การใช้ระบบภูมิสารสนเทศเพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเวียงลอ อำเภอจุน จังหวัดพะเยา

ผู้แต่ง

  • กฤตวิชญ์ สุขอึ้ง คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
  • ชลลดา ลอยฟ้า คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย

คำสำคัญ:

การใช้ประโยชน์ที่ดิน, ภูมิสารสนเทศ, พะเยา

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเวียงลอ อำเภอจุน จังหวัดพะเยา ปี พ.ศ. 2545 และ ปี พ.ศ. 2562 โดยการประยุกต์ใช้ระบบภูมิสารสนเทศ ผ่านกระบวนการแปลภาพถ่ายจากภาพถ่ายจากดาวเทียม Landsat 7 ETM ถ่ายภาพเมื่อวันที่ 15 เมษายน พ.ศ 2545 และภาพถ่ายจากดาวเทียม Landsat 8 OLI ถ่ายภาพวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 ร่วมกับการสำรวจข้อมูลภาคสนาม ผลการศึกษา พบว่าความถูกต้องของการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ได้จากการจำแนกแบบกำกับดูแลในปี พ.ศ. 2545 และ พ.ศ. 2562 มีค่าความถูกต้องรวมร้อยละ 79 (Kappa = 0.71) และร้อยละ 70 (Kappa = 0.61) ตามลำดับ นอกจากนี้ จากผลการจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดินในปี พ.ศ. 2545 และ พ.ศ. 2562 พบว่า พื้นที่พืชไร่มีพื้นที่ลดลง 2,532 ไร่ (ร้อยละ 30) และพื้นที่ไม้ยืนต้น/พื้นที่ไม้ผลมีพื้นที่ลดลง 4,863 ไร่ (ร้อยละ 31) แต่พื้นที่ป่าไม้มีพื้นที่เพิ่มขึ้น 7,401 ไร่ (ร้อยละ 9.6)

References

กรมป่าไม้. (2562). แนวทางการดำเนินงานตามกรอบมาตรฐานการแก้ไขปัญหาการอยู่อาศัยและทำกินในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: กรมป่าไม้.

กรมป่าไม้. (2563). คู่มือการปฏิบัติงานในการสำรวจการครอบครองที่ดินในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: กรมป่าไม้.

กัญจน์ชญา เม้าสิ้ว และจรัณธร บุญญานุภาพ. (2557). การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลง สาเหตุ และผลกระทบของการใช้ประโยชน์ที่ดินบริเวณลุ่มน้ำสาขาน้ำสมุนตอนล่าง จังหวัดน่าน. วารสารวนศาสตร์, 33(2), 131-148.

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเวียงลอ. (2563). แผนที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเวียงลอ 1:50,000. พะเยา: เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเวียงลอ.

คติวิช กันธา, จิตติมา จันทโกมุท, ภัทรภร แสงระวี และภัทราวุฒิ ภู่ทอง. (2555). การจำแนกพื้นที่ป่าไม้จากข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมไทยโชตโดยวิธีการเชิงวัตถุแบบเงื่อนไขหลายหลักเกณฑ์. แหล่งที่มา: http://research.gistda.or.th/assets/uploads/ pdfs/6b99f-11.-.pdf. 24 ตุลาคม 2563.

คณะรักษาความสงบแห่งชาติ. (27 มิถุนายน 2557). คำสั่งฉบับที่ 66/2557 เพิ่มเติมหน่วยงานสำหรับการปราบปราม หยุดยั้งการบุกรุกทำลายทรัพยากรป่าไม้ และนโยบายการปฏิบัติงานเป็นการชั่วคราวในสภาวการณ์ปัจจุบัน.

ช่อผกา ยอดสุทธิ. (2560) การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และการสำรวจระยะไกลเพื่อตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ชุ่มน้ำบึงสีไฟ จังหวัดพิจิตร. (ปริญญาวิทยาศาสตรบัณฑิต), มหาวิทยาลัยนเรศวร.

นัฐพงษ์ พวงแก้ว และรุสนา สะแหละ. (2559). การเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าไม้บริเวณเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง. (วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรบัณฑิต), มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.

นิตยา บุญช่วย. (2561). การใช้ระบบภูมิสารสนเทศร่วมกับข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงพื้นที่เกษตรกรรม ตำบลนางแล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย. (ปริญญาวิทยาศาสตรบัณฑิต), มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.

พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562. (2562). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 136 ตอนที่ 71 ก 104-144.

ศศิวิมล เกตุศรี และอนุชา ไตรพรมมา. (2557). การประยุกต์ใช้การรับรู้ระยะไกลเพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าไม้ในเขตอุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวงระหว่างปี พ.ศ. 2549 กับปี พ.ศ. 2556. (ปริญญาวิทยาศาสตร์บัณฑิตสาขาภูมิศาสตร์). มหาวิทยาลัยนเรศวร.พิษณุโลก

สรรค์ใจ กลิ่นดาว. (2550). การสำรวจจากระยะไกล: การประมวลผลภาพเชิงเลขเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.

สืบพงษ์ พงษ์สวัสดิ์. (2551). เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ. แหล่งที่มา: http://www2.feu.ac.th/admin/pr/ newscontrol/atts/. 2 กรกฎาคม 2563.

สุวิทย์ อ๋องสมหวัง. (2559). ระบบการรับรู้จากระยะไกลและการวิเคราะห์ภาพเชิงเลข. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.

สำนักจัดการที่ดินป่าไม้. (2562). โครงการจัดทำข้อมูลสภาพพื้นที่ป่าไม้ ปี พ.ศ. 2561 – 2562. เชียงราย: สำนักจัดการที่ดินป่าไม้.

สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 15 (เชียงราย). (2562). การสอบทานพื้นที่ป่าไม้ที่ทวงคืนได้. เชียงราย: สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 15

Adegoke, J.O. and Carleton, A.M. (2001). Relations between soil moisture and satellite vegetation indices in the U.S. corn belt. Journal of Hydrometeorology, 3(4), 395-405.

Fitzpatrick-Lins, K. (1981). Comparison of Sampling Procedures and Data Analysis for a Land-Use and Land-Cover Map. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 47(3), 343-351.

Geo-Informatics and Space Technology Development Agency (GISTDA). (2012). L05_GISTDA_Tambon_2012 [Data file]. Bangkok: Geo-Informatics and Space Technology Development Agency.

QGIS Development Team. (2020). QGIS Geographic Information System. Retrieved from https://www.qgis.org/ en/site/

Landis, J. and Koch, G. (1977). The Measurement of Observer Agreement for Categorical Data. Biometric, 33, 159-174.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

08/31/2021