์ ธวัชโยธิน. (2552). การประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตรในการจําแนกความรุนแรงของการชะลางพังทลายของดินในพื้นที่ลุ่มน้ำลำพระเพลิง 1 อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต (การใช้ที่ดินและการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน): มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

เสาวลักษณ์ สระทองเทียน (2559). การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และสมการการสูญเสียดินสากลเพื่อประเมินการชะลางพังทลายของดิน บริเวณลุ่มน้ำแควน้อย จังหวัดพิษณุโลก. ภาคนิพนธ์ปริญญาตรี (ภูมิศาสตร์): มหาวิทยาลัยนเรศวร.

อานันท์ คำภีระ, ธิรดา ยงสถิตศักดิ์, เกริกชัย ทองหนู, อดุลย์ เบ็ญนุ้ย, พีระพิทย์ พืชมงคล ยงเฉลิมชัย, นาตยา จึงเจริญธรรม และรัตนา ทองย้อย. (2552). การประยุกต์ใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศเพื่อศึกษาการชะล้างพังทลายของดิน พื้นที่ลุ่มน้ำเขาคอหงส์ จังหวัดสงขลา. วารสารสมาคมสำรวจข้อมูลระยะไกลและสารสนเทศภูมิศาสตร์แห่งประเทศไทย, 10(3): 38-48.

กรมพัฒนาที่ดิน. (2563). สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 24 ตุลาคม 2564 จาก https://www.ldd.go.th/Web_Soil/PDF/soilerosion.pdf.

ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ. (2552). หายนะแม่น้ำโขงเปลี่ยนสี จากสายน้ำที่สมบูรณ์สู่สายน้ำที่หิวโหย. สืบค้นเมื่อ 4 ธันวาคม 2562 จาก https://www.facebook.com/chainarong.stc.3/posts/577505953051797.

วีระ เวตติวงศ์. (2539).การเคลื่อนย้ายตะกอนและวิธีปฏิบัติการสนามสำหรับการวัดตะกอนน้ำ. สืบค้นเมื่อ 24 ตุลาคม 2564 จาก https://www.hydro-1.net/Data/update_web/Knowledgebase/10-01/tagon.pdf.

สยามรัฐ. (2564). กรมชลฯ ลุยแผนพัฒนากว๊านพะเยา เร่งขุดลอกตะกอนดิน เพิ่มประสิทธิภาพเก็บกักน้ำ. สืบค้นเมื่อ 24 ตุลาคม 2564 จาก https://siamrath.co.th/n/268628.

สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดพะเยา. (2563). ฝายพับได้ กว๊านพะเยา แก้ไขปัญหาภัยแล้ง ปัญหาน้ำเพื่อการอุปโภค บริโภคและภาคการเกษตร. สืบค้นเมื่อ 24 ตุลาคม 2564 จาก https://nbtworld.prd.go.th/th/news/print_news/TCATG200625104759883.

อัครเดช โพธิ์สุวรรณ. (2546). การประเมิณพื้นที่เสี่ยงต่อการชะล้างพังทลายของดินอันเนื่องมาจากอุทกภัย บริเวณเขาคิชกูฏ จังหวัดจันทบุรี. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต (วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม): มหาวิทยาลัยบูรพา.

กรมพัฒนาที่ดิน (2543). การชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ห้างหุ้นส่วนจำกัดเฟิร์สเพรส.

นิพนธ์ ตั้งธรรม. (2545). แบบจำลองคณิตศาสตร์การชะล้างพังทลายของดินและมลพิษตะกอนในพื้นที่ลุ่มน้ำ. คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ: ภาควิชาอนุรักษ์วิทยา.

ชฎา ณรงค์ฤทธิ์. (2547). ระบบสารสนเทสภูมิศาสตร์ด้านสิ่งแวดล้อม. ภาควิชาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม คณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยนเรศวร.

นิพนธ์ ตั้งธรรม. (2551). การพัฒนาทรัพยากรน้ำและการบริหารจัดการน้ำภายใต้ภาวะโลกร้อน. การบรรยายในการประชุมวิชาการ 3rd THAICID NATIONAL SYMPOSIUM “การบริหารจัดการด้านทรัพยากรน้ำและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน: จากแนวคิดสู่การปฏิบัติจริงจากวิถีดั้งเดิมสู่ความทันสมัย” ในวันที่ 17 มิถุนายน 2551 ณ โรงแรมดิเอมเมอรัลด์ กรุงเทพฯ.

กรมพัฒนาที่ดิน. (2551). พระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พ.ศ.2551. สืบค้นเมื่อ 24 ตุลาคม 2564 จาก http://www.ldd.go.th/ACT/all.pdf.

Downloads

Published

2021-12-31

Issue

Section

Research Articles