การจำแนกเห็ดพิษด้วยลักษณะทางสัณฐานวิทยาและภูมิปัญญาท้องถิ่น ในจังหวัดอุบลราชธานี
Main Article Content
บทคัดย่อ
เห็ดพิษและเห็ดรับประทานได้พบได้ทั่วไปในพื้นที่ในป่าเต็งรังและป่าชุมชนในช่วงฤดูฝนเป็นประจำทุกปีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือ จากข้อมูลเฝ้าระวังโรคกรมควบคุมโรคพบว่ามีผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตจากการรับประทานเห็ดพิษทุกปีการศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจและรวบรวมข้อมูลลักษณะทางสัณฐานวิทยาและภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อจำแนกชนิดของเห็ดพิษในพื้นที่เฝ้าระวังกรณีเคยเกิดสถานการณ์อาหารเป็นพิษจากการรับประทานเห็ด ดำเนินการวิจัยโดยการสำรวจและเก็บตัวอย่างเห็ดในพื้นที่ป่าเต็งรังธรรมชาติและป่าชุมชนที่ชาวบ้านเก็บเห็ดมาจำหน่ายในตลาดชุมชน ระหว่างเดือนมิถุนายน 2562 ถึงเดือนกรกฎาคม 2563 ในเขตอำเภอเขมราฐ บุญฑริก ศรีเมืองใหม่ และนาจะหลวย จังหวัดอุบลราชธานีนำตัวอย่างเห็ดมาระบุชนิดในห้องปฏิบัติการโดยศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยาร่วมกับข้อมูลการจำแนกชนิดด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวบ้านในชุมชนในการจำแนกชนิดของเห็ดพิษและเห็ดรับประทานได้ผลการวิจัยพบเห็ดพิษจำนวน 21 แทกซา 10 สกุล 10 วงศ์บางชนิดมีลักษณะคล้ายกับเห็ดรับประทานได้ เช่น เห็ดหมวกจีน (Inosperma cf. virosum) คล้ายกับเห็ดปลวกจิก (Termitomyces clypeatus) ดังนั้นจึงจำเป็นต้องใช้ความระมัดระวังในการเก็บเห็ดป่าธรรมชาติมาบริโภคเองและนำมาจำหน่ายรวมทั้งส่งเสริมการเฝ้าระวังในชุมชนเพื่อช่วยลดอุบัติการณ์ลง
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กระทรวงศึกษาธิการ. (2539). ภูมิปัญญาไทยในงานศิลป์ถิ่นเมืองกรุง. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติิ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ขวัญุเรือน นาคสุวรรณ์กุล. (2560). นิเวศวิทยาและอนุกรมวิธานของเห็ด เอกสารคําสอน (ฉบับปรับปรุง) ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 120 หน้า.
ขวัญุเรือน นาคสุวรรณ์กุล สิทธิพร ปานเม่น สุจิตรา สิกพันธ์ ศิริวรรณ ลือดัง ณัฐกานต์ หนูรุ่น อัจจิมา ทองบ่อ และชุลี พรจันทร-เสนา. (2562). คู่มือการศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยาของเห็ดเห็ดพิษและการเฝ้าระวังในชุมชน. กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์: กระทรวงสาธารณสุข.
นิวัฒ เสนาะเมือง. (2553). เห็ดป่าเมืองไทย: ความหลากหลายและการใช้ประโยชน์. กรุงเทพฯ: ยูนิเวอร์แซล กราฟฟิค แอนด์ เทรดดิ้ง. 424 หน้า.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2539). เห็ดกินได้และเห็ดมีพิษในประเทศไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตย-สถาน. 180 หน้า.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2550). เห็ดในประเทศไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: บริษัท ทีฟิล์ม จํากัด. 272 หน้า
สิทธิพร ปานเม่น อัจจิมา ทองบ่อ ชุลีพร จันทรเสนา สุจิตรา สิกพันธ์ ศิริวรรณ ลือดัง และสุดารัตน์ จันทะพร. (2561). คู่มือเห็ดมีพิษ. กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์: กระทรวงสาธารณสุข.
สมาคมนักวิจัยและเพาะเห็ดแห่งประเทศไทย. (2547) เห็ดพิษ. กรุงเทพฯ: สยามมิตร.
สํานักงานบริหารกองทุนภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยกรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกกระทรวงสาธารณสุข. (2556). เห็ดเพื่อสุขภาพตํารับเป็นอาหารเป็นยาและเพื่อเศรษฐกิจตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้าน. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจํากัด. 408 หน้า.
สํานักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน). (2552). บัญชีรายการทรัพย์สินชีวภาพเรื่องจุลินทรีย์ (เห็ด). กรุงเทพฯ: อักษรสยามการพิมพ์. 413 หน้า.
อนงค์ จันทร์ศรีกุล. (2535). เห็ดเมืองไทย. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิชจํากัด. 161 หน้า.
อนงค์ จันทร์ศรีกุล พูนพิไล สุวรรณฤทธิ์ และอุทัยวรรณ แสงวณิช. (2551). ความหลากหลายของเห็ดและราขนาดใหญ่ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 514 หน้า.
อุทัยวรรณ แสงวณิช พูนพิไล สุวรรณฤทธิ์ อัจฉรา พยัพพานนท์ เจนนิเฟอร์ เหลืองสอาด อนงค์ จันทร์ศรีกุล และบารมี สกลรักษ์ (2556). บัญชีรายการทรัพย์สินชีวภาพเห็ด. กรุงเทพฯ: สํานักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานรากชีวภาพ (องค์การมหาชน). 374 หน้า.
Chandrasrikul, A., Suwanarit, P., Sangwanit, U., Lumyong, S., Payapanon, A., Sanoamuang, N., Pukahuta, C., Petcharat, V., Sardsud, U., Duengkae, K., Klinhom, U., Thongkantha, S. and Thongklam, S. (2011). Checklist of Mushroom (Basidiomycetes) in Thailand: Bangkok, Thailand: Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning. 448 pp.