มิญชวิทยาและมิญชเคมีของหลอดอาหารและแกสโตรอินเทสทีนปลาตะกรับ Scatophagus argus ระยะวัยรุ่น จากปากแม่น้ําปราณบุรีประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามิญชวิทยาและมิญชเคมีของหลอดอาหารและแกสโตอินเทสทีนของปลาตะกรับ Scatophagus argus ระยะวัยรุ่น ในบริเวณใกล้ปากแม่น้ําปราณบุรีจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ทําการจับปลาด้วยการลงอวน สุ่มเลือกมา 10 ตัวอย่าง (ความยาวลําตัวประมาณ 5.06 เซนติเมตร) นําตัวอย่างปลาทั้งหมดมาผ่านกระบวนการเตรียมตัวอย่างสไลด์ถาวรตามวิธีมาตรฐานทางเนื้อเยื่อวิทยาและศึกษาตัวอย่างทั้งหมดภายใต้กล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสง ผลการศึกษาพบว่า ทางเดินอาหารตั้งแต่หลอดอาหาร กระเพาะอาหารจนถึงลําไส้ของปลาชนิดนี้ประกอบด้วยผนัง 4 ชั้น คือ mucosa, submucosa, muscularis และ serosa ตามลําดับทั้งนี้ในชั้น mucosa ของแต่ละอวัยวะดังกล่าวจะมีลักษณะเป็นสันนูนยาวยื่นเข้าไปในลูเมน โดยสามารถแบ่งได้เป็นชั้นย่อย ๆ ได้ 3 ชั้น ได้แก่ epithelium, lamina propria และ muscularis mucosae สําหรับชั้น mucosa ของหลอดอาหารจะถูกบุผิวแบนบางชั้นเดียว ตรงกันข้ามกับส่วนของกระเพาะอาหารและลําไส้ถูกบุผิวแบบทรงสูงชั้นเดียว นอกจากนี้ชั้น mucosa ของกระเพาะอาหารยังมสี่วนของต่อมแก๊สตริก ตลอดแนวความยาวของชั้น lamina propria ซึ่งเป็นลักษณะเด่นของส่วนนี้ ทั้งนี้จากการศึกษาด้วยเทคนิคทางด้านมิญชเคมีพบส่วนปลายของเซลล์ของต่อมแก๊สตริกติดสีชมพูม่วงด้วย PAS แต่ไม่ติดสีฟ้าด้วย AB pH 2.5 อย่างไรก็ตาม เซลล์กอบเลทและเซลล์สร้างเมือกในเยื่อบุผิวที่พบได้จากอวัยวะต่าง ๆ ติดสีม่วงแดงด้วย PAS และติดสีฟ้าด้วย AB pH 2.5 การศึกษาในครั้งนี้ทําให้ทราบถึงโครงสร้างพื้นฐานของอวัยวะส่วนต่าง ๆ ในระบบทางเดินอาหารของปลาตะกรับที่จะช่วยเป็นข้อมูลสําหรับใช้ในการศึกษาโครงสร้างที่ละเอียดต่อไป